Socio-Economic Structure of Cattle Enterprises Operating in Karaçoban County of Erzurum Province

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 7, 28.02.2024

Mete Yanar , Rıdvan Koçyiğit , Abdulkerim Diler , Recep Aydın , Bahri Bayram , Sadrettin Yüksel , Veysel Fatih Özdemir , Oğuz Fatih Ergün , Ali Tiryaki

https://doi.org/10.5281/zenodo.10730987

Öz

This study aimed to gain insight into the socio-economic conditions of livestock farming enterprises in Karaçoban county, Erzurum province, Türkiye. Face-to-face surveys with 280 cattle enterprisers were carried out to obtain data of the study. It was found that the majority of these enterprisers (97.9%) were literate, and that 31.3% of the breeders were university graduates. The study revealed that 76.1% of the enterprises surveyed engaged in combined (dairy and beef) cattle farming. The majority of farming households consisted of 4 individuals (15.2%), 5 individuals (23.5%), and 6 individuals (20.6%). It was determined that 35.1% of enterprises engage in plant production, with barley (37.4%) and clover (34.0%) being the most commonly cultivated crops for feeding purposes. It was also found that 73.5% of enterprise owners solely engage in animal husbandry, with the remaining 26.5% involved in other professions alongside it. Of all the breeders, 60.6% consider cattle farming as their primary occupation, while 22.5% are retired, 9.9% work in the public sector, and 7.0% are employed in the private sector. It was revealed that 92.2% of the breeders are engaged in cattle rearing as a means of livelihood, 5.1% contribute to the family budget and 2.8% do it as a habit. It could be recommended that diverse participants involved in livestock production in the Karaçoban county of Erzurum province could benefit from educational and incentive programs targeted at the region by public institutions. Such interventions may promote the development of animal husbandry as well as improve the socio-economic situation and welfare of the enterprises.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Animal Husbandry, Karaçoban county, cattle breeding, socio-economic structure.

Erzurum İli Karaçoban İlçesinde Faaliyet Gösteren Sığır İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı

Öz

Bu çalışma, Erzurum ili Karaçoban ilçesinde bulunan sığırcılık işletmelerinin sosyo-ekonomik durumu hakkında bilgi edinmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada 280 işletmeciyle yüz yüze görüşülerek anket yapılmıştır. İşletmecilerin büyük çoğunluğunun (%97.9) okur-yazar olduğu ve yetiştiricilerin % 31.3’ünün ise üniversite mezunu olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada incelenen işletmelerin %76,1’i kombine (süt ve besi) sığırcılık yapmaktadır. Yetiştirici aile fert sayısı çoğunlukla 4 kişi (%15.2), 5 kişi (%23.5) ve 6 kişi (%20.6) den oluşmaktadır. İşletmelerin %35.1’inde bitkisel üretim yapıldığı, yem bitkisi olarak ekimi yapılan bitkilerin ise çoğunlukla arpa (%37.4) ve yonca (%34.0) olduğu belirlenmiştir. İşletme sahiplerinin %73.5’i sadece hayvancılıkla uğraşırken, % 26.5’inin ek olarak farklı mesleklerle uğraştıkları tespit edilmiştir. Yetiştiricilerin %60.6’ının sığırcılığın asıl mesleği olduğu, %22.5’nin emekli, %9.9’unun kamu çalışanı ve %7.0’sinin ise özel bir işte çalıştıkları belirlenmiştir. Yetiştiricilerin % 92.2’sinin geçim kaynağı olarak sığırcılık yapmakta olduğu, % 5.1’inin aile bütçesine katkı ve % 2.8’inin ise alışkanlık olduğu için bu faaliyeti yaptıkları tespit edilmiştir. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından bölge yetiştiricilerine yönelik eğitim ve teşvik çalışmalarının bölge hayvancılığın gelişimi açısından faydalı olacağı sonucuna varılmıştır. Yürütülecek olan bu faaliyetlerin işletmelerin sosyo-ekonomik durum ve refahının sağlanması hususunda da yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, hayvancılık, Karaçoban ilçesi, sığırcılık işletmesi, sosyo- ekonomik yapı

