Yolsuzlukla Mücadele: Seçilmiş Ülke Örnekleri

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 30 - 41, 30.06.2020

Kutay İşler , Filiz Tutar

Öz

Yolsuzluk, küresel anlamda üzerinde en çok tartışılan ve mücadele edebilmek için çözüm yolları aranan en temel sorunlardan bir tanesidir. Yolsuzluğu bir kalıp içerisine koyarak değerlendirmek yanlış olacaktır. Ulusal ve uluslararası düzeyde ciddi bir sorun olarak algılanan yolsuzluğa dair net bir tanım yapılamamaktadır. Ekonomideki en temel varsayım rasyonel insanın, kendi faydasını maksimize etmeye çalıştığıdır. Kendi faydasını düşünen bu bireyler ise toplumu oluşturmaktadır. Zira yolsuzluk, temelinde insanın olduğu her alanda ve her an karşımıza çıkmakta ve tüm topluma mal olmaktadır. Her alanda olduğu gibi ekonomi alanında da yolsuzluk, yıkıcı etkilerini beraberinde getirmiştir. Zaman içerisinde giderek kontrolden çıkan ve insafsızca artan menfaat kavgası, özellikle son dönemde ve globalleşmenin de rüzgârıyla öngörülemeyen boyutlara ulaşmıştır.
Bu çerçevede makalenin amacı yolsuzluk olgusuna değinerek seçilmiş bazı ülkelerin yolsuzluğa karşı almış oldukları önlemleri incelemektir. Bu anlamda yolsuzluk kavramı tanımlanarak yolsuzluk olarak nitelendirilebilmesi için bulundurması gereken unsurlara ve özelliklerine değinilmiştir. Yolsuzluk ölçülebildiğinden bahisle ölçü sistemleri irdelenmiş ve uluslararası araştırma şirketlerinin endekslerine göre makaleye konu ülkelerin yolsuzluk alanında sıralaması kıyaslanabilmiştir. Örneklendirilen ülkelerin yolsuzluk konusunda almış oldukları önlemler ortaya konularak başarılı olup olmadıkları değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda yolsuzluklar kontrol edilmediği sürece kamu sektöründen özel sektöre ülkenin her alanına yayılabilen bir olgu olduğundan üzerinde ciddi olarak durulması gerekliliği ifade edilmiştir. Mutlak başarı isteniliyorsa başta yolsuzlukla mücadeleye yönelik yasalar koyarak herkesin bunlara mutlak itaat etmesi sağlanmalıdır. Sadece bir alanda mücadele yeterli olmayacak, toplumu da bu mücadeleye ortak ederek devletin önderliğinde tüm sektörlerle bu sorunu ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yolsuzluk, Ekonomi, Küreselleşme, Mücadele

Teşekkür

Bu makale “Yolsuzluk Ekonomisi ve Türkiye” konulu Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalında Yapılan Yüksek Lisans Tezinden Türetilmiştir.

Fight Against Corruption: Selected Country Examples

Öz

Corruption, on which is debated and searched for solutions to struggle with in global terms, is one of the most basic issues. It would be wrong to estimate corruption by stereotyping. A clear definition of the corruption which is sensed as a critical issue at the national and international level. The most fundamental hypothesis in economy is that a rational person tries to maximize his/her own benefit.Those people who thinks of their own benefit constitute the society. In as much as, corruption is confronted and it cost to society. As being in every field, it brings the destructive effects in economy. The conflict of interest, which is getting more and more cruelly and getting out of control, has recently reached unforeseen dimensions by the wave of globalisation.Within this scope, the aim of this article is to analyze the corruption in detail. In this sense, corruptionn is defined and also detailed information about the characteristic of corruption being as corruption is mentioned. Due to the fact that corruption can be gauged, the metric systems are scrutinized and according to the indexes of international research companies, the sorting of the countries which are mentioned in the article can be compared. It is evalvated by analyzing the precautions about corruption that whether the sample countries have been succesfull or not. As the research result, corruption ought to be struggled with because it is a serious issue which is discarsed and it can expend from state sector to private sector when it is not controlled. If absolute success is wished, laws ought to be legislated to struggle which corruption and everyone ought to obey them. It is determined that sruggling with corruption will be not enough in only one field, and under the leadership of the goverment in each sector, studies which are to dispose the problem have to be done via associating with society.

