Ameliyat Öncesi Açlık Hakkında Hemşirelerin Bilgi, Tutum Ve Uygulamalarının Güncel Rehberlere Uygunluğunun Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 130 - 140, 28.12.2022

Ali Güzel , Hatice Tetik Metin , Elif Akyiğit , Ayla Yava

Öz

Amaç: Bu çalışmada, ameliyat öncesi hastaların oral sıvı/besin alımının kısıtlanması konusunda hemşirelerin bilgi, tutum ve uygulamalarının güncel rehberlere uygunluğu araştırıldı.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Ağustos-Eylül 2019 tarihleri arasında Bitlis Devlet Hastanesi ve Bitlis/Tatvan Devlet Hastanesi’nde yapıldı. Araştırmanın evrenini cerrahi kliniklerde çalışan tüm hemşireler (N:55), örneklemini ise araştırmaya katılmayı kabul eden 51 hemşire oluşturdu. Verilerin toplanmasında anket formu kullanıldı ve SPSS 20.0 paket programında tanımlayıcı istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edildi.
Bulgular: Hemşirelerin %66,7’si kadın, yaş ortalaması 27,39±4.5, %80,4’ü lisans mezunudur. Meslekte çalışma süresi ortalama 4,21±3,61, çalıştıkları serviste ise ortalama 1,82±1,5 yıldır. Hemşirelerin tamamı hastalara aç kalma gerekçesini açıkladıklarını, %96,1’i kliniklerde gece 12’den sonra oral alımın kesildiğini belirtmiştir. %96,1’i hastaların 8 saatten fazla aç kaldığını düşünmesine rağmen %49’u gece 12’den sonra aç bırakma prosedürünü doğru bulduğunu belirtmiştir. ‘Ameliyat öncesi hastaların aç bırakılma sebebi nedir?’, ‘Hastalar ameliyattan önce hafif yemekleri ne zamana kadar yiyebilirler?’, ‘Hastalar ameliyattan önce berrak sıvıları (su, meyve suyu, çay ve kahve) ne zamana kadar alabilirler?’, ‘Hastalar ameliyattan önce süt, süt ürünleri, sütlü kahve, bebek maması gibi besinleri ne zamana kadar alabilirler?’ ve ‘Bebek hastalar ameliyattan önce anne sütünü ne zamana kadar alabilirler?’ sorularına doğru cevap verenlerin oranı sırasıyla; %76,5, %13,7, %3,9, %13,7 ve %25,5 şeklindeydi.
Sonuç: Hemşirelerin, oral alımın kesilmesi konusunda çoğunlukla geleneksel yaklaşımı uyguladığı görüldü. Ameliyat öncesi açlık konusunda bilgi düzeylerinin ve uygulamalarının güncel rehberlere uygunluğunun düşük olduğu saptandı. Konuyla ilgili daha geniş çaplı çalışmaların yapılması faydalı olacaktır. Ayrıca multidisipliner bir anlayışla rehberlerin gözden geçirilmesi ve uygulamaya yönelik kanıta dayalı protokollerin geliştirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Ameliyat öncesi dönem, Açlık, Bilgi, Cerrahi.

An Evaluation of the Appropriateness of Nurses' Knowledge, Attitudes and Practices to Current Guidelines on Preoperative Fasting

Öz

Objective: In this study, the appropriateness of nurses' knowledge, attitudes and practices regarding the limitation of oral fluid/nutrient intake preoperatively to current guidelines was investigated.
Methods: This descriptive study was conducted between August-September 2019 at Bitlis and Bitlis/Tatvan State Hospitals. The population consisted of all nurses in surgical clinics and the sample consisted of 51 nurses who agreed to participate in the study. Data were collected through questionnaire and analyzed by using descriptive statistical method and SPSS 20.0 program.
Results: 66.7% of the nurses are female, the mean age is 27.39±4.5, 80.4% are undergraduate graduates. 96.1% of the nurses stated that oral intake was discontinued after 12 pm in the clinics. Although 96.1% of the nurses thought that the patients were fasting for more than 8 hours, 49% stated that they found the fasting procedure after 12 am correct. ‘What is the reason for starvation of patients before surgery?’, ‘How long can patients eat light meals before surgery?’, ‘How long can patients take clear liquids before surgery?’, ‘How long can patients take foods such as milk, dairy products, baby food before the surgery?’ and ‘How long can infant patients receive breast milk before surgery?’: The ratio of those who answered the questions correctly, respectively; 76.5%, 13.7%, 3.9%, 13.7% and 25.5%.
Usage in Practice: Nurses mostly followed the traditional approach to discontinuing oral intake. It was found that knowledge levels and practices of nurses relating fasting preoperatively were low in compliance with current guidelines. It would be beneficial to develop evidence-based protocols with a multidisciplinary approach.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Preoperative period, Hunger, Knowledge, Surgery.

