Üreme Çağındaki Kadınların Fiziksel Aktivite Düzeyi, Obezite Sıklığı ve Egzersiz Engel/Yarar Algısı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 57 - 62, 19.06.2023

Asın Bayrak , Melike Mercan Başpınar , Okcan Basat

https://doi.org/10.57221/izmirtip.1268586

Öz

Amaç: Bu çalışmada üreme çağındaki kadınların fiziksel aktivite düzeyi, obezite sıklığı ve egzersiz engel/yarar algısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Ocak 2021- Nisan 2021 tarihleri arasında üçüncü basamak bir sağlık kuruluşunda Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran kadınlarla gözlemsel kesitsel bir çalışma yapılmıştır. GODIN Boş Zaman Aktivitesi Ölçeğini kullanarak fiziksel aktivite düzeyini, Egzersiz Faydaları/Engelleri Ölçeğini kullanarak egzersiz algı inançlarını ve beden kitle indeks ölçümü ile obezitenin varlığını sorgulayan yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Bulgular: Çalışmada yaş ortalaması 34,00±9,04 yıl olan 529 kadın incelenmiştir. Olguların %75,6’sının (n= 400) spor yapmak için bireysel imkanlarını kullandığı, %24,4’ünün (n= 129) bir spor salonuna giderek spor yaptığı saptanmıştır. Obezite sıklığı %19,5, sedanter aktivite düzeyi %39,0 bulunmuştur. Obez kadınlarda egzersiz engel ve egzersiz yarar algısı puanları obez olmayan kadınlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (sırasıyla; p= 0.037; p= 0.038). GODİN Boş Zaman Aktivite düzeyi obez olanlarda olmayanlara göre anlamlı olarak daha düşük saptanmıştır (p= 0.029). Yapılan lineer regresyon analizinde; olguların tümünde fiziksel aktivite düzeyine egzersiz engel algısının, egzersiz yarar algısının ve VKİ’nin istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu (sırasıyla p= 0.039, p= 0.000; p= 0,002), yaşın istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı (p= 0,282) belirlenmiştir (F= 10,974 p < 0.001, R²= 0,27). Sonuç: Obez kadınlar arasında daha yüksek egzersiz yararı inancına karşı daha düşük fiziksel aktivite seviyelerinin gözlenmesi, gelecek çalışmalar için bir müdahale olmadıkça egzersiz yarar algısının fiziksel aktiviteyi artırmak için yeterli olmayacağını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

egzersiz, obezite, fiziksel aktivite

Evaluation of the Relationship between Physical Activity Level, Obesity Frequency, and Perception of Exercise Obstacle/Benefit in Women of Reproductive Age

Öz

Aim: This study purposed to evaluate the relationship between physical activity level, frequency of obesity, and exercise barrier/benefit perception of women of reproductive age.
Material and Method: An observational cross-sectional study was carried out on women who visited Family Medicine outpatient clinics in a tertiary health institution between January 2021 and April 2021. Face-to-face interviews were conducted to question physical activity levels using the GODIN Leisure Activity Scale, exercise perception beliefs using the Exercise Benefits/Barriers Scale, and the presence of obesity with body mass index measurement. Results: A total of 529 women with a mean age of 34.00 ± 9.04 years were observed. It was obtained that 75.6% (n = 400) of the cases used personal opportunities to exercise and 24.4% (n = 129) of the cases visited the gym. The prevalence of obesity was 19.5%, and the sedentary activity level was 39.0%. Scores related to the perception of exercise barriers and benefits were found to be significantly higher in obese women than in non-obese (p= 0.037, p= 0.038, respectively). GODIN Leisure Activity level was found to be significantly lower in obese subjects than in non-obese subjects (p= 0.029). In the linear regression analysis, it was determined that perception of exercise barriers, perception of exercise benefits, and BMI had a statistically significant effect on physical activity level in all cases (p= 0.039, p= 0.000, p= 0.002, respectively), while age (p= 0.282) did not have a statistically significant effect (F= 10,974 p <0.001, R² = 0,27). Conclusion: Higher exercise benefit belief versus lower physical activity levels among obese women showed that the perception of exercise benefit would not be sufficient to increase physical activity unless an intervention for future studies.

