DEVLET VE ÖZEL SEKTÖR AYRIMINDA DENETÇİ BAĞIMSIZLIĞI

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 26, 31.12.2020

Suleyman Yukcu , Meltem Geliroğlu

Öz

Bu çalışma, denetçilerin kamu ve özel sektör ayrımında bağımsızlıklarını incelemek amacıyla, yasal düzenlemeler ve bilimsel araştırmalar incelenerek hazırlanmıştır. Denetim, kuşkusuz her faaliyet için gerekli bir süreçtir, fakat denetimde bağımsızlık , denetimin kalitesini etkileyen en önemli unsurlardandır. Tarafsızlığını sağlayamamış bir denetçi veya denetim kurumu tarafından sunulan hiç bir bilgi güven vermeyecek ve kabul görmeyecektir. Gerek ülkemizde gerekse dünyanın önde gelen ülkelerinde denetim mesleğinin itibarını korumak ve piyasaların ihtiyacı olan güvenli bilgiyi sunmak için bir çok yasal düzenleme yapılmıştır. Fakat, yasal düzenlemelerin etkinliğini destekleyecek olan en önemli unsur denetçilerin etik olmayan kültürel özelliklerinin bertaraf edilmesi olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Denetçi Bağımsızlığı, Bağımsızlığa Yönelik Tehditler, Etik Değerler

Kaynakça

• KAYNAKLAR Mevzuat 1. 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 13.06.1989 Sayısı: 20194
• 2. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş teftiş Kurulu Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 31.10.2012 Sayısı:28453
• 3. Denetim Görevlilerinin Uyacakları Mesleki Etik Davranış İlkeleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete,14.09.2010 Sayı:27699
• 4. Serbest Muhasebeciler, Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete Tarihi: 19.10.2007 Sayısı: 26675
• 5. Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliği (Seri X, No:22)
• 6. Sosyal Güvenlik Kurumu Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 10.08.2007 Sayısı: 26609
• 7. Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Yönetmeliği Resmî Gazete Tarihi: 28.02.2020 Sayısı: 31053
• 8. Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 31 Ekim 2011, Sayısı: 28101
• 9. Vergi incelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete Tarihi: 31.10.2011, Sayı: 28101
• Makale 1. AKYÜZ, Fatma ve KESTANE, Ali (2020) “Yasal Mevzuat Işığında Denetçi Bağımsızlığı”, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 6, (184-203)
• 2. ATAMAN, Başak, (2010) “Türkiye'de Kamu Denetimi ve Kamu Denetçilerine Genel Bakış” sayı 87, (17-26) (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/150758)
• 3. BOZKURT, Paşa, (2013) “Denetim Kavramı ve Denetim Anlayışındaki Gelişmeler” Denetişim Dergisi, Sayı 12, (56-62)
• 4. DEMİR, Esra ve ÇİFTÇİ, Yavuz, (2016) “Denetçi Bağımsızlığının Etik İlkeler Çerçevesinde İncelenmesi: Bir Denetim Firması Uygulaması”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi Sayı 18, (88-97) (http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/files/2016Aral%C4%B1k/10-E_Demir,%20Y_%20%C3%87ift%C3%A7i_.pdf
• 5. DOĞAN, Burcu ve HİLAL, Erdem, (2019) Türkiye'de Muhasebe Denetimi, İksad Yayınevi, Ankara
• 6. ERCAN, Cuma, (2017) “Denetçi Bağımsızlığına Yönelik Tehditler ve Koruma Önlemleri Yeminli Mali Müşavirler Üzerine Bir Araştırma” , KSÜ Sosyaş Bilimler Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, (261-284) https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/31599/331187)
• 7. ERDOĞAN, Murat, (2002) “Muhasebe Denetim ve Bağımsız Denetimin Gerekliliği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı 5, (51-63)
• 8. GÖNEN, Seçkin ve RASGEN, Mithat (2016) “Bağımsız Denetimde Zorunlu Denetçi Rotasyonu”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt 5, Sayı 7, (1809,1822)
• 9. KARAVARDAR, Alper, (2015) “Denetçi Bağımsızlık Riskinin Belirlenmesinde Kanaat Fonksiyonu Yaklaşımının Kullanımı: Bir Uygulama” Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari bilimler Dergisi, Cilt 33, Sayı 3, (75-98)
• 10. KARAVARDAR, Alper, KARAVARDAR, Gülşah, (2017) “Denetim Kararlarını Etkileyen Bilişsel Önyargılar” Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Volume X Sayı/Number 1 Nisan, (26-48)
• 11. KARTAL, Mustafa Tevfik, (2017) “Düzenlemeler Açısından Banka Denetçilerinin Yetki Sınırlarının Belirlenmesi Üzerine Bir İnceleme” Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi Sayı 102, (111-133)
• 12. KARTAL, Mustafa Tevfik, DEPREN, Özer ve DEPREN Serpil, (2018) “Türk Bankacılık Sektöründe İç Denetçilerin Bağımsızlığı Üzerine Bir Araştırma”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar (642) Ağustos, (41-68)
• 13. KIZILBOĞA, Ruveyda, (2013) “İç Denetim Sisteminde Denetçilerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığın Önemi”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi Cilt I, Sayı I, ISSN 2147-6934, (107-119) https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1153
• 14. KIZILBOĞA, Ruveyda, (2013)“İç Denetim Sisteminde Denetçilerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığın Önemi”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi Cilt I, Sayı I, ISSN 2147-6934, (107-119) https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1153
• 15. ÖRENAY, Hami, (2012) “Teftiş ve Denetim Kavramları ve Denetimin Yeniden Yapılanması”, Denetişim Dergisi (92-96) https://dergipark.org.tr/tr/pub/denetisim/issue/22472/240371
• 16. ÖZGER, Seden ve TUĞAY, Osman, (2020) “ Bağımsız Denetimde Zorunlu Rotasyonun Denetçi Bağımsızlığı ve Denetim Kalitesine Etkisi ve Rotosyan ile Denetim Kalitesi Arasındaki İlişkide Denetçi Bağımsızlığının Aracılık Rolü: Bağımsız Denetçilerin Algılarına Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz Sayısı (33-52)
• 17. YAŞAR, Alpaslan, (2015), “Olumsuz Denetim Görüşü ve Bağımsız Denetçi Değişikliği Arasında İlişki: Borsa İstanbul Sanayi Şirketleri Üzerine Bir Uygulama” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak Sayısı (81-96)
• 18. UZUN, Ali Kamil, (2008) İç Denetim Nedir, Dünya Gazetesi http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/Makaleler/Ali%20Kamil%20Uzun/%C4%B0%C3%A7%20Denetim%20Nedir-Makale-D%C3%BCnya.pdf
• Tez 1. ATAĞAN, Hilmi (2007) “Uluslararası Gelişmeler Çerçevesinde Denetçinin Bağımsızlığı”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe Programı, Yüksek Lisans Tezi, Tez Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Fatma TEKTÜFEKÇİ
• 2. KAKAŞÇI, Murat (2017) “Muhasebe Denetiminde Etik Sorunu: Etik İlkelerin Dış Denetim Kalitesi ve Güvenilirliği Üzerine Etkisi”, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe ve Denetim Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tez Danışmanı Doç. Dr. Orhan BOZKURT
• 3. KARAKAŞ, Arzu, (2008) “Dış Denetçilerin Bağımsızlığına İlişkin Düzenlemeler ve Bu Düzenlemelerin Yeterliliğinin Tespitine Yönelik Bir Pilot Araştırma”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, , Tez Danışmanı Doç. Dr. Lerzan KAVUT
• 4. MERAL, Eray, (2019) “Ücretin Denetim Bağımsızlığı Üzerindeki Etkisi”, Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muhasebe ve Denetim Yüksek Lisans Tezi, Tez Danışmanı Prof. Dr. S.Saygın EYÜPGİLLER
• 5. TOKMAR, Ercan, (2019) “Türkiye’de Bağımsız Denetim Uygulamaları: Tekstil Sektörü Örneği” İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Tez danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Hülya YILMAZ
• Elektronik Kaynak 1. CÖMERT, Nuran ve UZUN Ali Kemal, (2014) “Bağımsız Denetçiler İçin İtibar Yönerimi” https://www.researchgate.net/profile/Nuran-Coemert-2
• 2. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/merkez-teskilati/ana_hizmet_birimleri/rehberlik_ve_teftis_baskanligi/gorevlerimiz
• 3. Vergi Denetleme Kurulu 2018 Yılı Faaliyet Raporu https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/04/VDK-2018-Birim-Faaliyet-Raporu-1102019-002.pdf (02.01.2021)