Ege Bölgesi’ndeki şiddetli yağışlar

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 165 - 174, 31.12.2021

Irmak Zımba Zahide Acar

https://doi.org/10.47899/ijss.20213206

Öz

Çalışma alanı, Türkiye'nin coğrafi bölgelerinden biri olan Ege Bölgesi'dir. Türkiye'nin batı kesimini kapsayan bölgede 8 il yer alır. Ege bölgesi genelindeki yağış özellikleri ve şiddetli yağışlarının incelendiği bu çalışmada bölgenin coğrafyasını da temsil edecek şekilde rakımları 3 m ile 1063 m arasında değişen 35 istasyon verisinden yararlanılmıştır. İstasyonlardan alınan veriler 1975 -2018 yılları aralığını kapsar. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yağış şiddeti sınıflandırmasında belirlenen aralıklar esas alınarak 43 yıllık veriler işlenmiş ve bu sınıflara ait yağışlı gün sayıları belirlenmiştir. Çalışma kapsamındaki verilerin temel istatistikleri tanımlanmıştır. Verilerdeki değişkenliğin değerlendirilmesi ve değişkenliğin doğasını ve büyüklüğünü anlamak için parametrik olmayan Mann-Kendall (M-K) sıra ilişki katsayısı yöntemi kullanılmıştır.
Ege Bölgesi'nde yağış şiddeti kıyılardan iç kesimlere doğru azaldığı gözlenmiştir. Denizel etkinin fazla olduğu kıyı Ege'de yüksek şiddetli yağışlar, iç kesimlerine göre daha fazla gerçekleşir. Yükseltinin ve karasallığın arttığı iç Ege'de yağışların şiddetinin hep daha düşük olduğu görülür. Afyon ve çevresi Ege Bölgesi'nde en az yağış düşen alanlardandır. Buradaki yağışların şiddetinin de oldukça hafif olduğu gözlenmiştir. Bölgenin güneyindeki dağlık alanda yağış şiddetleri oldukça yüksektir. Bölgenin güney kesimleri, ekstrem yağışlarının en fazla yaşandığı yerdir. Ayrıca bu alan bölgenin en fazla yağış alan bölümüdür. Bu alanda 100 mm ve üzerindeki şiddetli yağışlar, Ege Bölgesi’nin geri kalanına nazaran belirgin şekilde fazladır.

Anahtar Kelimeler

Ege bölgesi, yağış, yağış şiddeti

Heavy rainfall in the Aegean Region

Öz

The study area is the Aegean Region, one of the geographical regions of Turkey. There are 8 provinces in the region covering the western part of Turkey. In this study, which examined the precipitation characteristics and heavy rains throughout the Aegean region, 35 station data were used, with altitudes ranging from 3 m. to 1063 m. The data received from the stations covers the period of 1975-2018. Based on the criteria determined in the precipitation intensity classification applied by the Turkish State Meteorological Service, 43 years of data were processed and the number of rainy days belonging to these classes was determined. The determined statistics of the data were defined within the scope of the study. The non-parametric Mann-Kendall (M-K) rank correlation coefficient method was used to evaluate the variability in the data and to understand the nature and magnitude of the variability.
In the Aegean Region, the intensity of precipitation decreases from the coasts to the interior part. In the coastal Aegean Region, where there is a lot of maritime influence, high heavy rains occur more than in the interior. In the inner Aegean, where altitude and continentality increase, the intensity of precipitation is often lower in this area. Afyon and its surroundings are one of the areas with the least precipitation in the Aegean Region. The inner part of the Region, the intensity of the precipitation occur less frequently. In the mountainous area in the south of the region, precipitation occurs as more intense. The most extreme precipitation is experienced in the southern part of the Region. In addition, the south part is experienced with the highest total precipitation in the Aegean Region. 100 mm and above precipitation are noticeably more than in the rest of the Aegean Region.

