Democracy in Social Studies Curricula (2005-2018) from the Perspective of Teachers: A Qualitative Study

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 15, 156 - 180, 25.03.2020

Suat Polat , Hatice Güler

https://doi.org/10.18009/jcer.661105

Cited By: 1

Öz

The main purpose of this study is to examine the extent of the objectives, gains, learning areas, skills and values related to the subject of democracy in 2005 and 2018 Social Studies Curriculum. Basic qualitative research that is one of the qualitative researches was chosen in the study. The data source and study group of the research consisted of 2005-2018 Social Studies Curricula and 15 social studies teachers. Document analysis technique and semi-structured interview technique were used as data collection tools in the study. In the analysis of the data obtained as a result of document review in the study, descriptive analysis method based on deductive coding approach was used. In the analysis of the data obtained from the semi-structured interviews, content analysis method based on inductive coding approach was used. Some of the results obtained from the study are as follows: In both curricula, it was found that the objectives related to democracy were maintained in the same way. It was determined that the subjects related to democracy were included more heavily in the learning areas in the 2018 curriculum. In the 2005 curriculum, the gains related to democracy were included in the 5th grade the most and in the 4th grade the least. In the 2018 curriculum, the gains related to democracy were included in the 6th grade the most and in the 4th grade the least. Most of the skills in the 2005 curriculum are related with democracy. In 2018 curriculum, close to half of 27 skills is related with democracy again. More than half of values in the 2005 and 2018 curriculum are related with democracy. In addition, teachers' opinions about the curricula were presented in the study.

