TÜRKİYE GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİNİN KIRILMA NOKTALARI VE 2001-2020 YILLARI ARASINDAKİ TARİHSEL SÜRECİ
Yıl 2022,
Cilt: 1 Sayı: 2, 195 - 227, 31.12.2022
Seçil Pelin Aka
,
Ata Özdemirci
Öz
Bu çalışmada, Türkiye girişimcilik ekosisteminin 2001-2020 yılları arasındaki tarihsel süreci incelenmiştir. Araştırmanın amacı, Türkiye teknoloji girişimciliğinin oluşum sürecini ve günümüze kadar gelişimini ortaya koymaktır. Bu amaçla, İstanbul girişimcilik ekosisteminde yer alan 42 kişi ile derinlemesine görüşme yapılarak Türkiye teknoloji girişimciliği ekosistemindeki kırılma noktaları öğrenilmiştir. Verilen cevaplar MAXQDA 2022 programı ile analiz edilerek görselleştirilmiştir. Belirtilen kırılma noktaları sonucunda ekosistemin tarihsel gelişimi 3 aşamaya ayrılmıştır. Belirlenen 3 aşamalı tarihsel süreç katılımcı görüşlerine dayanarak ikincil verilerle birlikte incelenmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye teknoloji girişimciliği ekosisteminin oluşum aşaması ve yakın tarih incelemesi gerçekleştirilmiştir.
Kaynakça
- Audretsch, D. B. & Belitski, M. (2017). Entrepreneurial Ecosystems in Cities: Establishing the Framework Conditions. The Journal of Technology Transfer, 42(5), 1030-1051.
- Bayburtlu, B. (2007, 6 Şubat), “Mobile Monday İstanbul’da”. https://burak.com/2007/02/06/mobile-monday-istanbulda/ adresinden alındı. (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021).
- Bayhan, D. (22 Mayıs 2022), “Teknoloji Transferini Hızlandırma Fonu Projesi” https://rekabetcisektorler.sanayi.gov.tr/tr/cati/?bref=PROJE&kref=Ba%C5%9Far%C4%B1%20Hikayeleri&sref=Teknoloji%20Transferini%20H%C4%B1zland%C4%B1rma%20Fonu%20Projesi%20%E2%80%93%20TTH%20T%C3%BCrkiye&basariHikayesiFlag=1&projeSayfaFlag=1
- Bıçakçıoğlu, M. (2020), The Social Dynamics of The Entrepreneurship Ecosystem In Turkey: A Bourdieusian Perspective, Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bosma, N. & Kelley, D. (2019). Global Entrepreneurship Monitor 2018/2019, (GEM-2019). https://www.gemconsortium.org/file/open?fileId=50213
- Bygrave, B. (1998). Stockton Lecture: Building an Entrepreneurial Economy: Lessons from the United States. Business Strategy Review, 9(2), 11-18.
- Creswell, J. W. (2016), Araştırma Deseni: Nitel, Nicel Ve Karma Yöntem Yaklaşımları, (Çev. Edt. S. B. Demir), Ankara: Eğiten Kitap.
- Demirel, F. (2011), “MIT EF Türkiye İş Planı Yarışması Başvuruları Açıldı” Webrazzi, https://webrazzi.com/2011/12/26/mit-ef-turkiye-yarismasi (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021)
- Demirel, F. (2015), “The Abraaj Group, Hepsiburada.com’un Yüzde 25 Hissesini Satın Aldı” Webrazzi, https://webrazzi.com/2015/02/23/abraaj-group-hepsiburada-comun-yuzde-25-hissesini-satin-aldi (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022)
- Eyidilli, S. (2019), “Getir’in Girişim Sermayesi Yatırım Fonu İçin Hazırlanan Sunumu” Webrazzi, https://webrazzi.com/2019/02/22/getirin-girisim-sermayesi-yatirim-fonu-icin-hazirlanan-sunumu/ (22.05.2022) (Erişim tarihi: 22.02.2019)
- Gauthier, JF., D. Stangler, M. Penzel & Morelix, A. (2018). Global Startup Ecosystem Report 2018- Succeeding in the New Era of Technology, Startup Genome.
