The Life and Works of Algerian Writer Amish Abdulkâdir and the Story of Remainders from Our Motherland

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 74 - 96, 15.06.2021

Bekir Yıldırım

https://doi.org/10.46595/jad.927833

Öz

Amiş Abdulkâdir is one of the well-known figures in Algerian literature after the 1980s with his short stories, novels and poems. The writer express in his works, the massacres and atrocities committed by the French in Algeria and the legendary resistance of the Algerian people against the invading French, the Palestinian resistance and the humanitarian tragedy experienced by the Palestinians (1948-1982) and the massacres committed by the Russians in Chechenya (1996-1999). In addition, he mentions the devastating earthquake that occurred in the city of Shelt in 1980 and Islamophobia, which is a current issue. In his poems, after the military coup in Algeria in 1990, some of his relatives were killed by unknown people and the death of his mother. One of the short stories written by Amish Abdulkâdir that succeeded in attracting the attention of the readers is Remainders of Our Motherland. In the story, the resistance of the mujahideen who struggled for independence against the French invaders in the village of Tavgirit in the province of Shelf in Algeria and Abduh, whose lover was taken away by the French soldiers, is constantly longing for Ayşe on the front line and the memories passed between them are remembered. In the continuation of the fiction, the martyrdom of Abduh and the situation of Ayşe are explained. This short story is a successful narrative with messages of resistance against the occupation and longing for the beloved. The story written in a plain and understandable language has a very rich quality in terms of narration techniques. The author creates a style that is far from monotony with expression techniques such as inner monologue, description and back, especially the outer dialogue technique. This article examines Amish Abdulkâdir's story of Remainders of Our Motherland from its technical and thematic aspects. It also discusses his contributions to the genre of story, novel and poetry in Modern Algerian Arabic Literature.

Anahtar Kelimeler

Amish Abdulkâdir, Modern Algerian Literature, Remainders of Our Motherland, Short Story, Technical-Thematic Review.

Cezayirli Yazar Amiş Abdulkâdir’in Hayatı, Eserleri ve Ana Vatanımızdan Hatıra Kalanlar İsimli Hikâyesi

Öz

Amiş Abdulkâdir, 1980’li yıllardan sonra Cezayir edebiyatında kısa öyküleri, roman ve şiirleriyle tanınmış şahsiyetlerden biridir. Yazar anlatılarında Fransızların Cezayir’de yaptıkları katliam ve zulümleri, Cezayir halkının Fransızlara karşı verdiği efsanevi direnişi, Filistin direnişi ve Filistinlilerin yaşadıkları insani dramı (1948-1982) ve Ruslar’ın Çeçenistan’da yaptığı katliamları (1996-1999) ele alır. Ayrıca Şelt şehrinde 1980 yılında meydana gelen yıkıcı deprem ve güncel bir konu olan İslamafobi konularını da eserlerinde işler. Şiirlerinde ise 1990 yılında Cezayir’deki askeri darbe sonrasında çevresindeki bazı yakınlarının kimliği bilinmeyen kişilerce öldürülmesi ve annesinin vefatı konuları yer alır. Amiş Abdulkâdir’in kaleme aldığı ve okuyucuların dikkatini çekmeyi başaran kısa öykülerinden birisi Ana Vatanımızdan Hatıra Kalanlar’dır. Hikâyede Cezayir’in Şelf iline bağlı Tavgirit köyünde Fransız işgalcilerine karşı bağımsızlık mücadelesi veren mücahitlerin direnişi ve sevgilisi Fransız askerleri tarafından elinden alınan Abduh’un cephe hattında sürekli Ayşe’ye özlemi ve onunla aralarında geçen hatıralar ele alınır. Hikâyenin devamında Abduh’un şehit olması ve Ayşe’nin durumu anlatılır. Bu kısa öykü işgale karşı direniş ve sevgiliye özlem mesajlarının verildiği başarılı bir anlatıdır. Yalın ve anlaşılır bir dille kaleme alınan öykü, anlatım teknikleri açısından da oldukça zengin bir niteliğe sahiptir. Yazar dış diyalog tekniği başta olmak üzere iç monolog, betimleme ve geriye dönüş gibi anlatım teknikleriyle tekdüzelikten uzak bir üslup ortaya koyar. Bu makale Amiş Abdulkâdir’in Ana Vatanımızdan Hatıra Kalanlar öyküsünü teknik ve tematik yönleriyle ele alarak inceler. Ayrıca onun Modern Cezayir Arap Edebiyatında hikâye, roman ve şiir türüne yaptığı katkıları da ele alır.

Anahtar Kelimeler

Amiş Abdulkâdir, Ana Vatanımızdan Hatıra Kalanlar, Kısa Öykü, Modern Cezayir Edebiyatı, Teknik-Tematik İnceleme.

