Türkiye Denetim Standartlarından Bağımsız Denetimin Sonuçları Ve Raporlanması İle İlgili Standartların Bilinirliği Üzerine Yapılan Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 96 - 129, 31.12.2019

Seda Bahşı

Öz

Denetim işletmelerde meydana gelen olayların bir kurum tarafından belirlenmiş olan standartlara uygunluğunun ölçülmesidir. Bilindiği gibi ülkemizde denetim faaliyetini yerine getirmek amacıyla 02.11.2011 tarihli KHK ile Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu kurulmuştur. KGK kamu yararını göz önünde bulundurarak bağımsız denetim çerçevesine göre; Bağımsız Denetim Standartları(BDS) adı altında çeşitli standartlar yayınlanmaktadır. Bu standartların yayınlanmasının amacı, bağımsız denetimde birliğin sağlanması, denetimde kalitenin artırılması ve denetim sonuçlarının net ve anlaşılabilir bir şekilde kamuoyuna sunulmasıdır.
Bu çalışmanın amacı, izmir ve çevresinde denetim faaliyetini yerine getiren firmaların ve denetçilerin denetim standartlarından BDS 700 ve BDS 810 arasındaki 9 adet standardın bilinirliğinin araştırılmasıdır. Çalışmada ilk olarak denetim standartları açıklanmış ve daha sonra anket tekniği kullanılarak denetçilerin alanlarında bu standartları uygulamaları ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Yapılan anketin değerlendirilmesi amacıyla, Faktör Analizi, Anova, T Testi yöntemleri kullanılarak sonuçlar analiz edilmiştir.
Yapılan çalışma sonuçlarına göre katılımcılar, denetim standartlarından denetimin sonuçları ve raporlanması ile ilgili olan 9 adet standardın bilinirliğinin denetçilerin yaş, cinsiyet ve eğitim seviyesi vb. faktörlere bağlı olduğunu ve özellikle denetim mesleğinin günümüzde giderek yaygın hale geldiğini, belirli kural ve ilkelerin var olmasının da etkili olduğu savunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim

Turkey Auditing Standards of Independent Audit Results and Related Reporting Standards carried out a study on Awareness

Öz

Audit is the measurement of the conformity of the events that occur in the enterprises with the standards determined by an institution. As it is known, the Public Oversight Accounting and Auditing Standards Board was established with the Decree Law dated 02.11.2011 in order to carry out the audit activity in our country. According to the independent audit framework, considering the public benefit of the KGK; Various standards are published under the name of Independent Auditing Standards (BDS). The purpose of the publication of these standards is to ensure unity in the independent audit, to increase the quality of the audit and to present the results of the audit to the public in a clear and understandable manner.
The aim of this study is to investigate the awareness of 9 standards between BDS 700 and BDS 810, which are among the audit standards of companies and auditors performing audit activities in and around Izmir. In the study, the audit standards were explained first and then questions were asked about the practitioners' application of these standards in their fields using the survey technique. In order to evaluate the survey, the results were analyzed using Factor Analysis, Anova, T Test methods.
According to the results of the study conducted, the participants declared the participants' awareness of the 9 standards related to the results and reporting of the audit from the audit standards depends on the factors such as the age, gender and education level of the auditors and that the auditing profession has become increasingly widespread today and the existence of certain rules and principles is also effective.

Anahtar Kelimeler

Independent Audit, Independent Audit Standards, Audit Results, Audit Reporting, Special Areas