Anahtar Kelimeler

Corruption, Economy, Globalization, Struggle

Kaynakça

• BAĞIRZADE, R. E. (2007, Ocak). Kayıtdışı Ekonominin Temel Özendirici Faktörlerinden Biri Gibi Yolsuzluk ve Onunla Mücadelenin Azerbaycan Girişimleri. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 11, 6.
• BALLI, K. (2004). Yolsuzlukla Mücadelede Bağımsız (Özerk) Kamu Kuruluşları ve HongKong ICAC Örneği. Amme İdaresi Dergisi, 37(2), 54-66.
• BAŞAK, C. (2008). Uluslararası Örgütlerin Yolsuzlukla Mücadeledeki Rolü. Polis Bilimleri Dergisi, 10(2), 92.
• Bbc (2014). İtalya, AB‘de Yolsuzluk Şampiyonu, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/07/140720_italya_yolsuzluk, (Erişim Tarihi: 14.03.2020).
• Bbc (2018). İtalya'nın Yeni Yolsuzlukla Mücadele Stratejisinde Neler Var?, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46617198, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2020).
• BERKSOY, T. ve YILDIRIM, N. E. (2017). Yolsuzluk Kavramına Genel Bir Bakış: Problemler Ve Çözüm Önerileri. Journal of Awareness (JoA), 1(2), 4.
• BOZKURT, Ö. ve ERGUN, T. (1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü, Yayın No: 283. Ankara: TODAİE.
• CAN, İ. (2008). Türkiye’nin Yolsuzlukla Mücadelesine Hong-Kong ICAC Modeli Önerisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• CİNGİ, S., TOSUN, U. ve GÜRAN, C. (2002). Yolsuzluk ve Etkin Devlet (1. baskı), Ankara: Ankara Ticaret Odası, Ümit Yayıncılık.
• Cnnturk (2017). Temiz Eller'den 25 Yaşında., https://www.cnnturk.com/yazarlar/guncel/reha-erus/temiz-eller-25-yasinda, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2020).
• ÇAHA, H. (2009, Mart). Türkiye'de Yolsuzluk: Yapısal Boyutlar ve Uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 42(1), 105-106.
• ÇULPAN, R. (1980). Bürokratik Sistemin Yozlaşması. Amme İdaresi Dergisi, 13(2), 34.
• Ekodialog (2018). Yeraltı Ekonomisi, http://www.ekodialog.com/yeralti-ekonomisi/yer-alti-ekonomisi-mafya-nedir.html, (Erişim Tarihi: 14.03.2020).
• GÜL, H., MAKSÜDÜNOV, A, YUREKLI, E. ve AVCI, M. (2019). Yolsuzluk Algılama Endeksine Göre Türki Cumhuriyetlerin Durumu: Gelişmeler, Sorunlar ve Öneriler, Modern Entegrasyon Süreçleri ve Ekonomik Gelişmeler: Firsatlar ve Tehditler Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları: 313 Kongreler Dizisi 42.
• GÜRAN, C. M. ve TOSUN, U. M. (2003). Yolsuzlukla Mücadele Olgusu ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. H.Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 152-153.
• Greco (2016). Compliance Report Azerbaijan. https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016806fe9f2, (Erişim Tarihi: 21.04.2020).
• HAMİDOV, R. (2016). Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklarla Mücadele Sürecinde Örgütlenme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• HUI, W. (2013, Ekim.) Combating Corruption: The Hong Kong Experience. Tsinghua China Law Review, 6, 10.
• ICAC (2020). About Icac. https://www.icac.org.hk/en/about/history/index.html, (Erişim Tarihi: 18 Nisan 2020).