Kaynakça

• Abdulkâdir, Amiş. Kıssatu’t-tıfl fi’l-Cezâir dirâse fi’l-hasâis ve’l-mezamîn. Cezayir: Dâru’l-Ğarb, 2003.
• ……………………... Kanâdîlu’z-zalâm. Hervan: Daru’l-Ğarb, 2004.
• ……………………… ez-Zemenu’s-sa’b. Hevran: Dâru’l-Ğarb, 2003.
• ……………………… Beyâzu’l-yakîn. Vehrân: Menşûrâtu’l-Dâri’l-Edîb, 2006.
• …………………….. Sukût… el-Ârife İzabel tetehaddes. Tizi Vuzu: Dâru’l-Emel lit-Tibâ’a Ve’n-Neşr, 2019.
• …………………….. ‘Avâü’s-sadâ. Vehrân: Dâru’l-Ğarb, 2004.
• ……………………... Afven… seahmil kaderî ve esîr. Tizi Vuzu: Dâru’l-Emel lit-Tibâ’a Ve’n-Neşr, 2012.
• Abdelkader, Amiche. “es-Sîratuz’-Zâtiyyetu’l-İlmiyye li’l-Ustâz Abdulkâdir Amiş”. Facebook. 8 Mayıs 2021, 23:30. Erişim 9 Mayıs 2021. http://www.facebook.com/abdelkader.amicge.9
• Afad, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı “10 Ekim 1980 Cezayir Depremi”. Erişim 16.01.2021. https://deprem.afad.gov.tr/tarihteBuAy?id=45
• Araz, M. Kılay. “Cezayir Edebiyatında Kısa Öykü”. Nüsha 20/50 (Haziran 2020), 168.
• Baktıaya, Adil. “1830: Fransa’nın Cezayir’i İşgali, Abdülkâdir’in Yükselişi ve Amerikan Kamuoyunda Abdülkâdir Hayranlığı”. Ortadoğu Etütleri 1/2 (Ocak 2010), 147.
• Bâtûl, Arcûn. Abdulkâdir Amiş fî beyâzi’l-yakîn min rivayeti’t-tecrübe ilâ rivâyetit-tecrîb. Cezayir: el-Câhiziyyetu’s-Sekâfiyyetu’l-Cemiyye, 2008.
• Bolelli, Nusrettin. Belâgat Beyan-Meânî-Bedî Arap Edebiyatı. İstanbul: M. Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2011.
• Bulut, Ali. Belâgat Beyan-Meânî-Bedî. İstanbul: M. Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2019.
• Caner Çakı vd. “Vietnam Savaşı Sırasında Çin-Abd İlişkileri: Çin Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme“. Gümüşhane Üniversitesi Elektronik Dergisi 7/2 (Eylül 2019), 954.
• Curcânî, Abdulkâhir. Delâilu’l-i‘câz. thk. M. Muhammed Şakir. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, 2004.
• Çalıkkılıç, Cengiz. Teknik ve Tematik Açıdan Tevfîk el-Hakîm’in Öykücülüğü. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Çetin, Nurullah. Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Basımevi, 7. Basım, 2009.
• Çetişli, İsmail. Metin Tahlillerine Giriş/2: Hikâye, Roman, Tiyatro. Ankara: Akçağ Yayınları, 2. Basım, 2009.
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı “Sabra ve Şatilla Katliamı”. Erişim 16 Ocak 2021. https://www.diyanethaber.com.tr/sabra-ve-satilla-katliami-resimleri,59.html
• Gündüz, Sevim. Öykü ve Roman Yazma Sanatı. İstanbul: Toroslu Kitaplığı, 2003.
• Gökgöz, Turgay. Modern Cezayir Edebiyatı. İstanbul: Akdem Yayınları, 2019.
• Hizmetli, Sabri.“Osmanlı Yönetimi Döneminde Tunus ve Cezayir’in Eğitim ve Kültür Tarihine Genel Bir Bakış”. Ankara İlahiyat Fakültesi Dergis i32 (1991), 15-16.
• Karataş, Turan. Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Avcı Ofset, 2001.
• Kutub, Seyyid. et-Tasvîru’l-fennî fi’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Daru’ş-Şurûk, 17. Baskı, 2004.
• Küçüksarı, Mücahit. “Suriyeli Öykücü Sa‘îd Hûrâniyye ve Ahî Rafîk (Ağabeyim Refik) Adlı Kısa Öyküsü”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 50/50 (Ocak 2020), 57-80.
• Manfred, Jahn. Anlatıbilim Anlatı Teorisi El Kitabı. çev. Bahar Dervişcemaloğlu. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2015.
• Parıldı, Metin. “Fransız Sömürgeciliği Döneminde Kuzey Afrikada Arap Dili ve Edebiyatına Genel Bakış”. Bilimname 18 (Ocak 2010), 116-117.
• eş-Şerku’l-Evsat Cerîdetu’l-Arabi’l-Duveliyye. “Devriyyât” (30 Kasım 2003). https://aawsat.com
• et-Tahrîr. “el-UstâzAmiş Abdelkâdir li’t-tahrîr” (20 Eylül 2014), 17. http://www.altahrironline.com/ara/
• Tekin, Mehmet. Roman Sanatı Romanın Unsurları I. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2018.
• Wikipedia Özgür Ansiklopedisi “Şelf Vilayeti”. Erişim 16 Ocak 2021. https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eelf_Vilayeti
• ……………………. “Dâiratu’t-Tavgirît”. Erişim 16 Ocak 2021 https://ar.wikipedia.org/wiki/Dâiratu’t- Tavgirît
• Youtube. “Profesör Amiş Abdulkâdir fî Hissat likâi’l-Ma’rife bi’l-Kanâti’l-Vataniyyeti’l- Cezâiriyye”. Yayın Tarihi 9 Kasım 2014. https://youtu.be/lYo7lG5DMg4 (Erişim 20 Mart 2021).
• …………..“ Profesör Amiş Abdulkâdir el-Cuz 4”. Yayın Tarihi 13 Temmuz 2011. https://youtu.be/XB0mKPXWZwU (Erişim 20 Mart 2021).