Kaynakça

• Ahaotu, E. O., Madubiuke, F. N., & Ifut, O. J. (2013). Smallholder dairy production in Southern Nigeria: production, management and milk quality problems. International Journal of Agriculture and Biosciences, 2(2), 76-81.
• Aşkın, E. Ö. , Yayar, R., & Oktay, Z. (2013). Kırsal Göçün Ekonometrik Analizi: Yeşilyurt İlçesi Örneği. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 231-252.
• Ayenew, Y.A., Wurzinger, M., Tegegne, A., & Zollitsc, W. (2011). Socioe-conomic characteristics of urban and peri-urban dairy production systems in the North western Ethiopian highlands. Tropical Animal Health and Production, 43(6): 1145-1152.
• Bakan, Ö., & Aydın, R. (2016). Ağrı ili süt sığırcılığı işletmelerinin sosyo-ekonomik özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(2), 113-122.
• Bakır, G., & Kibar, M. (2018). Muş ilinde büyükbaş süt sığırcılığı işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve besleme özellikleri. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 1(1), 61-68.
• Bakır, G., & Han, F. (2014). Yalova İlindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özelliklerini Etkileyen Faktörler: Yem ve Besleme Alışkanlıkları. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 55-62.
• Bastem, M. (2018). Erzurum İli Horasan İlçesindeki Sığırcılık İşletmelerinin Mevcut Durumu ve Yapısal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Erzurum.
• Boz, İ. (2013). Doğu Akdeniz Bölgesi’nde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısı, sorunları ve çözüm önerileri. KSÜ Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 16(1), 24–32.
• Çapadağ, M. (2017). Erzurum ili Yakutiye ilçesi büyükbaş hayvancılık işletmelerinin yapısal özellikleri [Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Daş, A., İnci, H., Karakaya, E., & Şengül, A.Y. (2014). Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(3), 421-429.
• Demir, G. (1997). Göç Nedenleri ve Göçerlerin Beklentilerindeki Gerçekleşme Durumu, Toplum ve Göç Bildiriler Kitabı, DİE Yayınları, No:2046, Ankara
• Diler, A., Kocyigit, R., Yanar, M., Aydın, R., Güler, O., & Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinde sığır besleme uygulamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1), 149-156.
• Diler, A., Özdemir, V. F., Aydın, R., Yanar, M., Koçyiğit, R., & Tosun, M. (2022). Socio- economic structure of cattle enterprises in northeast Anatolia region: An example of İspir county of Erzurum Province. Black Sea Journal of Agriculture, 5(2), 150–159.
• Doğanay, S., & Yanar, M. (2023). Socio-economic structure of cattle enterprises in Southeast Anatolia Region: The case of central Eyyubiye county of Şanlıurfa province. Journal of Animal Science and Economics, 2(1), 13-21).
• Duguma, B., Kechero, Y., & Janssens, G. P. (2012). Survey of major diseases affecting dairy cattle in Jimma town, Oromia, Ethiopia. Global Veterinaria, 8(1): 62-66. Eltas, M. T. (2018). Doğu Anadolu hayvancılığı geliştirme projesi kapsamında inşa edilen yeni sığır barınaklarının kullanımı, yetiştiricilerin memnuniyet durumu ve üretim üzerindeki etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Zootekni Anabilim Dalı. Erzurum.
• Ermetin, O., (2020). Examination of dairy cattle enterprises in Yozgat province in terms of structural characteristics and breeding conditions. International Journal of Agriculture, Forestry and Life Sciences, 4 (2), 289-297.
• Güler, O., Aydın, R., Yanar, M., Diler, A., Koçyiğit, R., & Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 30(1), 27-37.
• Han, Y., & Bakır, G. (2009). Ergani ilçesindeki özel besi işletmelerinde besi uygulamaları ve ırk tercihleri. 6. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 24-26 Haziran, Erzurum, s. 212-220.
• Han, Y., & Bakır, G. (2010). Özel besi işletmelerinin barınak yapısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 41 (1), 45-51.
• Houessou, S.O., Dossa, L.H., Diogo, R.V., Houinato, M., Buerkert, A., & Schlecht, E. (2019). Change and continuity in traditional cattle farming systems of West African Coast countries: A case study from Benin. Agricultural Systems, 168: 112-122.
• Hozman, S. B., & Akçay, H. (2016). Some technical and economical characteristics of dairy cattle farms that are member of cattle breeder's association of Sivas province. Turkish Journal of Agricultural Economics, 22(1), 57-65.