Anahtar Kelimeler

Democracy, social studies, curriculum

Kaynakça

• Aydemir, H. ve Aksoy ve N. D. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumlarının bazı değişkenlerle ilişkisi. Malatya örneği, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 12, sayı1, 265-280.
• Balcı, N. (2008). İlköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler dersinde değer eğitiminin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Berkant, H. G. ve Atmaca, Y. (2013). Altıncı ve yedinci sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının insan hakları ve demokrasi kavramları açısından incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and Historyof Turkish or Turkic, Cilt, 8 s. 179-198.
• Büyükdüvenci, S. (1990). Demokrasi, eğitim ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 23, s. 583-597.
• Büyükdüvenci, S. (1998). Türkiye’nin demokrasi ve eğitim sorunsalı. Yeni Türkiye Cumhuriyet Özel Sayısı, Cilt, 2, (23-24), s. 1059-1063.
• Büyükkaragöz, S. (1990). Demokrasi eğitimi. Ankara: TDV Yayınları.
• Büyükkaragöz, S. S. (1989). Ortaöğretimde demokrasi eğitimi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Konya.
• Büyükkaragöz, S. ve Çivi, C. (1999). Genel öğretim metotları. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz ve Ş., Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cafoğlu, Z. (1997). Eğitim ve demokratik kimlik. Yeni Türkiye Demokrasi Özel Sayısı, Cilt, 17, s. 594-598.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Beşinci Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., and Turner, L.A. (2014). Research methods, design, and analysis (12nd. Ed.). London: Pearson.
• Cresswell, J.W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmaların planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi çev.ed). İstanbul: Edam.
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni (Çev. Edt. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap. (Eserin orijinali 2013’te yayımlandı)
• Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. Edt. M. Bütün ve S. B. Demir). (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi. (Eserin orijinali 2013’te yayımlandı)
• Demircioğlu, İ. H., Mutluer, C. ve Demircioğlu, E. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik öğretmen nitelikleri hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 19, s. 577-58.
• Doğan, İ. (2003). Modern toplumda vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları insan hakları kültürel temelleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Doğanay, A. (2008). Çağdaş Sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 2.
• Dolanbay, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının insan hakları ve demokrasi dersine ilişkin görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, s.135-154.
• Duman, D., Gül, D. ve Şahiner, S. (2008). İlköğretim Sosyal bilgiler dersinde aktif öğrenme tekniklerinin demokratik tutumlara ve ders başarısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 24, s.135-146.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı yayıncılık.
• Emir, S. ve Kaya, Z. (2004). Demokrasi, eğitim ve okul meclislerine yönelik öğretmen görüşleri. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, s. 69-89.
• Gay, L.R., Mills, G.E., and Airasian, P.W. (2012). Educationa lresearch: Competencies for analysis and applications (10th Edt.). London: Pearson.
• Gökçe, F. (2005). Devlet ve eğitim. Ankara: Tek Ağaç
• Gömleksiz, M. N. ve Çetintaş, S. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları, (Fırat, Dicle, 7 Aralık, Cumhuriyet ve Erzincan Üniversiteleri Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 17, s.1-14.
• Gömleksiz, M. N. ve Kan A. Ü. (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim Dergisi, sayı: 178, Ankara.
• Görmez, E. (2018). Güncellenen sosyal bilgiler programının politik okuryazarlık becerisi bakımından yeterliliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(STEMES’18), s. 109-114.
• Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı.
• Grix, J. (2010). The Foundations Of Research. London: Palgrave Macmillan.
• Gürel, D. (2016). Sınıf ve Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ilkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersine yönelik görüşlerinin karşılıklı olarak incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 17, Sayı 3, s. 641-660.
• Gürkaynak, İ. (1995). Eğitimde hoşgörü, hoşgörü ve eğitim. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Gürkaynak, İ. (1995).Eğitimde hoşgörü, hoşgörü ve eğitim. Türk Eğitim Derneği Yayınları, Ankara.
• Heywood, A. (1999). Demokrasi, sosyal ve siyasal teori içinde (Bican Şahin Çev.), (Haz. Atilla Yayla). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• İpek, İ. (2011). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında vatandaşlık eğitiminin sosyal bilgiler öğretim programındaki hedeflere uygunluğu yönünden değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kara, C., Topkaya, Y. ve Şimşek, U. (2012). Aktif Vatandaşlık Eğitiminin Sosyal Bilgiler Programındaki Yeri. Zeitschriftfürdie Welt der Türken Journal of World of Turks, Vol. 4, No. 3.
• Karakütük, (2001). Demokratik laik eğitim (Çağdaş Toplum Olmanın Yolu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karatekin, K., Merey, Z., Sönmez, Ö. F. ve Kuş, Z. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının insan hakları eğitimine yönelik tutumları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, p. 2193-2207,
• Kondu, Z. ve Sakar, T. (2013). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersi niçin verilir? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, ISSN 2146-6467.
• Köse, E. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin demokrasi anlayışlarının değerlendirilmesi (Erzurum İli Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 17, No:3 s.871-880.
• Kuş, Z. ve Çetin, T. (2014). İlköğretim öğrencilerinin demokrasi algıları, Educational Sciences: Theory & Practice 14(2) p. 1-22.
• Kuzu, B. (1992). Demokrasi-resmi ideoloji-sivil toplum. A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 47 (1-2), s. 335-367.
• Marshall, C.and Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. New York: Sage.
• Miles, M.B. and Huberman, A.M. (2015). Nitel veri analizi. (Çev. Edt. S.A. Altun ve A. Ersoy). (Eserin orijinali 1994’te yayımlandı.)
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Öztürk, C. ve Ünal, S. (1998). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersine karşı tutumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 6 (1).
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Edt. M. Bütün ve S. B. Demir). (3. Baskı), Ankara: Pegem Akademi. (Eserin Orijinali 1990’da yayınlandı).
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretim programı. B. Tay ve A. Öcal (Edt..), Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 2-20). Ankara: Pegem Akademi.
• Sağlam, H. İ. ve Hayal, M. A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin “İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi” dersinin ilkokul 4. sınıfta yer almasına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 207-217.
• Şeker, M. (2013). 8. sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi ders kitaplarının öğrenme stilleri açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Yıl:1, Sayı:1.
• Şen, A. (2019). Vatandaşlık eğitiminde değişiklik ve süreklilikler: 2018 sosyal bilgiler öğretim programı nasıl bir vatandaşlık eğitimi öngörüyor?. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – ENAD, Cilt 7 / Sayı 1.
• Şimşek, N. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin demokratik kazanımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Milli Eğitim, Sayı 190.188-202.
• Sözbilir, M. (2009). Nitel veri analizi. https://fenitay.files.wordpress.com/2009/02/1112-nitel-arac59ftc4b1rmada-veri-analizi.pdf adresinden 08.11.2019 tarihinde erişildi.
• Tekin, H. H. (2012). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. Sosyoloji Dergisi. 3.13, s. 101-116.
• Tezcan, M. (1994). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
• Topkaya, Y. ve Şimşek, U. (2015). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersine yönelik tutum üzerinde eğitici çizgi romanların etkisi. Journal of Computer and Education Research, 3(6), 152-167.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6 (24), s. 543- 559.
• Yalçın, A. ve Akhan, N. E. (2019). Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programlarının sosyal bilgiler öğretim yaklaşımlarına göre incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(3), 842-873.
• Yeşil, R. (2001). İlköğretim düzeyinde okul ve ailenin demokratik davranışlar kazandırmadaki etkisi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.