Öz
Dünyada demografik ve ekonomik yapıdaki değişimler
ve sürdürülebilirlik süt ürünlerinin geleceğini etkilemektedir. BM’e göre dünya
nüfusunun 2050’li yıllarda 10 milyara ulaşacağı, 2/3 daha fazla hayvansal
protein tüketimi gerçekleşeceği, gelişen
ülkelerde kişi başına hayvansal protein tüketiminde artış olacağı, gelecek 20
yılda hayvansal ürün talebinin 2 kat artacağı ve 2050’de küresel süt
tüketiminde %58 artış olacağı öngörülmektedir. Türkiye süt üretimi, 2018
yılında 22 milyon ton olmuştur. Yaklaşık 850 milyon ton olan dünya süt
üretiminin % 2,5’ini Türkiye karşılamaktadır. Türkiye, 206 milyar ABD doları
olan dünya çiğ inek sütü üretim değerine, 5,2 milyar dolar (% 2,5) katkı
sağlamaktadır. Çiğ sütün sanayiye gitme oranı ise Türkiye’de %50, Dünyada % 64, AB’de % 94, ABD’de %100’dür.
Diğer yandan, Türkiye, bulunduğu coğrafya itibariyle GSYH’ları 25 milyar doları
bulan 1,5 milyar müşteriye kolayca erişim imkânı sunmaktadır. Küresel büyüklüğü
75 milyon ton ve 86 milyar dolar olan dünya süt ürünleri pazarına Türkiye 195
bin ton ve 328 milyon dolar süt ve süt ürünleri ihraç etmektedir. Bu pazarda
Almanya 11 milyar dolar süt ürünü ihraç ederek ilk yer alırken, Türkiye ise 38.
sırada yer almaktadır. Türkiye bu pazardan 23 bin ton ve 98 milyon dolar
değerinde süt ürünü ithal etmektedir. Bu çalışmada ulusal ve uluslararası veri
kaynaklarından süt ve süt ürünleri ile ilgili veriler derlenmiş, Türkiye ve
dünyadaki son yıllarda yaşanan gelişim, karşılaştırmalı olarak incelenmiş, bu
çerçevede dış ticarette mevcut durum değerlendirilmiş ve bazı öneriler
sunulmuştur.