Süt Keçisi Islahı Damızlık Değer Tahmininde Ekonomik Ağırlıklar

Yıl 2021, , 216 - 224, 27.12.2021

Ercan Şen , Türker Savaş

https://doi.org/10.51970/jasp.1035200

Öz

Hayvan ıslahında ekonomik öneme sahip özellikler bakımından hayvanların genetik değerlerinin isabetli bir şekilde tahmin edilmesi önemlidir. Bu derlemede kümülatif damızlık değerin hesaplanmasında kullanılan ekonomik katsayıların kuramsal altyapısı verilmiş; söz konusu katsayıların oluşturulmasında kullanılan yöntem süt keçiciliği özelinde örneklendirilmiştir. Seleksiyon indeksi kuramına göre tüm özellikler seleksiyona konu olacak kümülatif damızlık değerinin tahmininde “ekonomik ağırlıkları” oranında dikkate alınırlar. Seleksiyon indeksini oluşturan fenotiplerin her biri için ekonomik katsayıya ihtiyaç vardır. Ekonomik katsayıların bulunabilmesi için ekonomik değerlerin hesaplanması gerekir. Ekonomik değer (ED), diğer özellikler sabit kalmak koşulu ile seleksiyona konu bir özellikteki hayvan başına bir birim artışın ekonomik getirisini ifade etmektedir. Ekonomik değerlerin hesaplanabilmesi için gerekli olan biyolojik parametrelerin belirlenmesinde ıslah programının uygulanacağı üretim sistemine özgü “ortalamalar”, ekonomik değerlerin tahmininin isabeti açısından oldukça önemlidir. Islah çalışmalarının sonuçlarının gelecekte görüleceği göz önünde bulundurularak uygun istatistiksel yöntemlerle ekonomik parametrelerin gelecekteki durumları tahmin edilerek özelliklere ilişkin ekonomik değerlerin belirlenmesinde bu öngörülerden yararlanmak daha doğru olacaktır. Süt keçisi üretim sistemleri için ekonomik değerleri konu edinen az sayıda literatür bulunmaktadır. Konuya ilişkin çalışmaların artması ıslah programlarının daha etkili planlanmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Damızlık değeri, Seleksiyon indeksi, Ekonomik değer

Economic Weights in the Estimation of Breeding Values in Dairy Goat Breeding

Öz

It is important to accurately estimate the genetic values of animals in terms of features of economic importance in animal breeding. In this review, the theoretical background of the economic coefficients used in the formation of the breeding value is given and the method used in the formation of these coefficients is exemplified specifically for dairy goats. According to the selection index theory, all traits are considered in the ratio of their "economic weight" in the estimation of the cumulative breeding value. An economic coefficient (weight) is needed for each of the phenotypes. To find the economic coefficients, the economic values must be calculated. Economic value (ED) expresses the profit of one unit increase per animal in a trait, with other traits remaining constant. The "averages" specific to the production system in which the breeding program will be applied, are very important in terms of the accuracy of the estimation of the economic values, in determining the biological parameters that will form the basis of the bioeconomic equations. Considering that the results of the breeding programs will be seen in the future, it will be more accurate to use these predictions in determining the economic values of the traits by estimating the future states of the economic parameters with appropriate statistical methods. There is little literature on economic values for dairy goat production systems. Increasing studies on the subject will enable more effective planning of breeding programs.

Anahtar Kelimeler

Breeding value, Selection index, Economic value

Kaynakça

• Ayağ, B. S., Göktürk, S., Savran, A. F., Savaş, T. 2018. Çanakkale Koyunculuk İşletmelerinde 2009-2016 Yılları Arasındaki Süt Üretimine İlişkin bir Analiz. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 6: 145-151.
• Duru, S., Kumlu, S., Tuncel, E. 2012. Çeşitli Ülkelerde Siyah Alaca Sığırlar için Kullanılan Seleksiyon İndeksleri ve Türkiye İçin Öneriler. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18: 43-48.
• Fuerst-Waltl, B., Baumung, R., 2009. Economic values for performance and functional traits in dairy sheep. Italian Journal of Animal Science 8: 341-357.
• Fuerst-Waltl, B., Lang, B., Fuerst, C. 2018. Economic values for a total merit index of dairy goats in Austria. Bodenkultur: Journal of Land Management, Food and Environment 69: 97-104.
• Gök, E., Garipoğlu, A.V., 2010. Beslemenin Keçi Sütü Yağ İçeriği ve Kompozisyonu Üzerindeki Etkisi. Ataşoğlu, C (Ed.), Ulusal Keçicilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Çanakkale, 24–26 Haziran2010 Çanakkale Onsekiz Mart Matbaası s.184-188
• Gunia, M., Mandonnet, N., Arquet, R., Alexandre, G., Gourdine, J. L., Navès, M., Angeon, V. Phocas, F. 2013. Economic values of body weight, reproduction and parasite resistance traits for a Creole goat breeding goal. Animal 7: 22-33.
• Günlü, A., Alaşahan, S., 2010. Türkiye’de keçi yetiştiriciliği ve geleceği üzerine bazı değerlendirmeler. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 81: 15-20.
• Hazel, L.N., Lush, J.L., 1942: The efficiency of three methods of selection. Journal of Heredity 33: 393–399.
• Hazel, L.N., 1943: The genetic basis for constructing selection indexes. Genetics 28: 476–490.
• Karacaören, B., Fırat, M. Z., 2012. Genetik ilerlemelerin hesaplanmasında kullanılan istatistiksel yöntemlerin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 59: 115-120.
• Karataş, A., 2019. Çanakkale Koyunculuğunda Genetik Islah Özellikleri İçin Ekonomik Değerlerin Tahmini. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kaymakçı, M., Taşkın, T., Mutaf, S., Kumlu, S., Yalçın, S., Koşum, N., Koyuncu, M., Ün, C., Önenç, A., Karaca O., 2010. Türkiye Damızlık Üretim Stratejisi. Türkiye Ziraat Mühendisliği 7.Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara, 11-15 Ocak 2010
• Kosgey, I. S., Baker, R. L., Udo, H. M. J., Van Arendonk, J. A., 2006. Successes and failures of small ruminant breeding programmes in the tropics: a review. Small ruminant research; 61: 13-28.
• Koyuncu M., Kara Uzun Ş., Tuncel E., 2005. Güney Marmara Bölgesi keçicilik işletmelerinin genel durumu ve verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar: 1. Keçicilik işletmelerinin genel durumu. Tarım Bilimleri Dergisi 11: 373-378.
• Lopes, F. B., de los Reyes Borjas, A., da Silva, M. C., Facó, O., Lôbo, R. N., Fiorvanti, M. C. S., McManus, C., 2012. Breeding goals and selection criteria for intensive and semi-intensive dairy goat system in Brazil. Small Ruminant Research 106: 110-117.
• Özyurt, A. 2009. TİGEM Esmer populasyonunda döl kontrolü (Progeny Testing) ve uygulama olanakları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 6: 257-264.
• Şentürklü S., Arslanbaş E., 2010. Entansif keçi yetiştiriciliği. Ataşoğlu C. (Ed.), Ulusal Keçicilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Çanakkale, 24–26 Haziran 2010, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Matbaası, s. 184-188.