Popüler Roman / Estetik Roman Kavramları ve Aşk Romanı

Yıl 2020, Cilt: 30 Sayı: 1, 1 - 23, 19.06.2020

Handan Gürbüz , Hüsrev Akın

Öz

Elif Şafak, Cumhuriyet Döneminde adından sıkça bahsedilen yazarlardan biridir. Aşk’a kadar sırasıyla Pinhan, Şehrin Aynaları, Mahrem, Bit Palas, Araf, Baba ve Piç, Siyah Süt adlı eserleri yayımlar. Bunların her biri tanınırlığının artmasına katkı sağlar. Fakat onun hem uluslararası başarı ödüllerine layık görülmesinde hem de Türk yayın dünyasında kısa sürede en çok satılan kitabın yazarı olmasında etkili olan Aşk’tır. Aşk, ilk önce The Forty Rules of Love adıyla yurtdışında daha sonra da Aşk adıyla Türkiye’de yayımlanır. Elif Şafak eserde bir tarafta Ella-Zahara bir tarafta da Mevlana-Şems aşkını işler.
Tasavvufî mahiyette olan bu eserin popüler mi yoksa estetik mi olduğu konusunda bugüne kadar bir çalışma yapılmamıştır. Bu sebeple makalenin giriş kısmında popüler ve estetik roman konusuna değinilmiştir. Daha sonra Elif Şafak’ın Aşk romanı popüler ve estetik roman unsurlarından hareketle hem içerik hem de biçim açısından karşılaştırma ve doküman analizi metotlarıyla değerlendirilmiştir. Böylece Elif Şafak’ın Aşk romanının edebiyat dünyasındaki asıl yeri tespit edilmeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Elif Şafak, Cumhuriyet Dönemi, Aşk romanı, popüler roman, estetik roman

Popular Roman / Aesthetic Roman Concepts and Novel of Aşk

Öz

Elif Şafak is a novel writer whose name is frequently mentioned among contemporary novelists. Before Aşk, she published her works Pinhan, Şehrin Aynaları, Mahrem, Bit Palas, Araf, Baba ve Piç, Siyah Süt respectively. Each of these contributed to her recognition. However, it is Aşk that is profound in both being deemed worthy of international success awards and making her the author of the best-selling book in the Turkish publishing world in a short time. Aşk, first published abroad in the name The Forty Rules of Love, is published in Turkey in the name Aşk. Elif Şafak handles the love of Ella-Zahara on the one hand and Mevlana-Şems on the other. No study has been carried out up to today as to whether this sufistic work is popular or aesthetic. In the introduction part of the study, the topic of the popular and aesthetic novel is mentioned. Then, Elif Şafak’s Aşk novel has been evaluated in terms of both content and form based on popular and aesthetic novel elements. This evaluation has been done by comparison and document analysis methods. Thus, it has been attempted to determine the original place of Elif Şafak’s Aşk novel in the literary world.

