YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ İLE ALT ENFLASYON KALEMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 42 - 53, 26.06.2018

Hakan Öner

Öz

Bu çalışmada, yurt
içi ÜFE endeksi ile yurt içi ÜFE endeksini oluşturan alt enflasyon kalemleri
arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmektedir. Bu amaçla, Ocak 2005-Şubat 2018 tarihleri arasına ait 159 adet aylık
gözlem veri seti çalışmada kullanılmaktadır. Genişletilmiş Dickey Fuller
(ADF) birim kök testi ve Granger nedensellik testleri uygulanan çalışmanın sonucuna
göre, yurt içi ÜFE endeksi ile alt enflasyon kalemleri arasında tek bir nedensellik
ilişkisine rastlanılmıştır. Bu ilişkinin yönü, imalat alt enflasyon kaleminden
yurt içi ÜFE endeksine doğru olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Genişletilmiş Dickey Fuller (ADF) Birim Kök Testi, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Abdioğlu, Z. ve Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 65-81.
• Akaike, H. (1974). A New Look at the Statistical Model Identification. IEEE Transactions on Automatic Control, 19(6), 716–723.
• Akçay, S. (2011). The Causal Relationship Between Producer Price Index and Consumer Price Index: Empirical Evidence from Selected European Countries. International Journal of Economics and Finance, 3(6), 227-232.
• Akgül I. ve Özdemır S. (2018), Enflasyon-Faiz Oranı ve Enflasyon-Döviz Kuru İkilemi: GEG Programı Döneminde Türkiye Gerçeği, Ege Akademik Bakis, 18(1), 153-165.
• Brooks, C. (2002). Introductory Econometrics for Finance. Cambridge: Cambridge University Press.
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Erdem, H. F. ve Yamak, R. (2014). Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 1-13.
• Granger, W. C. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424–438.
• Gujarati, D. N. (2005). Temel Ekonometri, Çeviren: Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, İstanbul: Literatür Yayıncılık.MacKinnon, J. G. (1996). Numerical Distribution Functions For Unit Root And Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics, 11(6), 601-618.
• Newbold, P. ve Granger C. W. (1974). Experience with Forecasting Univariate Time Series and the Combination of Forecasts. Journal of the Royal Statistical Society, 197(2), 131-165.
• Shahbaz, M., Wahid, A.N.M. ve Haider, A. (2010). Empirical Psychology Between Wholesale Price and Consumer Price Indices: The Case of Pakistan. The Singapore Economic Review, 55, 537–551.
• Sidaoui J., Capistrán C., Chiquiar, D. ve Manuel Ramos-Francia M. (2010). On The Predictive Content Of The PPI On CPI İnflation: The Case Of Mexico, Bank for International Settlements Papers, No:49, 249-257.
• Şahin, D. ve Doğan, D. (2017). İstanbul Ticaret Odası Tefe Genel Endeksi Enflasyonu Ve Alt Bileşenleri Arası İlişki: Türkiye Üzerine Asimetrik Sabit Koşullu Korelasyon Analizi 1968-2015. Journal of Yaşar University, 12(47), 216-236.
• Taban, S. ve Mehmet Ş. (2016). Türkiye’de Enflasyonun Kaynağının Belirlenmesine Yönelik Ekonometrik Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 47-64.
• Türkiye İstatistik Kurumu. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi - Kısım, Bölüm ve Gruplar (2003=100). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1076 web sitesinden 16 Mayıs 2018 de alınmştır.
• Türkiye İstatistik Kurumu. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi - Kısım Ağırlıkları ve Kapsamla İlgili Bilgiler. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1076 web sitesinden 16 Mayıs 2018 de alınmştır.