The Effects Of Artificial And Natural Fertilizers Used For Tea Cultivation On The Physicochemical Water Quality Of Aquatic Ecosystem In The Firtina Valley (Çamlihemşin-Rize)

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 13, 30.10.2016

Bülent Verep , Neşe Akçanal Ödün

https://doi.org/10.35229/jaes.272221

Öz

In this study, the physicochemical water quality changes in Behice village’s stream which is in the south of Çamlıhemşin district in the city of
Rize and one of the tributary of Fırtına River due to using chemical fertilizer in the region were researched within February 2011 and June 2011 (before and during
fertilization). This research was carried out along the joint forestry, forestry-agricultural and totally agricultural land of Behice, Çayırdüzü and Dikkaya Villages
of Çamlıhemşin, to obtain of the effect of the use of fertilizers around agricultural land on surface water of the stream via researching the physicochemical water
quality findings such as nitrite, nitrate, ammonium and phosphate ions as well as basic water quality parameters from 8 different chosen stations on the river profiles,
which are under the effect of forestry land without any fertilizers, tea land with fertilizers and some mixed land (of tea and forest). According to the findings of the
study, the use of fertilizers in the region is significant in terms of their effects on the water quality of surface water resources. However, it is understood that these
differences are not statistically significant in terms of time and use of land compared to other factors except ammonia nitrogen. Water quality concentrations
measured in the study are 1st class (very clean) according to Water Quality Standards of Water Pollution and Control Regulation of Turkey and they are only 2nd
class (polluted a little) in terms of nitrite.