Kaynakça

• Abebe, W. A., Rukewe, A., Bekele, N. A., Stoffel, M., Dichabeng, M. N., & Shifa, J. Z. (2016). Preoperative fasting times in elective surgical patients at a referral Hospital in Botswana. Pan African Medical Journal. 23:102 doi:10.11604/pamj.2016.23.102.8863.
• Aguilar-Nascimento, J. E., & Dock-Nascimento, D. B. (2010). Reducing preoperative fasting time: A trend based on evidence. World J Gastrointest Surg, 2(3), 57-60.
• Aksoy, G., Kanan, N., & Akyolcu, N. (2017). Cerrahi Hemşireliği I. Genişletilmiş 2. Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti. s:259.
• Arslankılıç, Ç., Göl, E., & Çınaroğlu, N. S. (2020). Cerrahide Hızlandırılmış İyileşme Protokolü: Sistematik Derleme. Cerrahi Ameliyathane Sterilizasyon Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Dergisi, 1(3), 15-34.
• Ayoğlu, H., Uçan, B., Taşçılar, Ö., Atik, L., Kaptan, Y. M., & Turan, I. Ö. (2009). Preoperatif oral karbonhidrat solüsyonu kullanılmasının hasta anksiyetesi ve konforu üzerine etkileri. Türk Anest. Rean. Der. Dergisi, 37(6), 374-382.
• Baril, P., & Portman, H. (2007). Preoperative fasting: Knowledge and perceptions. AORN J. 86, 609-617.
• Bouvet, L., Loubradou, E., Desgranges, F. P., & Chassard, D. (2017). Effect of gum chewing on gastric volume and emptying: a prospective randomized crossover study. British Journal of Anaesthesia, 119(5), 928–33. doi: 10.1093/bja/aex270.
• Brown, L., & Heuberger, R. (2014). Nothing by mouth at midnight saving or starving? A literature review. Society of Gastroenterology Nurses and Associates Gastroenterology Nursing, 37(1), 14-23.
• Crenshaw, J. T., & Winslow, E. H. (2002). Preoperative Fasting:Old Habits Die Hard. Research and published guidelines no longer support the routine use of ‘NPO after midnight,’ but the practice persists. AJN, 102(5), 36- 44.
• Çakır, S. V., & Yavuz van Giersbergen, M. (2018). Cerrahi hemşirelerinin ameliyat öncesi aç kalma ile ilgili uygulama ve bilgi düzeyi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 34(1), 26-35.
• Demirdağ, H., & Karaöz, S. (2015). Ameliyat öncesi besin/ sıvı kısıtlamasına ilişkin hastaların deneyimleri ve hemşirelerin konu ile ilgili bilgi ve uygulamaları. F.N. Hem. Derg, 23(1), 1-10.
• Dolgun, E., Taşdemir, N., Ter, N., & Yavuz, M. (2011). Cerrahi hastalarının ameliyat öncesi aç kalma sürelerinin incelenmesi. F.Ü. Sağ. Bil. Tıp Derg, 25 (1), 11-15.
• Ersoy, E., & Gündoğdu, H. (2005). Preoperatif açlıkta değişen kavramlar. Ulusal Cerrahi Dergisi, 21(2), 96–101.
• Gezer, N., Kunter, D., Özgün, Ş., Demir, E., Özdemir, B., Çetinkaya, G., & İbik, S. (2020). Ameliyat Öncesi Açlık Süresinin Hasta Konforuna Etkisi. The Effect of Preoperative Fasting Period Patient Comfort. JAREN, 6(2), 248-53. doi:10.5222/jaren.2020.35229
• Gök, F., & Yavuz van Giersbergen, M. (2018). Ameliyat öncesi aç kalma: Sistematik derleme. Pamukkale Tıp Dergisi, 11 (2), 183-194. doi: 10.5505/ptd.2017.50490.
• Gümüş, K., Akbuğa, G., Bahçeli, A., & Erdağı Oral, S. (2020). Are Surgical Nurses Aware of Up-to-Date Perioperative Care Practices? International Journal of Caring Sciences, 13(3), 201-2020.
• Itou, K., Fukuyama, T., Sasabuchi, Y., Yasuda, H., Suzuki, N., Hinenoya, H., … Suzuki, T. (2012). Safety and efficacy of oral rehydration therapy until 2 h before surgery: a multicenter randomized controlled trial. J Anesth, 26, 20–27.
• Jean-Pierre, P., Bicket, M. C., Togioka, B., Tomas, V. G., Wu, C. L., & Murphy, J. D. (2015). The role of perioperative chewing gum on gastric fluid volume and gastric pH: a meta-analysis. Journal of Clinical Anesthesia, 27, 146–152. http://dx.doi.org/10.1016/j.jclinane.2014.07.005.
• Karadağ, M., & İşeri, Ö.P. (2014). Determining Health Personnel’s Application Trends of New Guidelines for Preoperative Fasting: Findings From a Survey. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 29(3), 175-184.