Anahtar Kelimeler

Elif Şafak, Republican Period, Aşk, popular novel, aesthetic novel

Kaynakça

• Andı, Fatih. Roman ve Hayat. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2004.
• Aytaç, Gürsel. Çağdaş Türk Romanları Üzerine İncelemeler. Ankara: Gündoğan Yayınları, 1990.
• Baypınar, Yüksel, “Türk ve Alman Yığın Edebiyatı –Edebiyat Tarihlerine Alınmayanlar-”, Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, 33/1-2, (1990): 42-63.
• Canbay, Belma. Türkiye’de Roman Yazarlarının Markalaşma Süreci: Elif Şafak Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2014.
• Çakmakçı, Selami. Popüler Roman ve Muazzez Tahsin Berkand. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi 2012.
• Eco, Umberto. Açık Yapıt. Çeviren Pınar Savaş. İstanbul: Can Yayınları, 2001. Erdoğan, İrfan ve Korkmaz, Alemdar. Popüler Kültür ve İletişim. Ankara: Pozitif Matbaacılık, 2005.
• Forster, E. M. “Düz ve Yuvarlak Karakterler”, Roman Teorisi. Hazırlayan Philip Stevick. Çeviren Sevim Kantarcıoğlu. Ankara: Akçağ Yayınları, 2017, 168-176.
• İpşiroğlu, Zehra. Eleştirinin Eleştirisi. İstanbul: Cem Yayınevi, 1992.
• Karataş, Turan. Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İz Yayıncılık, 2018.
• Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011. Oktay, Ahmet. Türkiye’de Popüler Kültür. İstanbul: YKY, 1993.
• Sağlık, Şaban. Popüler Roman Estetik Roman. Ankara: Akçağ Yayınları, 2010. Şafak, Elif, Aşk. Çeviren K. Yiğit Us. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık, 2009.
• Tahir, Kemal. Notlar/Sanat-edebiyat. Hazırlayan Cengiz Yazoğlu. İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 1990.
• Tekin, Mehmet. “Aşk Romanında Anlatıcının Halleri”, Yeni Türk Edebiyatı. 2, (2010): 103-116.
• Tekin, Mehmet. “Tuhaf Bir Tezli Roman: Aşk”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. 4, (Temmuz-Aralık 2010): 7-35.
• Tekin, Mehmet. Roman Sanatı Romanın Unsurları 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2010. Tunalı, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2013.
• Turani, Adnan. Sanat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1993.
• Turgut, İhsan. Sanat Felsefesi. İzmir: Bilgehan Matbaası, 1991. Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2009.
• Uğur, Veli. 1980 Sonrası Türkiye’de Popüler Roman. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2013.
• Yıldız, Alpay Doğan. Popüler Türk Romanları Kerime Nadir, Esat Mahmut Karakurt, Muazzez Tahsin Berkant 1930-1950. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2009.
• CNN TÜRK. “Elif Şafak’ın Tasavvufa Olan İlgisi Nereden Geliyor?” Erişim 01.03.2019. https://www.cnnturk. com/video/2012/07/18/soru-cevap/biyografi/elif-safak-in-tasavvufa olan-ilgisi-nereden-geliyor/index.html
• ElifŞafak.us. “Aşkı Bulmak İçin”, Erişim 02.03.2019. http://www.elifsafak.us/roportajlar.asp?islem= roportaj&id=290
• Kitapyurdu. “Aşkın Kırk Kuralı.” Erişim 02.03.2019. https://www.kitapyurdu.com/kitap/askin-kirk kurali/490917. html?gclid=EAIaIQobChMIxffSlN2b4QIVFobVCh1A1APREAYYAyABEgLVrPD_BE
• Milliyet. “Maçolar için “AŞK”ın gri kapaklısı çıktı.” Erişim 02.03.2019. http://www.milliyet.com.tr/pembekapak-delikanliyi-bozdu---ask-grioldu/pazar/haberdetay/28.06.2009/1111421/default.htm
• Sanatsal. “Pop Sanatı (Pop Art) Nedir, Ne Demektir?” Erişim 01.03.2019. http://www.sanatsal.gen.tr/popsanati-pop-art-nedir-ne-demektir/
• Yeni Şafak. “Aklın Kaleminden Kırk Kurallı Aşk.” Erişim 02.03.2019. https://www.yenisafak.com/yazarlar/ ducanecundioglu/aklin-kaleminden-kirk-kuralli-ak-18348
• Youtube. “Elif Şafak-Haber Türk Saba Tümer’le Bu Gece Programı”, Erişim 02.03.2019. https://www.youtube. com/watch?v=P-OsUB4UL6A
• Youtube. “Elif Şafak-Samanyolu TV Kum Saati Programı”, Erişim 02.03.2019. https://youtu.be/ChlTcmnTnhs
• Youtube. “Elif Şafak, CNN Türk Afiş Programı”, Erişim 02.03.2019. https://youtu.be/RceXMG6WeTA