Anahtar Kelimeler

Water quality, Fırtına, chemical fertilizer

Kaynakça

• Yuncong, Li. and Kati, Miliaggio., 2010. Water quality concepts, sampling and analyses, CRCPress, 340 p.
• Yıldırım, N., 2006. Fırnız Çayı (Kahramanmaraş)’nın Fiziko-Kimyasal ve Bazı Biyolojik (Bentik makroinvertebrat) Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş, Türkiye, 45 s.
• Verep, B., 2006. Rize'nin Su Kaynakları ve Su Kalite Özellikleri. 1.Rize Sempozyumu, Rize Valiliği, 16-19 Kasım 2006,Cilt No:1, 454-461 s.
• Verep, B., Serdar, O., Turan, D. ve Şahin, C., 2005. İyidere (Trabzon)'nin Fiziko-Kimyasal Açıdan Su Kalitesinin Belirlenmesi. Ekoloji 57, 26-35 s.
• Uslu, O. ve Türkman, A., 1987. Su Kirliliği ve Kontrolü. T.C. Başbakanlık Çevre Genel Müd. Yayınları, Eğitim Dizisi 1, 364 s.
• URL-15,2013.http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/zfd/article/-viewFile/5112/4930 (31 Mart 2013).
• URL-14, 2013. http://web.deu.edu.tr/atiksu/ana58/bolum06.pdf (31 Mart 2013).
• URL-13, 2013. http://web.deu.edu.tr/atiksu/ana58/bolum06.pdf. (10 Ocak 2013).
• Ak, O., Çakmak, E., Aksungur, M., Çavdar, Y. ve Zengin, B., 2008. Akarsu Üzerindeki Doğal ve İnsan Kaynaklı Faaliyetlerin Sucul Ekosisteme Etkisine Bir Örnek: Yanbolu Deresi (Arsin, Trabzon). Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 24 (1-2) 389 – 400s.
• Akın, M., Akın, G., 2007. Suyun Önemi, Türkiye’de Su Potansiyeli, Su havzaları ve Su Kirliliği, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47, 2 105-118s.
• Aktaş, M., 1994. Bitki Beslenme ve Toprak Verimliliği. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayını, 1361, 344 s.
• Anonim, 2006. Rize Valiliği, İl Çevre ve Orman İl Müdürlüğü, 2006. Rize Çevre Durum Raporu. Rize, Türkiye 328 s.
• Anonim, 2010. Trabzon Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, 2010. Trabzon İl Çevre Durum Raporu., Trabzon, Türkiye 316 s.
• Anonim, 2002. İstatistik Yıllığı. T.C. Başbakanlık Devlet istatistik Enstitüsü, Yayın No: 2466, Ankara, Türkiye.
• Atalık, A., 2006 ve Dağlı, 2005. Küresel ısınmanın su kaynakları ve tarım üzerine etkileri. Bilim ve Ütopya, 139, 18-21 s.
• Baglinière, J.L., Maisse., G., 2008.. Biology and Ecology of the Brown and Sea Trout. Praxis Publishing Ltd, (1999) Chichester, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 24 (1-2) 389 – 400s.
• Barlas, M., 1995. Akarsu Kirlenmesinin Biyolojik ve Kimyasal Yönden Değerlendirilmesi ve Kriterleri. Su Ürünleri Kongresi, Erzurum, 14-16 Haziran 1995, d224, 465-479s
• Barlas, M., 2002. Su Kalitesi Tayin Yöntemleri. Yüksek Lisans Ders Notları, Muğla, 37 s.
• Boran, M., Sivri, N., 2001. İl Sınırları İçerisinde Bulunan Solaklı ve Sürmene Derelerinde Nütrient ve Askıda Katı Madde Yüklerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 18 (3-4), 343-348 s.
• Bulut, V.N., 2005. Kalyan Akarsuyunun Su Kalitesinin Araştırılması ve Modellenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye, 150 s.
• Camargo, J.A. and Alanso, A., 2006. Ecological and toxicological effects of inorganic nitrogen pollutionin aquatic ecosystems: A global assessment. Environment International, 32 (2006) 831–849 p.
• Cirik, S., Cirik, Ş., 1999. Limnoloji Ders Kitabı, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, İzmir, No:21, Yayın No:5, 166 s.
• Çöpür, Z., Uysal, S., 2004. Çorum İl Çevre Durum Raporu. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2):24-34 ISSN 1300-3496.
• Dayı, A., 1996. Değirmendere Havzası Yüzey Sularında Bazı İnorganik Kimyasal Parametrelerin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye, 154 s.
• DPT, 2001. Çay Sektörü Alt Komisyon Raporu, 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara, 80s.
• Egemen, Ö., Sunlu, U., 1999. Su Kalitesi Ders Kitabı. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No:14, Bornova, 150 s.
• Giritlioğlu, T., 1975. İçme Suyu Kimyasal Analiz Metotları, İller Bankası Yayınları, No:18, Ankara, Türkiye, 343 s.
• Göksu, M. Z. L., 2003. Su Kirliliği. D. Avşar (ed), Su Kirliliği Ders Kitabı. 2003, Nobel Kitapevi, Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No: 7 Adana, ISBN:9758561243, 232s.
• Guttman, B.S., 1999. Biology McGraw-Hill, Iowa. Ekoloji 15, 62, 37-47 s.
• Gültekin, F., Dilek, R., Fırat Ersoy, A. ve Ersoy, H., 2005. Aşağı Değirmendere (Trabzon) Havzasındaki Suların Kalitesi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 29 (1), 21-35 s.
• Gültekin, F., Ersoy, A. F., Hatipoğlu, E. ve Celep, S., 2012. Trabzon İli Akarsularının Yağışlı Dönem Su Kalitesi Parametrelerinin Belirlenmesi. Ekoloji, 21, 82, 2012, 77-88 s.
• Güngör, B. Ö., 2001. Tarımsal Kirlenme ve Giderim Yöntemleri. V. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Ankara, 7-10 Kasım 2001, 2, 514-521s.
