Idealization in contemporary Turkish playwriting

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 13 - 24, 15.02.2021

Ezgi Deniz Alpan

https://doi.org/10.31566/arts.4.1.02

Öz

The theater reflects life on the stage. People, social structure are constructed from the author’s point of view and recreated to form a discourse. From the Ancient Greek to present, the theater gives its message by idealizing some individual and social values while negating others. The basic dramatic genres tragedy, comedy and melodrama also serve for idealization. In Turkish playwriting, it is seen that playwrights have common ideals about individual and society in every period. These ideals are often influenced by political and social environment. The aim of this study is to analyze the ideal individual and social structures drawn by post-2000 playwriting through common themes. In this paper, qualitative research method will be used. This method will be used in the analysis of texts. The content of the research is limited to the staged plays of the authors who started writing after 2000.

Anahtar Kelimeler

Turkish Theatre, Playwriting, Individual, Society, Idealization

Çağdaş Türk oyun yazarlığında idealizasyon

Öz

Tiyatro, hayatı sahnede yansılayan bir sanattır. Kişiler, olaylar, toplumsal yapı, yazarın bakış açısına göre kurgulanarak, bir söylem oluşturmak üzere yeniden yaratılır. Tiyatro sanatı Antik’ten günümüze, mesajını kimi bireysel ve toplumsal değerleri idealleştirip kimilerini de olumsuzlayarak verir. Temel dramatik türler tragedya, komedya ve melodram da idealizasyona hizmet eder. Türk oyun yazarlığına bakıldığında her dönemde oyun yazarlarının birey ve toplum hakkında ortak ideallere sahip olduğu görülür. Bu idealler çoğunlukla siyasal ve toplumsal ortamdan etkilenmiştir. Bu çalışmanın amacı, 2000 sonrası oyun yazarlığının çizdiği ideal birey ve toplum yapılarını, ortak temalar üzerinden çözümlemektir. Çalışmada kullanılacak yöntem nitel araştırma yöntemidir. Bu yöntemden oyun metinlerinin analizinde faydalanılmıştır. Dolayısıyla konunun niçin, hangi mesajı vermek için seçildiği, oyun kahramanının yargılarının ve eylemlerinin nasıl oluştuğu; oyun yazarlarının idealize ettiği birey ve toplum araştırılacak ve benzer temaya, mesaja sahip oyun metinlerinin kıyaslaması yapılacaktır. Araştırmanın kapsamı 2000 sonrası üretime başlayan yazarların, sahnelenmiş eserleriyle sınırlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Tiyatrosu,, Oyun Yazarlığı, Birey, Toplum, İdealizasyon