• Kaygısız, A., Tümer, R., Orhan, H., & Vanlı, Y. (2010). Kahramanmaraş ili süt sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri 4. İşletmecilerin sosyal ve kültürel durumları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41 (1), 39-44.
• Kılıçtek, S., & Aksoy, A. (2019) Erzurum İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yenilikleri Benimseme Açısından Değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(3): 424- 431.
• Koçyiğit R, Yanar M, Aydın R, Diler A, & Güler O. (2018). Animal health, veterinarian health services and expectation and satisfaction of cattle breeders in cattle enterprises: A sample of Narman county of Erzurum Province. KSU Journal of Agriculture and Nature, 21(2): 203-208.
• Koçyiğit, R., Diler, A., Yanar, M., Güler, O., Aydın, R., & Avcı, M. (2015). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinin yapısal durumu: Çiftlik yönetimi ve buzağı yetiştirme uygulamaları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 85–97
• Önal, A.R., & Özder, M. (2008). Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2), 197-203.
• Özdemir C. Y., Kaygısız A., & Aydın R. (2023). Socio-economic situation in Torul County of Gümüşhane province dairy farms. Journal of Animal Science and Economics 2(2), 38-43.
• Özdemir, Y., , Kınıklı, F., Engindeniz, S.(2021). Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir’in Gönen İlçesi Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 8(4), 1001–1011.
• Özsağlıcak, S., & Yanar, M. (2022). Erzincan ili merkez ilçesi sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri: İşletmelere ait genel bilgiler ve sağım yönetimi. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(1), 899-908.
• Özyürek, S., Koçyiğit, R., & Tüzemen, N., (2014). Erzincan ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri: Çayırlı ilçesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11 (3), 19-26 Paksoy, M., & Bulut, O.D. (2020). Investigation of socio-economic characteristics and cooperative-partner relationships of cooperative partners engaged in dairy cattle in Aksaray province. International Journal of Agricultural and Wildlife Sciences, 6(2), 252- 262.
• Rhone, J., Koonawootrittriron, S., & Elzo, M. (2008). A survey of decision making practices, educational experiences, and economic performance of two dairy farm populations in Central Thailand. Tropical Animal Health and Production, 40(7), 475-482.
• Saleh, M. (2018). Socio-economic characteristics of dairy cattle farmers in Northern Nigeria. Journal of Agricultural Extension, 22(1), 266-276.
• Silva, G. S., Eduardo, C., Bernardo, F. A., Groff, F. H. S., Todeschini, B., V. S., D., & Machado, G. (2014). Panorama da bovinocultura no Rio Grande do Sul. Acta Scientiae Veterinariae, 42(1215), 1–7.
• Soyak, A., Soysal, M. İ. & Gürcan, E. K., (2007). Tekirdağ ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve bu işletmelerdeki siyah alaca süt sığırlarının çeşitli morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (3), 297-305.
• Şahin, O. , Kaygısız, A. & Yılmaz, İ. (2022). Türkiye’de Sığır Yetiştiricilerinin Irk Tercihleri ve Nedenleri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 8 (1), 151-165.
• Şeker, İ., Tasalı, H., & Güler, H., (2012). Muş ilinde yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26 (1), 9-16.
• Terin, M. & Ateş, Ç. H., (2010). Çiftçilerin örgütlenme düzeyi ve örgütlerden beklentileri üzerine bir araştırma. Van ili örneği. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 47 (3), 265-274.
• Tilki, M., Sarı, M., Aydın, E., Işık, S. & Aksoy, A.R., (2013). Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: I. Mevcut durum. Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Dergisi, 19 (1), 109-116.
• Tugay, A., & Bakır, G. (2009). Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40 (1), 37-47.
• Tutkun, M., Denli, M., & Sessiz, A. (2017). Diyarbakır ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durum analizi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(5), 476–483.
• Van den Berg J. (2013). Socio-economic factors affecting adoption of improved agricultural practices by small scale farmers in South Africa. African Journal of Agricultural Research, 8(35), 4490-4500.