- Heikkilä, M. & Kuivaniemi, L. (2012). Ecosystem Under Construction: An Action Research Study on Entrepreneurship in a Business Ecosystem. Technology Innovation Management Review, 6, 18-24.
- Iansiti, M. & Levien, R. (2004). Strategy as Ecology. Harvard Business Review, 82(3), 68-78.
- Isenberg, D. J. (2010). How to Start an Entrepreneurial Revolution. Harvard Business Review, 88(6), 40-50.
- İHA. (9 Kasım 2010), “M.I.T. Enterprise Forum Artık Türkiye’de”. İhlas Haber Ajansı, https://www.iha.com.tr/haber-mit-enterprise-forum-artik-turkiyede-145490/ (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021).
- Karadeniz, E. (2010), “Entrepreneurship in Turkey 2010 The Global Entrepreneurship Monitor” (TOBB-2010). https://mobil.tobb.org.tr/HaberResimleri/724-8.pdf
- Kiper, M. (2010). Dünyada ve Türkiye’de Üniversite-Sanayi İşbirliği. Ankara: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Yayını.
- Koca, A. A. (16 Ocak 2012). “212 Capital Partners İlk Yatırımını Butigo.com’a Yaptı”. Webrazzi, https://webrazzi.com/2012/01/16/212-butigo (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022)
- Mack, M. & Mayer, H. (2016). The Evolutionary Dynamics of Entrepreneurial Ecosystems. Urban Studies, 53(10), 2118-2133.
- Malecki, E. J. (2018). Entrepreneurship and Entrepreneurial Ecosystems. Geography Compass, (12)3, e12359.
Mason, C. & Brown, R. (2014). Entrepreneurial Ecosystems and Growth Oriented Entrepreneurship. Final Report To OECD, Paris, 30(1), 77-102.
- Merriam, S. B. (1998), Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev. S. Turan), İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Neck, H. M., G. D. Meyer, B. Cohen & Corbett, A. C. (2004). An Entrepreneurial System View of New Venture Creation. Journal of Small Business Management, 42(2), 190-208.
- Öğütçü, H. (2022), “200 Milyon Doların Üzerinde Satışı Gerçekleşmiş 4 Türk Girişimi”. https://egirisim.com/2018/06/01/200-milyon-dolarin-uzerinde-satisi-gerceklesmis-4-turk-girisimi/ adresinden alındı.
- Öğütçü, H. (2022), “İnsan Sayma Sistemleri Girişimi V-Count, Revo Capital’den 1,4 Milyon Dolar Yatırım Aldı”. https://egirisim.com/2016/07/15/insan-sayma-sistemleri-girisimi-v-count-revo-capitalden-14-milyon-dolar-yatirim-aldi/ adresinden alındı.
- Özata, F. & Çelik, R. (2017), “Türkiye’nin Teknoloji Üssü Teknopark İstanbul”. Yeni Şafak. https://www.yenisafak.com/bilgi/turkiyenin-teknoloji-ussu-teknopark-istanbul-2784336/teknopark-istanbul-233392 (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022)
- Özdoğan, N. (2012), “Rocket Internet Neden Türkiye’den Çıktı?” Webrazzi, https://webrazzi.com/2012/08/19/rocket-internet-neden-turkiyeden-cikti/ (Erişim tarihi: 5 Haziran 2022)
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019), 2019 Faaliyet Raporu, STB: Ankara, 2019
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2020), 2020 Faaliyet Raporu, STB: Ankara
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2021), Teknogirişim Sermaye Desteğinin Değerlendirilmesi (1512 BİGG), STB: Ankara
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2022), Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İstatistikleri, STB: Ankara.