Anahtar Kelimeler

Region, precipitation, intensity of precipitation

Kaynakça

• Asar, M., Yalçin, S., Yücel, G., Nadaroğlu, Y., & Erciyas, H. (2008). Zirai Meteoroloji, T.C. Çevre Ve Orman Bakanlığı Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Atalay, İ. (2010). Uygulamalı Klimatoloji, Meta Basım Ve Matbaacılık Hizmetleri, Baskı: 1, İzmir.
• Aydin, O., & Çiçek, İ. (2013). Ege Bölgesi'nde Yağışın Mekansal Dağılımı, Coğrafi Bilimler Dergisi Cbd 11 (2), 101-120, Ankara.
• Bahadir, M. (2011). Ege Bölgesi’nde Yağışın Yüzeysel Dağılım Modellemesi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/2 Springer 2011, P. 213-228, Turkey.
• Brogli, R., Sorland, S. L., Kröner N., & Schar C. (2019). Causes of Future Mediterranean Precipitation Decline Depend On the Season, Environ. Res. Lett., 14, 114017.
• Brunetti, M., Maugeri, M., & Nanni, T. (2001). Changes in Total Precipitation, Rainy Days and Extreme Events in Northeastern Italy, International Journal of Climatology, 21, 861-871.
• Çiçek, İ. (2001a). Türkiye’de günlük yağış şiddetleri ve sıklıkları. Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 8, 27-48, Ankara.
• Çiçek, İ. (2001b). Türkiye'de Mevsimlere Göre Yağış Şiddetleri Ve Sıklıkları, Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, 8, 1-27, Ankara.
• Erinç, S. (1996). Klimatoloji ve Metodları, Alfa Yayınevi.
• Erlat, E. (1996). Türkiye'de Günlük Yağışların Şiddeti Üzerine Bir İnceleme, Ege Coğrafya Dergisi, 9, 159-184, İzmir.
• Erlat, E. (2016). İklim Sistemi Ve İklim Değişmeleri, Ege Üniversitesi Yayınları: 155, Ege Üniversitesi Basımevi, Baskı 6, İzmir.
• Erol, O. (2014). Genel klimatoloji, Çantay Yayınevi, İstanbul, ISBN: 978-975-7206-31-6.
• Gönençgil, B. (2008).Doğal süreçler açısından iklim değişikliği ve insan, Çantay Yayınevi, İstanbul, ISBN: 978-975-9060-50-3.
• Hoerling, M., Eischeid, J., Perlwitz, J., Quan, X., Zhang, T., & Pegion, P. (2012). On The Frequency of Mediterranean Drought, J. Climate, 25, 2146-2161.
• Karabulut, M., Topuz, M. (2019). Mersin'de Yağışlı Gün Sayısı Değişiyor Mu?, 2.Uluslararası Mersin Sempozyumu 2 Bildiriler Kitabı, 91-106.
• Karahan, H., & Özkan, E., (2013). Ege Bölgesi Standart Süreli Yıllık Maksimum Yağışları İçin En Uygun Dağılımlar, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(3), 152-157.
• Koç, T., & İrdem. C. (2007). Türkiye'de Yağışların Şiddet Bakımından Zamansal Ve Alansal Değişkenliği, Türk Coğrafya Dergisi, 49, 1-42, İstanbul.
• Koçman, A. (1992). Ege Ovalarında İklim Koşullarının Çevresel Etkileri, Ege Coğrafya Dergisi, 6, 33-45.
• Koçman, A. (1993a). İnsan Faaliyetleri Ve Çevre Üzerine Etkileri Açısından Ege Ovalarının İklimi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 73, İzmir.
• Koçman, A. (1993b). Türkiye İklimi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 83, İzmir.
• Koçman, A., Işik, Ş., & Mutluer, M. (1995). Ege Ovalarında Yağış Değişkenliği Ve Kuraklık Sorunu, Ege Coğrafya Dergisi, 8, 25-36, İzmir.
• Kum, G. & Gönençgil, B. (2018). Tourism Climate Comfort of Turkey's Southwestern Seasides. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), 70-87. DOI: 10.21547/jss.341541.
• Lacressonniére, G., Peuchc, V.-H, Vautard, R., Arteta, J., Déqué, M., Joly, M., Josse, B., Marécal, V., & Saint‐ Martin, D. (2014). European Air Quality in the 2030s and 2050s: Impacts Of Global And Regional Emission Trends And Of Climate Change, Atmospheric Environment 92:348‐358.
• Minga, T., Richter, R., Liua, W., & Caillol, S. (2014). Fighting Global Warming By Climate Engineering: Is the Earth Radiation Management and the Solar Radiation Management Any Option for Fighting Climate Change, Renewable and Sustainable Energy Reviews 31:792– 834.
• Norrant, C., & Douguedroit, A. (2006). Monthly and Daily Precipitation Trends In the Mediterranean (1950-2000), Theor. Appl. Climatol. 83, 89-106. (July 2005 Puplished Online).
• Seager, R., Osborn, T. J., Kushnir, Y., Simpson, I. R., Nakamura, J., & Liu, H. (2019). Climate Variability and Change of Mediterranean - Type Climates, J. Climate, 32, 2887-2915.
• Xoplaki, E. (2002). Climate Variability over the Mediterranean, Bern Inauguraldissertation Der Philosopisch-Naturwisswnschaftlichen Fakultat Der Universitat Bern, PhD Thesis, 195pp.
• Yılmaz, E. (2019). Türkiye’de aylık ve yıllık su noksanları ve su fazlalarındaki eğilimler. Türk Coğrafya Dergisi, (72), 65-83. DOI: 10.17211/tcd.532668.
• Yılmaz, E. (2020). Türkiye’de Thornthwaite İklim İndislerindeki Eğilimler. Coğrafya Dergisi, (40), 163-185. DOI: 10.26650/JGEOG2019-0005.
• Topuz, M., Feidas, H., & Karabulut, M. (2020). Trend analysis of precipitation data in Turkey and relations to atmospheric circulation:(1955-2013). Italian Journal of Agrometeorology, (2), 91-107.