• Karasu, M., & Özşaker, E. (2019). Hemşirelerin cerrahi hastasının beslenmesi konusunda bilgi, tutum ve uygulamalarının incelenmesi. Adıyaman Üni. Sağlık Bilimleri Derg, 5(1), 1191-1205.
• Li, L., Wang, Z., Ying, X., Tian, J., Sun, T., Yi, K., … Yang, K. (2012). Preoperative carbohydrate loading for elective surgery: a systematic review and meta-analysis. Surg Today, 42, 613–624 DOI 10.1007/s00595-012-0188-7
• Mendelson, C. L. (1946). The aspiration of stomach contents into the lungs during obstetric anesthesia. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 52, 191-205.
• Özkan, M., Gökkaya, Z., & Sarıtaş, S. (2016). Ameliyat öncesi katı ve sıvı besin kısıtlamasının anksiyete üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4(1), 25-35.
• Perioperative fasting in adults and children: guidelines from the European Society of Anaesthesiology. (2011). Eur J Anaesthesiol, 28, 556–569.
• Pimenta, G. P., & Aguilar-Nascimento, J. E. (2014). Prolonged Preoperative Fasting in Elective Surgical Patients: Why Should We Reduce It? Nutrition in Clinical Practice, 29, 22–28.
• Poulton, T. J. (2012). Gum chewing during pre-anesthetic fasting. Pediatric Anesthesia, 22, 288–296. doi:10.1111/j.1460-9592.2011.03751.x
• Power, S., Kavanagh, D. O., McConnell, G., Cronin, K., Corish, C., Leonard, M., … Connolly, J. (2012). Reducing preoperative fasting in elective adult surgical patients: a case–control study. Ir J Med Sci, 181, 99–104.
• Practice Guidelines for Preoperative Fasting and the Use of Pharmacologic Agents to Reduce the Risk of Pulmonary Aspiration: Application to Healthy Patients Undergoing Elective Procedures. An Updated Report by the American Society of Anesthesiologists (ASA) Task Force on Preoperative Fasting and the Use of Pharmacologic Agents to Reduce the Risk of Pulmonary Aspiration. Anesthesiology. (2017). 126, 376–93.
• Rızalar, S., Yıldırım, A., & Topçu, S. Y. (2019). Cerrahi hastalarının ameliyat öncesi ve sonrasında açlık ve susuzluk düzeylerinin incelenmesi. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 32-36.
• Salman, O. H., Asida, S. M., & Ali, H. S. (2013). Current knowledge, practice and attitude of preoperative fasting: A limited survey among Upper Egypt anesthetists. Egyptian Journal of Anaesthesia, 29, 125–130.
• Schieren, M., & Wappler, F. (2019). Kaffee, Kippe, Kaugummi–Mythen und Fakten zur präoperativen Nüchternheit. Anästhesiol Intensivmed Notfallmed Schmerzther, 54, 142–145.
• Tosun, B., Yava, A., & Açıkel, C. (2015). Evaluating the effects of preoperative fasting and fluid limitation. International Journal of Nursing Practice, 21, 156-165. doi: 10.1111 / ijn.12239.
• Tunç Tuna, P., & Kurşun, Ş. (2018). Kolorektal Cerrahisinde Hızlandırılmış Bakım Protokolleri ve Hemşirelik Bakımı. DEUHFED, 11(2), 180-188.
• Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği (TARD) (2015). Anestezi Uygulama Kılavuzları, Preoperatif Değerlendirme.
• Yeşilyurt, M., & Yüksel, S. (2021). Cerrahi Girişim Öncesi Oral Karbonhidrat Solüsyonu Alımının Hasta Sonuçlarına Etkisi. The Effect of Preoperative Oral Carbohydrate Solution Intake on Patient Outcomes. Van Tıp Derg, 28(1), 163-168. DOI: 10.5505/vtd.2021.46656
• Yıldız, H. (2006). Preoperatif açlık sürecinde yeni yaklaşımlar. AÜTD, 38, 1-5.
• Yıldız, H., Günal, S. E., Yılmaz, G., & Yücel, Ş. (2013). Oral Carbohydrate Supplementation Reduces Preoperative Discomfort in Laparoscopic Cholecystectomy. Journal of Investigative Surgery, 26, 89–95. https://doi.org/10.3109/08941939.2012.699998.
• Yılmaz, E. (2009). Cerrahi hastalarda ameliyat öncesi açlık sürecinde yeni yaklaşımlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 25(3), 105-118.
• Yılmaz, N., Çekmen, N., Bilgin, F., Erten, E., Özhan, M.Ö., & Coşar, A. (2013). Preoperative carbohydrate nutrition reduces postoperative nausea and vomiting compared to preoperative fasting. J Res Med Sci, 18(10), 827–832. [online] PubMed Central (PMC). Retrieved from https https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3897064/ [Accessed 22 June. 2020].