Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Stratejilerini Kullanma Becerilerine Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 6, 1 - 14, 31.12.2022

Mustafa Aydoğdu , Abuzer Burak Cevizci Tayfun Tutak

Öz

Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin karşılaştıkları matematik problemlerinde problem çözme stratejilerini kullanma becerilerine yönelik öğretmen görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Bingöl iline bağlı devlet ortaokullarında görev yapan 18 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Görüşme formundan elde edilen verilerin analizi betimsel analiz ve içerik analizi yöntemlerinden faydalanılarak iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırma öncesinde matematik öğretmenlerine problem çözme stratejilerinden 11 tanesi hakkında bilgi verilmiş ve bu stratejiler ile alakalı hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formlarının doldurulması istenmiştir. Bu stratejiler Sistematik liste yapma, Tahmin ve kontrol stratejisi, Diyagram çizme, Bağıntı bulma (İlişki arama), Değişken kullanma (Eşitlik veya eşitsizlik yazma), Tahmin etme, Benzer basit problemlerin çözümünden yararlanma, Geriye doğru çalışma, Eleme, Tablo yapma ve Muhakeme etme stratejisidir. Elde edilen sonuçlara göre; öğrencilerin karşılaştıkları matematik problemlerinde daha çok tahmin ve kontrol stratejisi ile muhakeme etme stratejisini kullandıkları görülmüştür. Diyagram çizme gibi çizim gerektiren stratejileri ise çok fazla tercih etmedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin görüşlerine göre problem çözme stratejileri öğrencileri için birer avantaj olmasına karşın öğrencilerin bu problem çözme stratejilerinden haberdar olmadıkları sonucuna varılmıştır. Öğretmenler öğrenciler için bu problem çözme stratejilerini karşılaştıkları probleme göre muhakeme edip en uygun strateji hangisi ise o stratejiyi kullanmalarını tavsiye etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Matematik, Problem, Problem Çözme, Poblem Çözme Stratejisi

Kaynakça

• Altun, M., & Arslan, Ç. (2006). İlköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenmeleri üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 1-21.
• Başdamar, B. (2019). Problem Çözme Stratejileri Öğretiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersi Akademik Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat Üniversitesi, Tokat.
• Baykul, Y. (2019). Ortaokulda Matematik Öğretimi (5-8. Sınıflar), Pegem Akademi, Geliştirilmiş 3. Baskı, Ankara. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 22. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Kayhan, G. G. (2019). Problem Çözme Strateji Eğitimi ve Matematiksel Problem Kurma Becerisi Arasındaki İlişkinin Farklı Değişken Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Korkmaz, S. (2015). Problem Çözmede Matematiksel Zihin Alışkanlıklarının Matematik Öğretmenleri ve Sekizinci Sınıf Öğrencileri Bağlamında İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• MEB. (2018). İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• Sezgin, A. Nur. (2019). Çoklu Temsillerle Öğretimin 7. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Anlama Seviyelerine ve Cebirsel Problem Çözme Sürecine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Şahin, A. Ahu. (2007). 13-14 Yaş grubu öğrencilerin problem çözme stratejilerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Taşpınar, Z. (2011). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersinde Kullandıkları Problem Çözme Stratejilerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tavşan, S. (2016). Matematik Problemlerini Çözmede Başarılı Öğrencilerin Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Incelenmesi: Özel Durum Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tuncel, C. (2019). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Matematikle Baş Etme ve Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerileri ile Matematiksel Akıl Yürütmeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Yew, W. T., Lian, L. H., & Meng, C. C. (2017). Problem Solving Strategies Among Primary School Teachers. Journal of Education and Practice, 8(15), 136-140.
• Yılmaz, L. (2019). Ortaokul Matematik Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Başarısını Yordayan Değişkenlerin Incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
• Yılmaz, S. (2019). İlkokul Matematik Dersinde Problem Çözme Becerisinin Kazandırılmasında Oyunla Öğretim Yöntemi Kullanılmasının Tutum ve Başarıya Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi, Giresun.