CALLIGRAPHERS OPINIONS REGARDING THE TYPE OF SCRIBBLING IN CALLIGRAPHY

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 4, 94 - 122, 25.10.2023

Zübeyde Kayrak , Ahmet Musa Koç

Öz

Writing is one of the most important tools for humanity to express its feelings and thoughts and convey them to the future. In addition to this functional aspect of writing, the writing has developed over centuries within aesthetic standards for the purpose of beautiful writing and has attained the quality of calligraphy. In calligraphy, scribbling is a unique genre that has artistic value. The aim of the research is to reveal the opinions and experiences of calligraphers regarding scribbling practices. In the research, semi-structured interviews were conducted with 8 ratified calligraphers who have works in collections, who still continue to educate students, and who produce works in the style of scribbling as well as calligraphy. In these interviews, answers were sought to questions about the reasons for scribbling practices, how approaches in practices differ/change, and what place scribbling practices have today.

In the research, opinions emerged that scribblings made for hand practice and searching for style and accent played an important role in the development of calligraphy. Participants expressed their opinions that hand practice and scribbling practices for searching for style and accent played an important role in the development of the calligraphy. Participants described scribbling, which they started when they were students, as a practice that continued throughout their artistic life, after they received permission to become a calligrapher and until they put down the pen. In this context, it has also been revealed that scribbling is seen as an educational method. Participants also pointed out that scribbling is a psychological preparation that enables calligraphers to create their designs, to construct the actual text they will write, and to write comfortably when they start writing. In addition, calligraphers stated that the signed scribbles made as tablets were made more carefully than other scribbles, and therefore the scribbles became increasingly necessary.

Anahtar Kelimeler

Calligraphy, Calligrapher, Scribbling, Sketch, Art

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Destekleyen Kurum

Destek ve teşekkür beyanı yoktur.

Teşekkür

Destek ve teşekkür beyanı yoktur.

Hat Sanatında Karalama Türüne Yönelik Hattat Görüşleri

Öz

Yazı insanlığın duygu ve düşüncelerini ifade etmesinde ve geleceğe aktarmasında en önemli araçlardan biridir. Yazı bu işlevsel yönünün yanı sıra estetik ölçülere bağlı kalarak güzel yazma çabasıyla gelişen hat sanatı yüzyıllar boyu gelişerek süregelmiştir. Hat sanatında karalama sanat değeri taşıyan kendine özgü bir türdür. Araştırmanın amacı hattatların karalama uygulamalarına ilişkin görüş ve deneyimlerini ortaya koymaktır. Araştırmada, icazetli, koleksiyonlarda eserleri bulunan, hala öğrenci yetiştirmeye devam eden, hat sanatının yanı sıra karalama tarzında da eser veren 8 hattat ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerde karalama uygulamalarının yapılış nedenleri, uygulamalarda yaklaşımların nasıl farklılık gösterdiği/değiştiği ve karalama uygulamalarının günümüzde nasıl bir yere sahip olduğuna ilişkin sorulara yanıt aranmıştır.

Araştırmada el alıştırması, üslup şive arayışı için yapılan karalamaların hattın gelişmesinde önemli rol oynadığına ilişkin görüşler ortaya çıkmıştır. Katılımcılar, öğrencilikle başlayan karalamayı, icazet alıp hattat olduktan sonra ve elinden kalemi bırakıncaya kadar tüm sanat hayatı boyunca devam eden bir uygulama olarak tanımlamıştır. Bu bağlamda karalamanın bir eğitim yöntemi olarak görüldüğü de ortaya çıkmıştır. Katılımcılar eskiz olarak karalamanın hattatların tasarımlarını, asıl yazacakları yazının kurgulanmasını ve yazıya geçtiklerinde rahat yazabilmelerini sağlayan psikolojik bir hazırlık olması yönüne de dikkat çekmiştir. Ayrıca hattatlar levha olarak yapılan imzalı karalamaların diğer karalamalara göre daha özenle yapıldığını ve bu nedenle karalamanın giderek karalamalarının yapılmasına ihtiyaç doğurduğunu belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hat, Hattat, Karalama, Eskiz, Sanat

Kaynakça

• Burckhardt T. (2019a). Doğuda ve batıda kutsal sanat: Sanatın ilkeleri ve yöntemleri, (T. Uluç, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları
• Burckhardt, T. (2019b). İslam sanatı dil ve anlam, (T. Koç, Çev.). İstanbul: Klasik Yayınları
• Çevik, M. S. (2020). Hat Sanatında Eğitim Ve Meşk. Lale, 1(2), 107-115. https://dergipark.org.tr/tr/pub/lale/issue/57499/754654
• Dere, Ö. F. (2009). Hattat hafız Osman Efendi. İstanbul: Korpus
• Derman, U.M (1992). ‘‘Hat Sanatında Osmanlı Devri’’, İslam Kültür Mirasında Hat Sanatı (33-42), İstanbul: Ircıca
• Derman, M. U. (1997). Türk Hat Sanatı: İncelikleri ve Bedii Değerleri. Arış Dergisi, (3), 54-67. DOI: 10.34242/akmbaris.2019.102
• Derman, U. M. (2017). Türk hat sanatından seçmeler. İstanbul: Atatürk Kültür Merkezi
• Karalama. (t.y.). Türk Dil Kurumu içinde. 20 Haziran 2023 http://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Bursalı, A. (Mülakat yapılan). (2022). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Çelebi, H. (Mülakat yapılan). (2022). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Çevik, S. (Mülakat yapılan). (2022). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Efe, C.M. (Mülakat yapılan). (2022). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Karaduman, L. (Mülakat yapılan). (2023). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Memiş, M. (Mülakat yapılan). (2023). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Öksüz, H. (Mülakat yapılan). (2022). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Kayrak, Z. (Mülakat yapan) & Özkafa, F. (Mülakat yapılan). (2022). Hat Sanatında Karalama [Mülakat Transkripsiyonu].
• Özkafa, F. (2023). Hat sanatı Osmanlı’dan bugüne. İstanbul: Kapı Yayınevi
• Rado, Ş. (1984). Türk Hattatları. İstanbul: Yayın
• Serin, M. (2010). Türk sanatı ve meşhur hattatlar. İstanbul: Kubbealtı Yayınevi
• Yazır M. B. (1974). Medeniyet aleminde yazı ve İslam aleminde kalem güzeli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı