Psikolojik Danışman Yeterlik Algısı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 18, 1037 - 1058, 21.12.2021

Metin Taytaş , Fuat Tanhan

https://doi.org/10.18009/jcer.983718

Öz

Bu araştırmanın amacı, psikolojik danışmanların (rehber öğretmenler) yeterlik algılarını ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Söz konusu çalışmaya Van ilinde 194 psikolojik danışman gönüllü katılmıştır. Ankete cevaplayıcı olarak katılan psikolojik danışmanların verileri SPSS 22 programına aktarılarak ölçeğin geçerlik ve güvenirlik değerleri analiz edilmiştir. Yapı geçerliliğini sınamak amacıyla açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Ayrıca iç tutarlılık katsayısı Cronbach’s Alpha (alfa) değeri ile ölçülmüştür. Analizler “Psikolojik Danışman Yeterlik Algısı Ölçeği”nin rehber öğretmenler üzerinde yeterli düzeyde geçerli ve güvenilir değerlere sahip olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışman, geçerlik, güvenirlik, yeterlik, algı

Psychological Counselor Competency Perception Scale: Validity and Reliability Study

Öz

The purpose of this research is to develop a scale to measure the perceptions of competence of counselors (guidance counselors). In the province of Van, 194 psychological counselors participated in the study. The data of the psychological counselors participating as the respondent to the questionnaire were transferred to the SPSS 22 program and the validity and reliability values of the scale were analyzed. Exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis were used to test the construct validity. The internal consistency coefficient was also measured by Cronbach's Alpha (alpha) value. Analyzes have shown that the "Psychological Counseling Competency Perception Scale" has valid and reliable values on the guidance teachers.

Anahtar Kelimeler

Psychological Consultant, validity, reliability, competence, perception

Kaynakça

• Aksoy, V. & Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmenlerin özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi. İlköğretim Online, 8 (3), 709-719.
• Arslan, A. (2019). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sosyal kaygıları ve genel özyeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 3 (6), 78-96. DOI: 10.31458/iejes.524860
• Arslan, Ü. (2017). Türkiye’de ve dünyada psikolojik danışman eğitimi ve etik. F. E. İkiz (Ed.), Meslek etiği ve yasal konular içinde (s. 293-331). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Asarlı, Z. (2012). Okullarda çalışan psikolojik danışmanların okul psikolojik danışmanı öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Atıcı, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin davranış problemleriyle baş etme konusunda öğretmen-psikolojik danışman işbirliğine ilişkin görüşlerin karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(25), 55-68.
• Bandura, A. (1994). Self-Efficacy. Encyclopedia of human behavior. Newyork: Academic Pres. (pp. 71–81).
• Barnes, K. (2004). Applying self-efficacy theory to counselor training and supervision: A comparison of two approaches. Counselor Education and Supervision, 44, 56-69.
• Bıkmaz, F. (2004). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 161.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (10.Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları: Pegem Akademi.
• Hackney, H. & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri: Psikolojik yardım süreci el kitabı (çev. T. Ergene & S. Aydemir Sevim). Ankara: Mentis Yayıncılık.
• İşmen-Gazioğlu, A. E. & Demir, İ. (2020). Psikolojik danışman adaylarının danışman öz-yeterliğini yordamada otantiklik ve dünyaya ilişkin varsayımların rolü. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(44), 827-844.
• Karasar, N. (2009). Araştırmalarda rapor hazırlama. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Lu, C., Siu, O. & Cooper, C.L. (2005). Managers’ occupational stress in China the role of self- efficacy. Personality & Individual Differences, 38 (3), 569-579.
• Matsunaga, M. (2010). How to factor analyze your data right: Do’s, don’ts, and how to’s. International Journal of Psychological Research, 3(1), 97-110.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB].(2001). Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yönetmeliği. Resmî Gazete: 17.04.2001, Sayı: 24376, Tebliğler Dergisi: Mayıs 2001/2524.
• Özgün, M. S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının kişilik özellikleri ile mesleki yetkinlik beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış̧ Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ratts, M. J., Singh, A. A., Nassar-McMillan, S., Butler, S. K., McCullough, J. R. & Hipolito Delgado, C. (2015). Multicultural and Social Justice Counseling Competencies. AMCD: Alexandria, VA.
• Satıcı, B. (2014). Psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma öz-yeterlik algılarının mizah tarzları ve süpervizyon yaşantıları. Yayımlanmamış̧ Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde spss’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6) 49-74.
• Sutton, J. M. & Fall, M. (1995). The relationship of school climate factors to counselor self- efficacy. Journal of Counseling and Development, 73, 331-336.
• Şahin, A. E. (2004). Öğretmen yeterliklerinin belirlenmesi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5, 58.
• Tabachnick, G.B., & Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics (fourth edition). USA: Allyon and Bacon Press.
• Tokyürekli, E. (2020). Psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma yapmaya yönelik öz-yeterlik algıları. Yayımlanmamış̧ Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yalçın, İ. (2006). 21. yüzyılda psikolojik danışman. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 117-133.
• Yıldırım, F. & İlhan, İ. (2010). Genel öz-yeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.