Türkiye’de Havayolu Rekabeti Üzerine Yazılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 141 - 155, 23.12.2018

Hüseyin Önder Aldemir , Ferhan Kuyucak Şengür

https://doi.org/10.30518/jav.441314

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada;
Türkiye’deki havayollarının rekabeti üzerine yazılan lisansüstü tezler incelenerek
Türk bilim insanlarının havayollarının rekabetini hangi açılardan ortaya
koydukları, araştırma yöntemleri, ana rekabet temaları ve ortaya koydukları
sonuçlar araştırılmıştır. Araştırma, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) elektronik
bilgi bankasında bulunan lisansüstü tezler ayrıntılı incelenerek
gerçekleştirilmiştir. 2018 yılına kadar hazırlanan tezler üzerinde yapılan
çalışmada, 3 doktora ve 17 yüksek lisans tezinin havayolu taşımacılığında
rekabeti unsurlarını içeren nitelikte olduğu tespit edilmiştir. Hazırlanan bu
20 tezden 1 tane yüksek lisans tezi İngiltere’de Coventry University’de
hazırlanmıştır. Bu tezlerden 1 tanesi Almanca, 5 tanesi İngilizce ve geri kalan
14 tanesi de Türkçedir. Tezlerin her biri bütünsel veya kısmi olarak havayolu
işletmeciliğinde rekabeti konu edinmiş veya rekabet ile ilgili unsurları
içermektedirler. Tezler, konu, kapsam, yöntem ve sonuçları açısından doküman
analizine tabi tutulmuştur. Hazırlanan tezlerin Türkiye’deki mevcut yolcu taşıyan
özel havayollarının tamamını ele almamış olmaları (evreni kapsamamaları),
görüşülen kişilerin azlığı ve belirli iş modellerine odaklanmış olmaları
sebebiyle, Türk havacılık endüstri yapısını belirleyebilme ve rekabet
stratejilerini ortaya koyabilme yönüyle eksik kaldıkları değerlendirilmektedir.
Bununla beraber, yazıldıkları dönemlerde var olan havayolu rekabetinin belirli
yönlerine ışık tutmaları açısından alanyazını zenginleştirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Lisansüstü tezler, havayolları, havayolu rekabeti, hava taşımacılığı

Analyzing Postgraduate Theses Written on Airline Competition in Turkey

Öz

In this study, the theses written on airlines’ competition
were investigated to illustrate that Turkish academics handle the competition
of airlines according to main competition themes and aspects. It was also put
forward the research methodology, and results of these theses. The research was
carried out by thoroughly examining the postgraduate theses, which exist in the
electronic database of Turkish Council of Higher Education. In this research on
the theses prepared until 2018, it has been determined that 3 PhD and 17 master
theses have the qualities including the elements of competition in airline
transportation. One of these 20 theses was written at Coventry University in
England. One of these theses is in German, 5 in English and the remaining 14
are Turkish. Each of the theses includes elements related to competition,
either wholly or partly, in the airline business. Theses have been subjected to
document analysis in terms of subject, scope, method and results. Since the
theses of the private airlines carrying passengers in Turkey didn’t handle all
airlines/didn’t cover the universe, since they focused on specific business
model, and since the interviewed people were not enough to conclude; theses are
evaluated as not satisfied enough to be able to determine the Turkish aviation
industry structure and to demonstrate competitive strategies truly. However,
they have enriched the literature in terms of shedding light on certain aspects
of the airline competition that existed during the period in which they were
written.

Anahtar Kelimeler

Postgraduate Theses, Airlines, Airline Competition, Air Transport

Kaynakça

• [1] H. Ö. Aldemir ve F. Şengür, "Academic Foundations of Air Transportation Research in an Emerging Country: A Bibliometric Analysis," International Journal of Aviation Systems, Operations and Training , 4(1), 15-27, 2017.
• [2] S. Benligiray, "Türkiye’de İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezler ve Bu Tezlerde İncelenen Temaların Analizi: 1983-2008 Dönemi," Eskişehir Osmangazi University IIBF Journal, 4(1), 167-197, 2009.
• [3] "YÖK." http://www.yok.gov.tr/web/guest/universitelerimiz . [Erişim Tarihi: 4-Temmuz-2018].
• [4] "YÖK." https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/. [Erişim Tarihi: 21-Haziran-2018].
• [5] A. Yıldırım ve H. Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2011.
• [6] S. Dikyol, "Sivil hava taşımacılığı sektöründe Michael Porter' ın rekabet stratejisi faktörlerinin analizi: Atlasjet ve Pegasus Havayolları kıyaslaması," Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• [7] Y. E. Taşgit, "Havayolu yolcu taşıma şirketlerinde uygulanan rekabet stratejileri: Türk şirketlerine yönelik nitel bir araştırma," Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• [8] Ö. Peksatıcı, "Competitive strategies of airline companies operating in Turkish domestic aviation market," Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• [9] İ. V. Otamış, "Türkiye'de hava ulaştırma sektörünün yapısal incelemesi ve rekabet analizi," Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• [10] K. Mirzai, "Competitive strategies of airline carriers in Turkish aviation, case study "growth process of Turkish domestic market since 2003"," Coventry University, Engineering Management Department, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• [11] N. Saldıraner, "Türkiye'deki havayolu taşıyıcılarının rekabet stratejileri: Düşük maliyetli havayolu taşıyıcıları için model önerisi," Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2016.
• [12] S. Karabulak, "Türkiye'de havacılık sektöründeki rekabet stratejilerinin geleneksel havayolu ve düşük maliyetli havayolu işletmeleri bağlamında karşılaştırması," Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• [13] Ö. Barlas, "Herausforderungen für passagierfluggesellschaften-aufbau von wettbewerbsvorteilen in transatlantikflügen am beispiel der Türkischen luftverkehrsgesellschaft (THY)," Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• [14] M. Ateş, "Kriz yönetimi ve rekabet stratejileri: Türk Hava Yollarında bir uygulama," Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• [15] E. C. Tunç, "Müzakere sürecinde Türkiye'deki havayolu şirketlerinin Avrupalı rakipleri karşısındaki rekabet gücü ve analizi," Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, 2007.
• [16] E. Karasu, "Havayolu ulaşımında düşük maliyetli taşıyıcılar ve uzun mesafeli hatlarda rekabet olasılıkları," Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• [17] İ. Kaşıkçı, "Globalleşme sürecinde uluslararası hava taşımacılığı ve Türk sivil havayollarının rekabet gücü," Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• [18] U. Erdoğan, "Havayolu taşımacılığında regülasyon ve deregülasyonların rekabet stratejilerine etkileri: Türkiye üzerine bir araştırma," İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2014.
• [19] E. Hopalı, "Havayolu endüstrisinde rekabet gücü analizi," Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2016.