- Shane, S. & Venkataraman, S. (2000). The Promise of Entrepreneurship as a Field of Research. Academy of Management Review, 25(1), 217-226.
- Sırt, T. (2016, 25 Kasım). “Yatırımcı Geri Adım Atmadı” Sabah, https://www.sabah.com.tr/yazarlar/sirt/2016/11/25/yatirimci-geri-adim-atmadi (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022).
- Spigel, B. (2017), “The Relational Organization of Entrepreneurial Ecosystems”, Entrepreneurship Theory and Practice, 41: 49–72.
- Startup Genome (2018), Global Startup Ecosystem Report 2018, Startup Genome: San Francisco.
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2012), Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı Uygulama Esasları, TÜBİTAK: Ankara
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2015), Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı Uygulama Esasları, TÜBİTAK: Ankara.
- Türkiye Cumhuriyeti Yatırım Ofisi (2022), “Abraaj’dan Hepsiburada.com’a Yatırım”. https://www.invest.gov.tr/tr/news/news-from-turkey/sayfalar/230215-abraaj-capital-invests-in-hepsiburada.com.aspx adresinden alındı.
- Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (2012), GEP Bülteni, TEPAV: Ankara.
- U.S. Department of State (2022). “2011 Global Entreprenurship Summit” https://2009-2017.state.gov/e/eb/cba/entrepreneurship/ges/2011ges/index.htm adresinden alındı.
- Yaribeigi, E., Hosseini, S. J., Lashgarara, F., Mirdamadi, S. M. & Najafabadi, M. O. (2014). Development of Entrepreneurship Ecosystem. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 2(12), 2905-2908.
- https://girisimfabrikasi.com erişim tarihi: 07.06.2022
- https://www.starbigg.com/ erişim tarihi: 11.07.2022
- https://www.girisimcilikvakfi.org/ erişim tarihi: 07.06.2022
- https://webrazzi.com/hakkimizda/ erişim 17.06.2022
- https://endeavor.org.tr/endeavor-turkiye/ erişim tarihi: 11.07.2022
- https://www.etohum.com/about-us. erişim tarihi: 06.06.2022
- https://startups.watch/ Startups.watch, 2021 (sınırlı erişim verileri)
- www.rocket-internet.com erişim tarihi: 05.06.2022
BREAKING POINTS IN THE TURKISH ENTREPRENEURSHIP ECOSYSTEM AND THE HISTORICAL PROCESS BETWEEN 2001-2020
Yıl 2022,
Cilt: 1 Sayı: 2, 195 - 227, 31.12.2022
Seçil Pelin Aka
,
Ata Özdemirci
Öz
This study has examined the historical process of the Turkish entrepreneurship ecosystem between the years 2001-2020. The aim of the research is to reveal the formation process of Turkey's technology entrepreneurship and its development until today. For this purpose, breaking points in the Turkish technology entrepreneurship ecosystem were learned by conducting in-depth interviews with 42 people in the Istanbul entrepreneurship ecosystem. The answers obtained as a result of the interviews were analyzed and visualized with the MAXQDA 2022 program. As a result of the specified breaking points, the historical development of the ecosystem is divided into 3 stages. The determined 3-stage historical process was examined together with the secondary data based on the views of the participants. As a result of the research, the formation phase and recent history analysis of the Turkish technology entrepreneurship ecosystem was carried out.
Kaynakça
- Audretsch, D. B. & Belitski, M. (2017). Entrepreneurial Ecosystems in Cities: Establishing the Framework Conditions. The Journal of Technology Transfer, 42(5), 1030-1051.
- Bayburtlu, B. (2007, 6 Şubat), “Mobile Monday İstanbul’da”. https://burak.com/2007/02/06/mobile-monday-istanbulda/ adresinden alındı. (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021).