• Hatipoğlu, F., Alpaslan, M. ve Güneş, A.,1996. Türkiye’ de Gübre Kullamımı ve Çevre üzerine etkileri. Tr. J. Of Agriculture and Forestry, 20, Özel sayı 1-5 s.
• İkincikarakaya, S. Ü., Beyaz, K. B. ve Rezaei, F., 2013. Doğal Kaynaklar ve Tarım. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6 (1), 104-109 s.
• İzmirlioğulları, P. 2004. Ömerli Baraj Gölü’nde Mikrobiyolojik (E.coli) ve Kimyasal (Aluminyum, Demir, Kurşun ve Kadmiyum) Kirlilik Parametrelerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 102 s.
• Kaçar, B., 1992. Yapraktan Bardağa Çay. T.C. Ziraat Bankası Kültür yayınları, no:23, 441 s.
• Kaplan, M., S. Sönmez, ve S. Tokmak, 1999. Antalya-Kumluca Yöresi Kuyu Sularının Nitrat İçerikleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24, 1-9 p.
• Kara, C., Çömlekçioğlu, U., 2004. Karaçay (Kahramanmaraş)’ ın Kirliliğinin Biyolojik ve Fiziko-kimyasal Parametrelerle İncelenmesi. KSU Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (1)-2004,1-7 s.
• Koçman, A., 1993.; Öziş, vd., 1997. Türkiye İklimi. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 72, 43-53s.
• Küçükyılmaz, M., Uslu, G., Birinci, N., Örnekçi, N. G., Yıldız, N. ve Şeker, T., 2010. Karakaya Baraj Gölü Su Kalitesinin İncelenmesi. International Sustainable Water and Wastewater Management Symposium, Konya, Türkiye, 26-28 October 2010, 357, 1-9 s.
• OECD, Türkiye Çevre Politikaları, Paris, 1992. Çevre ve Orman bakanlığı, Türkiye Çevre Atlası. Ankara, Türkiye, 472 s.
• Öymen, T., Nuhoğlu, Y., 1993. Doğu Karadeniz Bölgesi (Bölümü) Su Kaynakları Kirliliği ile Balık Populasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ekoloji Çevre Dergisi, Sayı 6, 28-33 s.
• Özbay, O., Nuhoğlu, Y., 1992. Çevre Mikrobiyolojisi. Atatürk Üniv. Mühendislik Fak. Yayın No: 26, 28-33 s.
• Özdemir, A., 1998. Karadeniz Kıyı Şeridi Yüzeysel Sularında Nitrit, Nitrat, Amonyak, Toplam Kjeldahl Azotu Parametrelerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun, Türkiye, 132 s.
• Özden, V.D., 2009. Türkiye Siyah Çay Sektör Raporu, Avrupa İşletmeler Ağı, Karadeniz, Türkiye, 34s.
• Özgürler, H., 1997. ”Su, su kaynakları ve çevresel konular” Meteoroloji Mühendisliği. TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Yayın Organı Sayı 2: 57-63.
• Öziş, Ü., Baran, T., Durnabaşı, İ. Ve Özdemir, Y., 1997. Türkiye’nin Su Kaynakları Potansiyeli. Meteoroloji Mühendisliği, TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Yayın Organı. 2, 40-45s.
• Sayılı, M. ve Akman, Z., 1994. Tarımsal Uygulamalar ve Çevreye Olan Etkileri. Ekoloji Çevre Dergisi, Temmuz-Ağustos-Eylül 12, 28-32 s.
• Sönmez, İ., Kaplan, M. ve Sönmez, S., 2008. Kimyasal Gübrelerin Çevre Kirliliği Üzerine Etkileri ve Çözüm Önerileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2):24-34 ISSN 1300-3496.
• Sönmez, N., 1992. Çevre, Toplum ve İnsan, İnsan Çevre Toplum. Yayına Hazırlayan: Ruşen Keleş. İmge Kitabevi Yayınları. 46: 37-64 s.
• Tabak, I., Aksungur, M., Zengin, M., Yılmaz, C., Aksungur, N., Alkan, A., Zengin, B. ve Mısır, S., 2002. Karadeniz Alabalığı (Salmo trutta labrax)'nin Biyoekolojik Özelliklerinin Tespiti ve Kültüre Alınabilirliğinin Araştırılması. Proje Sonuç Raporu, Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Trabzon, Türkiye.
• Timur, G., 1985. Ekoloji. Akdeniz Üniv. Eğirdir Su Ürünleri Yüksek Okulu Ders Kitabı Yayın no:7, Isparta. 86 s.
• Tüzel, Y., Gül, A., Daşgan, HY., Özgür, M., Çelik, N., Boyacı, H. F. ve Ersoy, A., 2005. Örtü Altı Yetiştiriciliğinde Gelişmeler. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Ankara, 3-7 Ocak 2005, 1, 551-563 s.
• URL-1, 2013. http://www.yalcinagaoglugroup.com.tr/haber-gubre-281_2.html. (01.Mart.2013).
• URL-2, 2013. http://www.msxlabs.org/forum/ziraat/99431-bitkilerde-gubreleme-ve-gubre-cesitleri.html. (31 Mart 2013).
• URL-3, 2013. http://www.rize.gov.tr/default_B0.aspx?content=122 (14 Mart 2013).
• URL-4, 2013. http://cevre.erciyes.edu.tr/dosyalar/dokumanlar/-1.D%C3%B6nem%20deney%20f%C3%B6yleri/Bulan%C4%B1kl%C4%B1k%20ve%20Renk%20Tayini.pdf (10 Nisan 2013).
• URL-5, 2013. http://www.cevreorman.gov.tr. (14 Mart 2013).
• URL-6, 2013. http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/156/file/-1250_Karaca_Arcak_Cevre_Bolum_5.pdf (31 Mart 2013)
• URL-7, 2013. http://halksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler-/2006.07/SuAnalizi_RD.pdf (31 Mart 2013).
• URL-8, 2013. http://www.tunceli.edu.tr/akademik/fakultele-r/muhendislik/cevre/dersler/ilericevrehidro-ayten.pdf .(21 Mart 2013).
• URL-9, 2013. http://cevre.erciyes.edu.tr/dosyalar/dokumanlar-/1.D%C3%B6nem%20deney%20f%C3%B6yleri/Alkalinite.pdf (22 Mart 2013).
• URL-10, 2013. http://www.mmeze.com/wp.../09/05-Göllerin-Kimyasal-Özellikleri-1.ppt (31 Mart 2013).
• URL-11, 2013. http://www.omu.edu.tr/docs/dersnotu/355.pdf. (19 Şubat 2013)
• URL-12, 2012. http://subankasi.com/su_ozellik.asp. (13 Aralık 2012).