Anahtar Kelimeler

Exercise, obesity, physical activity, women

Kaynakça

• Referans1.Baltacı G, Tedavi F. Obezite ve egzersiz. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara. 2008;730:13-6.
• Referans2.James WPT, Gill T. Obesity–Introduction: History and the Scale of the Problem Worldwide. Clinical Obesity in Adults and Children. 2022:1-16.
• Referans3.Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye Sağlık Araştırması 2019. Erişim tarihi: 08.11.2020. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri .do;jsessionid=f912fmrT8GPHHQw9RplyyqLDhf5tJVs2PNRZBMMMlhn4W1Y8phmX!913810341?id=33661.
• Referans4.Zileli R, Şemşek Ö, Özkamçi H, Diker G. Bilecik ilinde yaşayan kadınlarda spora katılım, obezite prevalansı ve risk faktörleri. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2016;1:83-96.
• Referans5.Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health behavior and health education: theory, research, and practice: John Wiley & Sons; 2008.
• Referans6.Tabak R. Sağlık Davranışı ile İlgili Modeller, Sağlık Eğitimi. Somgur Yayıncılık, Ankara; 2000.
• Referans7.Ertekin Ö, Özakbaş S, Çınar BP, Algün ZC, İdiman E. Klinik izole sendrom ve multipl skleroz hastalarında fiziksel aktivite düzeyi, egzersiz algısı ve yaşam kalitesinin karşılaştırılması. Noropsikiyatri Arşivi. 2013;50:116-21.
• Referans8.Medeni V, Baran Aksakal F, Medeni İ. Bir ilçedeki 15 yaş ve üzeri kişilerde obezite, beden ağırlığı algısı ve ilişkili etmenler. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online). 2020;5(3).
• Referans9.Sechrist KR, Walker SN, Pender NJ. Development and psychometric evaluation of the exercise benefits/barriers scale. Research in nursing & health. 1987;10:357-65.
• Referans10.Ortabag T, Ceylan S, Akyuz A, Bebis H. The validity and reliability of the exercise benefits/barriers scale for Turkish Military nursing students. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation. 2010;32:55-70.
• Referans11.Godin G, Shephard R. A simple method to assess exercise behavior in the community. Can J Appl Sport Sci. 1985;10:141-6.
• Referans12.Sari E, Erdoğan S. Adaptation of the godin leisure-time exercise questionnaire into turkish: The validity and reliability study. Advances in Public Health. 2016;2016.
• Referans13. Hallal PC, Andersen LB, Bull FC, Guthold R, Haskell W, Ekelund U. Global physical activity levels: surveillance progress, pitfalls, and prospects. The lancet. 2012;380(9838):247-57.
• Referans14.Bauman A, Bull F, Chey T, Craig CL, Ainsworth BE, Sallis JF, Bowles HR et al. The international prevalence study on physical activity: results from 20 countries. International journal of behavioral nutrition and physical activity. 2009;6:1-11.
• Referans15.Barber J, Ivezaj V, Barnes R. Comparing physical activity in individuals with overweight/obesity with and without binge eating disorder. Obesity Science & Practice. 2018;4:134-40.
• Referans16.Aba YA, Ataman H, Dişsiz M, Sevimli S. Genç kadınlarda premenstrual sendrom, fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi. Journal of Academic Research in Nursing. 2018;4:75-82.
• Referans17.Cooper A, Page A, Fox K, Misson J. Physical activity patterns in normal, overweight and obese individuals using minute-by-minute accelerometry. European journal of clinical nutrition. 2000;54:887-94.
• Referans18.MacDonald CJ, Madika AL, Lajous M, Laouali N, Artaud F, Bonnet F, Fagherazzi G, et al. Associations between physical activity and incident hypertension across strata of body mass index: a prospective investigation in a large cohort of French women. Journal of the American Heart Association. 2020;9:e015121.
• Referans19.Bakir H, Hisar K. Bir üniversitesi hastanesinde çalışan hemşirelerin egzersize ilişkin yarar ve engel algıları ve öz yeterlilik durumu. Genel Tıp Dergisi. 2016;26:84-91.
• Referans20.Sultan A, Doğan R. Hemşirelerin egzersiz davranışları, öz yeterlilik düzeyleri ve ilişkili faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;18:287-95.
• Referans21.Vançelik S. Erzurum ili Pasinler Eğitim Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesinde 20 yaş ve üzeri kadınlarda obezite prevalansı ve bazı değişkenlerle ilişkisi. Uzmanlık Tezi Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Erzurum. 1999.
• Referans22.Ransdell LB, Detling N, Hildebrand K, Lau P. Can physical activity interventions change perceived exercise benefits and barriers? American Journal of Health Studies. 2004;19:195.
• Referans23.Bandura A. Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review. 1977;84:191.
• Referans24. Europe W. The European definition of general practice/family medicine. Barcelona: WONCA Europe. 2002.