- Bayhan, D. (22 Mayıs 2022), “Teknoloji Transferini Hızlandırma Fonu Projesi” https://rekabetcisektorler.sanayi.gov.tr/tr/cati/?bref=PROJE&kref=Ba%C5%9Far%C4%B1%20Hikayeleri&sref=Teknoloji%20Transferini%20H%C4%B1zland%C4%B1rma%20Fonu%20Projesi%20%E2%80%93%20TTH%20T%C3%BCrkiye&basariHikayesiFlag=1&projeSayfaFlag=1
- Bıçakçıoğlu, M. (2020), The Social Dynamics of The Entrepreneurship Ecosystem In Turkey: A Bourdieusian Perspective, Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bosma, N. & Kelley, D. (2019). Global Entrepreneurship Monitor 2018/2019, (GEM-2019). https://www.gemconsortium.org/file/open?fileId=50213
- Bygrave, B. (1998). Stockton Lecture: Building an Entrepreneurial Economy: Lessons from the United States. Business Strategy Review, 9(2), 11-18.
- Creswell, J. W. (2016), Araştırma Deseni: Nitel, Nicel Ve Karma Yöntem Yaklaşımları, (Çev. Edt. S. B. Demir), Ankara: Eğiten Kitap.
- Demirel, F. (2011), “MIT EF Türkiye İş Planı Yarışması Başvuruları Açıldı” Webrazzi, https://webrazzi.com/2011/12/26/mit-ef-turkiye-yarismasi (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021)
- Demirel, F. (2015), “The Abraaj Group, Hepsiburada.com’un Yüzde 25 Hissesini Satın Aldı” Webrazzi, https://webrazzi.com/2015/02/23/abraaj-group-hepsiburada-comun-yuzde-25-hissesini-satin-aldi (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022)
- Eyidilli, S. (2019), “Getir’in Girişim Sermayesi Yatırım Fonu İçin Hazırlanan Sunumu” Webrazzi, https://webrazzi.com/2019/02/22/getirin-girisim-sermayesi-yatirim-fonu-icin-hazirlanan-sunumu/ (22.05.2022) (Erişim tarihi: 22.02.2019)
- Gauthier, JF., D. Stangler, M. Penzel & Morelix, A. (2018). Global Startup Ecosystem Report 2018- Succeeding in the New Era of Technology, Startup Genome.
- Heikkilä, M. & Kuivaniemi, L. (2012). Ecosystem Under Construction: An Action Research Study on Entrepreneurship in a Business Ecosystem. Technology Innovation Management Review, 6, 18-24.
- Iansiti, M. & Levien, R. (2004). Strategy as Ecology. Harvard Business Review, 82(3), 68-78.
- Isenberg, D. J. (2010). How to Start an Entrepreneurial Revolution. Harvard Business Review, 88(6), 40-50.
- İHA. (9 Kasım 2010), “M.I.T. Enterprise Forum Artık Türkiye’de”. İhlas Haber Ajansı, https://www.iha.com.tr/haber-mit-enterprise-forum-artik-turkiyede-145490/ (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021).
- Karadeniz, E. (2010), “Entrepreneurship in Turkey 2010 The Global Entrepreneurship Monitor” (TOBB-2010). https://mobil.tobb.org.tr/HaberResimleri/724-8.pdf
- Kiper, M. (2010). Dünyada ve Türkiye’de Üniversite-Sanayi İşbirliği. Ankara: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Yayını.
- Koca, A. A. (16 Ocak 2012). “212 Capital Partners İlk Yatırımını Butigo.com’a Yaptı”. Webrazzi, https://webrazzi.com/2012/01/16/212-butigo (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022)
- Mack, M. & Mayer, H. (2016). The Evolutionary Dynamics of Entrepreneurial Ecosystems. Urban Studies, 53(10), 2118-2133.
- Malecki, E. J. (2018). Entrepreneurship and Entrepreneurial Ecosystems. Geography Compass, (12)3, e12359.
