Okul Yöneticilerinin Kriz Yönetimi Tutumları İle Duygusal Zekâları Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 42 - 62, 30.06.2020

İlker Yılmaz Bilal Yıldırım

https://doi.org/10.46423/izujed.733955

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı okul yöneticilerinin görüşlerine göre, yöneticilerin kriz yönetim becerileri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenebilmesidir. Bu araştırmanın evrenini, 2016-2017 yıllarındakiİstanbul’daki Avcılar ve Esenyurt ilçelerindeki okullarda görevli toplam 539 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Evren ulaşılabilir olduğu için örnekleme yapılmamış, ölçekler tüm evrene ulaştırılmıştır. Toplam 466 ölçek değerlendirmeye alınmıştır. Veriler ”Kriz Yönetim Ölçeği” ve “Duygusal Zekâ Ölçeği” ile toplanmıştır.
Verilere ilişkin normallik testi sonucunda dağılım normallik göstermemiş bu nedenle non-paremetrik testlerden Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman’s Rank Order korelasyon testi kullanılmıştır. Genel olarak araştırma sonuçlarından yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinde cinsiyete, yaşa göre anlamlı farklılaşma; kriz yönetimi düzeylerinde ise cinsiyete, yöneticilik görevlerine, yaşa, okul türüne göre anlamlı farklılaşma belirlenmiştir. Yöneticilerin duygusal zekâ ve kriz yönetim düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygusal zekâ alt ölçeklerinden iyimserlik ölçeği puanları ile kriz yönetimi alt ölçeklerinden kriz anı ve kriz sonrası ölçek puanları arasında pozitif yönde ilişkiler bulunmuştur. Duygusal zekâ alt ölçeklerinden duygulardan faydalanma ölçeği puanları ile kriz yönetimi alt ölçeklerinden kriz öncesi ve kriz sonrası ölçek puanları arasında düşük ancak anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Duygusal zekâ alt ölçeklerinden duyguların ifadesi ölçeği puanları ile kriz yönetimi alt ölçeklerinden kriz öncesi ölçek puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Kriz Yönetimi, okul yöneticisi, duygusal zeka

Kaynakça

• Akeren, N. (2006). Orta öğretimde görevli yöneticilerin duygusal zekâ düzeyleri ile örgütsel çatışmaları çözümleme stratejileri arasındaki ilişki: İzmir ili örneği(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Aksoy, H. H.& Aksoy, N. (2003). Okullarda Krize Müdahale Planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,36(1): 37-49.
• Alparslan, A.M.& Çetinkaya, Ö. (2011), Duygusal Zekânın İletişim Becerisine Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler, 16(1): 363-377.
• Asunakutlu, T. Safran, B. Tosun, E.(2003). Kriz Yönetimi Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1):141-163.
• Arbak, Y &.Çakar, U. (2004). Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu-Zekâ İlişkisi ve Duygusal Zekâ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3):23-48.
• Ayyürek, O. (2014). Eğitim örgütlerinde kriz yönetimi: Van depremi örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Babaoğlan, E. (2010). Okul Yöneticilerinde Duygusal Zekâ. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,11(1):119-136.
• Bar-On, R. Brown, J. M. Kirkcaldy, B. D. & Thome, E. P. (2000). Emotional Expression And İmplications For Occupational Stress; An Application Of The Emotional Quotient Inventory (EQ-İ). Personality And İndividual Differences, 28(6):1107-1118.
• Caputi, P. Chan, A. Y. & Ciarrochi, J. V. (2000). A Critical Evaluation Of The Emotional İntelligence Construct. Personality And Individual Differences, 28(3):539-561.
• Göçet, E. (2006). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişki(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Güllüce, A. Ç. (2006). Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki: Yöneticiler üzerine bir uygulama(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Karaköse, T. (2007). Örgütler ve Kriz Yönetimi. Akademik Bakış,(13):1-15. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423868312.pdf[Erişim:01/01/2018].
• Karasar, N.(2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Maya, İ. (2014). Kamu İlkokullarında Yöneticilerin Sergiledikleri Kriz Yönetimi Beceri Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Dergileri, Yönetim Bilimleri Dergisi,12(23):209-235.
• Mayer, J. D, Salovey, P. (1990).Emotional Intelligence, Imagination, Cognition, and Personality, 9(3):185-211.
• Mayer, J. D, Caruso, D. R.ve Salovey, P. (1999). Emotional İntelligence Meets Traditional Standards For An İntelligence. Intelligence,27(4):267-298.
• Ocak, Y. (2006). Ortaöğretim okullarında kriz yönetimi: Edirne ili örneği (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Özsezer, S. (2014). Liselerde kriz yönetimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri(Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Öztekin, A. (2006). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin duygusal zekâ becerilerini okul yönetiminde kullanma düzeylerinin değerlendirilmesi: Balıkesir il örneği(Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Sayın, N. (2008). Ortaöğretim kurumlarında kriz yönetimi stratejisinin incelenmesi: İstanbul ili örneği(Doktora Tezi).Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, Z. (2014).Kriz yönetimi ve psikolojik sermaye arasındaki ilişki(Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Ulutaş, S. (2010). Kriz yönetimi ve dönüşümcü liderlik (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yıldız, Ç. (2014). Okul yöneticilerinin kriz yönetim tutumları ile algılanan örgüt sağlığı arasındaki ilişki: Üsküdar ilçesi örneği(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi ).Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.