Kaynakça

• Akdoğan, N., Bülbül, S. (2019). Bağımsız Denetçi Raporlarında Kilit Denetim Konularının Bildirilmesinde BIST 100 Şirketlerindeki İlk Uygulama Sonuçlarının Değerlendirmesine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi. Ankara. 56(1) : 1-24.
• Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı, 26/5/2018 tarihli ve 30432 sayılı Resmî Gazete, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Mevzuat/Bakanlar%20Kurulu%20Karalar%C4%B1/BKK_Usul%20ve%20Esaslar1.pdf, (12.01.2018).
• Başpınar, A. (2005). Türkiye’de ve Dünyada denetim standartlarının oluşumuna genel bakış. Maliye Dergisi. 148(1): 23.
• Bilgilere İlişkin Sorumlulukları. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20G%C3%BCncellemeler/BDS%20720.pdf, (25.05.2019).
• Bozkurt, B.(2014). Mali Tabloların Bağımsız Denetimi Açısından Bağımsız Denetçi ve İç Denetçi İlişkisi, Yaklaşım Dergisi, 27(3): 34.
• Bozkurt, N. (2012). Muhasebe Denetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dönmez, A. (2010). Bilanço Tarihinden Sonra Ortaya Çıkan Olayların Denetim Standartları Açısından Değerlendirilmesi. Mali Çözüm Dergisi. 99(1): 13-34
• Dönmez, A., Berberoğlu, P. B. ve Ersoy, A. (2005): Ülkemiz Bağımsız Dış Denetim Standartlarının ABD Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları - AB Sekizinci Yönergesi ve Uluslararası Denetim Standartları ile Karşılaştırılması. Antalya: Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9(1): 55
• Enerji Piyasası Düzeleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunhttp://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4628.pdf, (15.02.2018).
• Güçlü, A. O. (1995). Performans Denetiminin Unsurları Üzerine Düşünceler. Sayıştay Dergisi. Ankara. 19(1): 9.
• Haftacı, V. (2014). Muhasebe Denetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları
• Haftacı, V. (2014). Muhasebe Denetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• http://www.alomaliye.com/2018/05/26/2018-bagimsiz-denetime-tabi-sirketler/, (12.11.2018).
• http://www.ticaretkanunu.net/ttk-madde-398/, (18.03.2019).
• https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2016/05/tr-4denetci-rapor-gelecegi.pdf, (19.02.2019).
• https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Mevzuat/Bankacilik_Kanunu/15405411_sayili_bankacilik_kanunu.pdf, (22.03.2019).
• Insights/ArticlesPublications/KPMGundem/Documents/kpmg-gundem-24/yeni-denetci-raporlarina-hazirlik.pdf, (19.02.2019).
• Kaval, H., Karapınar, A., Bayırlı, R. ve Altay, A. (2015). Türkiye Denetim Standartları Uygulama ve Yorumları - TDS. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kaval, H., Karapınar, A., Bayırlı, R. ve Altay, A. (2015). Türkiye Denetim Standartları Uygulama ve Yorumları - TDS. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kavut, L., Taş, O. ve Şavlı, T. (2009). Uluslararası Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetim, İSMMMO Yayınları.
• KGK, BDS 700 (2017) Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20700-Yeni.pdf, (09.02.2019).
• KGK, BDS 701 (2017) Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi RaporundaBildirilmesi. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20701-Site.pdf, (20.03.2019).
• KGK, BDS 705 (2017) Bağımsız Denetçi Raporunda Olumlu Görüş Dışında BirGörüşVerilmesi. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/ BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20705-Site.pdf, (22.05.2019).
• KGK, BDS 706 (2017), Bağımsız Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen HususlarVeDiğerHususlarParagrafları. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/ Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20706-Site.pdf, (15.12.2018).
• KGK, BDS 710 (2017), Karşılaştırmalı Bilgiler-Önceki Dönemlere Ait Karşılık Gelen Bilgiler Ve Karşılaştırmalı Finansal Tablolar. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20710-Site.pdf, (26.05.2019).
• KGK, BDS 800 (2017), Özel Hususlar – Özel Amaçlı Çerçevelere Göre Hazırlanan Finansal Tabloların Bağımsız Denetimi. http://www.kgk.gov.tr/ Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20800-Site.pdf, (30.11.2018).
• KGK, BDS 805 (2017), Özel Hususlar – Tek Bir Finansal Tablonun Bağımsız Denetimi İle Finansal Tablolardaki Belirli Unsurların, Hesapların Veya KalemlerinBağımsızDenetimi. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/ Duyurular/ v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20805-Site.pdf, (20.12.2018).
• KGK, BDS 810 (2017), Özet Finansal Tablolara İlişkin Rapor Vermek Üzere YapılanDenetimler. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%20810-Site(1).pdf, (30.12.2018).
• Selimoğlu, Kardeş, S., Özbirecikli, M., Kurt, G., Uzay, Ş., Alagöz, A. ve Yanık, S. (2008). Muhasebe Denetimi. Ankara: Gazi Kitabevi
• Selimoğlu, S., Özbirecikli, M., Uzay, Ş., Kurt G., Alagöz, A. ve Yanık, S. (2014). Muhasebe Denetimi. Ankara: Gazi Kitabevi
• Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu. http://www.turmob.org.tr/mbs/3568SayiliYasa1.htm, (18.02.2018).
• Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Hakkında Tebliğ Taslakları Hakkında Duyuru, http://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20140411/0, (03.11.2018).
• Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Hakkında Tebliğ Taslakları Hakkında Duyuru. http://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20140411/0, (03.11.2018).
• Sigorta ve Reasürans Şirketleri ile Emeklilik Şirketlerinde Bağımsız Denetim YapılmasınaİlişkinYönetmelik. https://www.tsb.org.tr/default.aspx?pageID =654&yid= 65, (21.05.2019).
• Toroslu, M. (2014). Türk Ticaret Kanunu Kapsamında İç Kontrol ve İç Denetim. Vedat Kitapçılık Basım Yayım Dağıtım.
• TTK Madde 397. http://www.ticaretkanunu.net/ttk-madde-397-400/, (27.04.2018).
• Türedi, H. (2000). Denetim. Trabzon: Celepler Matbaacılık.