Kaynakça

• • AKİT, Y. (2017, 1 26). Milli Manevi Tiyatro Mücadelemiz paneli yapıldı, https://www.yeniakit.com.tr/haber/milli-manevi-tiyatromucadelemiz- paneli-yapildi-268086.html (Erişim Tarihi: 3/2/2020)
• • ANADOLU AJANSI. (2018, 3 1). Yargıtay Başkanı Cirit: Yargıya güven endeksini yükselteceğiz, https://www.aa.com.tr/tr/ turkiye/yargitay-baskani-cirit-yargiya-guven-endeksiniyukseltecegiz/ 1077231 (Erişim Tarihi: 1/25/2020)
• • BAYRAMOĞLU, A. (2012). Toplu Oyunları I. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • CAN, A. (2007). İslamcı Tiyatronun Cenaze Namazına İmam Aranıyor. Renkli Dergisi (3).
• • CELKAN, E. N. (2013). Toplu Oyunları I. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • CELKAN, E. N. (2015). Toplu Oyunları 2. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • CELKAN, E. N. (2016). Toplu Oyunları 3. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • ÇELENK, S. (2019). Gelin Tanış Olalım. İstanbul: Arketip Kitap.
• • ÇELENK, S. (2009). Heccav yahut Şair Eşref’in Esrarengiz Macerası. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • ÇELENK, S. (2013). Zenabir. İstanbul: Kodeks Yayınları.
• • DANIŞMANLIK, K. A. (2010). Hukuk Anlayışı ve Algısı Araştırması.
• • ERARSLAN, G. (2018). Toplu Oyunları I. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • EJDER, E. (2015). Prof. Dr. Zehra İpşiroğlu ile Eserleri, Tiyatro ve Kadınlar Üzerine Bir Söyleşi. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji (T.E.D.) Bölümü Dergisi (26), 89-108.
• • EJDER, E. (2018). Monodram Tiyatrosu. TEB Oyun Dergisi, 9-15.
• • GÜÇBİLMEZ, B. (2006). Oyunlar / Bir, Ankara: Deniz Kitabevi.
• • haberler.com. (2017, 1 21). Milli Manevi Tiyatro Mücadelemiz - Istanbul. haberler.com/milli-manevi-tiyatro-mucadelemizistanbul- 9186648-haberi/ (Erişim Tarihi: 3/2/2020)
• • İSTANBUL BAROSU. (2012, 12 15). Toplumda Yargıya Güven Hızla Azalıyor: https://www.istanbulbarosu.org.tr/HaberDetay.aspx?ID=7592 (Erişim Tarihi: 1/5/2020)
• • İPŞİROĞLU, Z. (2014). Toplu Oyunları. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • KAÇAR, Z. (2017). Toplu Oyunları 5. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • KAÇAR, Z. (2015). Toplu Oyunları 4. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • KAÇAR, Z. (2011). Toplu Oyunları 3, İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • KAÇAR, Z. (2008). Toplu Oyunları 2. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • KARAARSLAN, S. S. (2010). Tiyatro ve Din: Türk Tiyatrosu Örneği. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Basılı Olmayan Yüksek Lisans Tezi.MAHMUTYAZICIOĞLU, M. (2017). Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin/Fü, İstanbul: Habitus Kitap.
• • MAHMUTYAZICIOĞLU, M. (2019). Kader Can/Sevmekten Öldü Desinler. İstanbul: Habitus Kitap.
• • MERTAN, A. ERKMEN B. (2012). İki Ama İki Değil. İstanbul: Masa Yayınları.
• • NTV. (2016, 11 19). Felah 1949 tiyatro oyununun galası yapıldı. https:// www.ntv.com.tr/sanat/felah-1949un-galasi-yapildi,7-o5bnU0IUwvXQUy6C_ EQ a (Erişim Tarihi: 3/1/2020)
• • ORHAN, O. (2015). Sadece Diktatör. Basılı Olmayan Tiyatro Oyunu.
• • OYA, B. (2009). Bayrak. İstanbul: Krek. • ÖZTÜRK, H. (2009). Toplu Oyunlar II. İstanbul: Sorun Yayınları.
• • PALA, İ. (2012, Nisan 10). İskender Pala›dan Muhafazakar Sanat Manifestosu. https://t24.com.tr/haber/iskender-paladanmuhafazakar- sanat-protestosu,201406 (Erişim Tarihi: 3/1/2020)
• • SERTDEMİR, Y. (2011). Toplu Oyunları I. İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • SERTDEMİR, Y. (2011). Toplu Oyunları 2.İstanbul: Mitosboyut Yayınları.
• • TORAMAN, C. (2019). Anlatılan Senin Hikayendir. İstanbul: Biz Kitap.
• • TİYSAV. (2019, 12 26). Aile Komedisi - Aile Saadeti. https://www. tiysav.org.tr/tiyatro-oyunlari-icerik/aile-saadeti (Erişim Tarihi: 1/3/2020)
• • TİYSAV. (2019, 12 26). Aile Komedisi - İyi Günde Kötü GÜnde, https:// www.tiysav.org.tr/tiyatro-oyunlari-icerik/iyi-gunde-kotu-gunde (Erişim Tarihi: 1/5/2020)