• İŞLER, K. ve TUTAR K. F. (2019). Yolsuzluk ve Ekonomik Etkileri: Türkiye Örneği. Atlas Journal, 5(17), 33.
• Itkib. (2011, Şubat). İtalya Ülke Raporu: Temel Ekonomik Göstergeler Genel ve Sektörel Bilgiler, İTKİB Genel Sekreterliği, www.ithib.org.tr › ulke_raporlari › italya_raporu_subat_2011_genel, (Erişim Tarihi: 14.03.2020).
• KUTLAR, A. ve DOĞANOĞLU, F. (2007). Kalkınma Sorunu, Ankara: Orion Yayınevi.
• Oskem (2020). Yolsuzluğun Tanımı, http://www.oskem.org.tr/index.php/ana-sayfa/aile-sirketleri-icin-yolsuzlukla-mucadele-rehberi/yolsuzluk-nedir/, (Erişim Tarihi: 08.03.2020).
• ÖZBARAN, H. M. (2003). Yolsuzluk ve Bu Alanda Mücadele Eden Uluslararası Örgütler ve Birimler. Sayıştay Dergisi, 50-51, 18.
• ÖZSEMERCİ, K. (2003). Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri. Ankara: Sayıştay Başkanlığı.
• ÖZTÜRK, K. N. (2001, Mart). Yolsuzlukla Mücadelede İtalyadan Ders Alınabilir Mi?. Amme İdaresi Dergisi, 34(1), 2-8.
• Qwe (2020). Corruption in Azerbaijan, https://tr.qwe.wiki/wiki/Corruption_in_Azerbaijan, (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
• REHİMLİ, R. (2014, Kasım). Devletin Yeniden Yapılanması Sürecinde Yolsuzlukla Mücadele (Azerbaycan Örneği)., Ş. Durgun. (Editör). Akademik Hassasiyetler Dergisi. Özel Sayı (1), 115-120.
• Seffaflık (2019). Yolsuzlukla Mücadele: Fikirler, Kurumlar ve Araçlar, http://www.seffaflik.org/wp-content/uploads/2019/08/Yolsuzlukla-M%C3%BCcadele-Politikalar%C4%B1.pdf, (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
• ŞİMŞEK, B. (2001). İşletmelerde Çıkar Çatışmasından Kaynaklanan Etik Sorunlar. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1), 1.
• TANZI, V. (2001). Dünya Çapında Yolsuzluk Nedenleri, Sonuçları, Boyutları, Çözüm Yolları (çev. G. Kösekahya). Maliye Dergisi, 138, 125-126. (Orijinal makalenin yayım tarihi, 1998).
• TEPAV. (2006). Yolsuzlukla Mücadele, TBMM Raporu Bir Olgu Olarak Yolsuzluk: Nedenler, Etkiler, Çözüm Önerileri. (2. baskı), Ankara: TEPAV Yolsuzlukla Mücadele Kitapları-1.
• Tradingeconomics (2019). Hong Kong Corruption Rank 1995-2019 Data. https://tradingeconomics.com/hong-kong/corruption-rank, (Erişim Tarihi: 18.04.2020).
• Transparency (2011). Bribe Payers Index 2011. https://www.transparency.org/whatwedo/publication/bpi_2011, (Erişim Tarihi: 14.03.2020).
• Transparency (2019). Corruption Perceptions Index 2019. https://www.transparency.org/cpi2019, (Erişim Tarihi: 09.03.2020).
• Transparency (2020). Italy Needs Antı-Corruptıon Watchdog. https://www.transparency.org/news/pressrelease/italy_needs_anti_corruption_watchdog, (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
• VANNUCCİ A. (2009), “The Controversial Legacy of ‘Mani Pulite’: a Critical Analysis of Italian Corruption and Anti-Corruption Policies”, Bulletin of Italian Politics, 1(2), 233.
• YAVAŞ, G. (2014, Kasım). Yolsuzluk ve Yolsuzlukla Mücadele Önlemleri; İtalya Örneği, Ş. Durgun. (Editör). Akademik Hassasiyetler Dergisi. Özel Sayı (1), 9-12. (Erişim Tarihi: 14.03.2020).