Mason, C. & Brown, R. (2014). Entrepreneurial Ecosystems and Growth Oriented Entrepreneurship. Final Report To OECD, Paris, 30(1), 77-102.
- Merriam, S. B. (1998), Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev. S. Turan), İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Neck, H. M., G. D. Meyer, B. Cohen & Corbett, A. C. (2004). An Entrepreneurial System View of New Venture Creation. Journal of Small Business Management, 42(2), 190-208.
- Öğütçü, H. (2022), “200 Milyon Doların Üzerinde Satışı Gerçekleşmiş 4 Türk Girişimi”. https://egirisim.com/2018/06/01/200-milyon-dolarin-uzerinde-satisi-gerceklesmis-4-turk-girisimi/ adresinden alındı.
- Öğütçü, H. (2022), “İnsan Sayma Sistemleri Girişimi V-Count, Revo Capital’den 1,4 Milyon Dolar Yatırım Aldı”. https://egirisim.com/2016/07/15/insan-sayma-sistemleri-girisimi-v-count-revo-capitalden-14-milyon-dolar-yatirim-aldi/ adresinden alındı.
- Özata, F. & Çelik, R. (2017), “Türkiye’nin Teknoloji Üssü Teknopark İstanbul”. Yeni Şafak. https://www.yenisafak.com/bilgi/turkiyenin-teknoloji-ussu-teknopark-istanbul-2784336/teknopark-istanbul-233392 (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022)
- Özdoğan, N. (2012), “Rocket Internet Neden Türkiye’den Çıktı?” Webrazzi, https://webrazzi.com/2012/08/19/rocket-internet-neden-turkiyeden-cikti/ (Erişim tarihi: 5 Haziran 2022)
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019), 2019 Faaliyet Raporu, STB: Ankara, 2019
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2020), 2020 Faaliyet Raporu, STB: Ankara
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2021), Teknogirişim Sermaye Desteğinin Değerlendirilmesi (1512 BİGG), STB: Ankara
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2022), Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İstatistikleri, STB: Ankara.
- Shane, S. & Venkataraman, S. (2000). The Promise of Entrepreneurship as a Field of Research. Academy of Management Review, 25(1), 217-226.
- Sırt, T. (2016, 25 Kasım). “Yatırımcı Geri Adım Atmadı” Sabah, https://www.sabah.com.tr/yazarlar/sirt/2016/11/25/yatirimci-geri-adim-atmadi (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022).
- Spigel, B. (2017), “The Relational Organization of Entrepreneurial Ecosystems”, Entrepreneurship Theory and Practice, 41: 49–72.
- Startup Genome (2018), Global Startup Ecosystem Report 2018, Startup Genome: San Francisco.
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2012), Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı Uygulama Esasları, TÜBİTAK: Ankara
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2015), Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı Uygulama Esasları, TÜBİTAK: Ankara.
- Türkiye Cumhuriyeti Yatırım Ofisi (2022), “Abraaj’dan Hepsiburada.com’a Yatırım”. https://www.invest.gov.tr/tr/news/news-from-turkey/sayfalar/230215-abraaj-capital-invests-in-hepsiburada.com.aspx adresinden alındı.
- Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (2012), GEP Bülteni, TEPAV: Ankara.
- U.S. Department of State (2022). “2011 Global Entreprenurship Summit” https://2009-2017.state.gov/e/eb/cba/entrepreneurship/ges/2011ges/index.htm adresinden alındı.
- Yaribeigi, E., Hosseini, S. J., Lashgarara, F., Mirdamadi, S. M. & Najafabadi, M. O. (2014). Development of Entrepreneurship Ecosystem. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 2(12), 2905-2908.
- https://girisimfabrikasi.com erişim tarihi: 07.06.2022
- https://www.starbigg.com/ erişim tarihi: 11.07.2022
- https://www.girisimcilikvakfi.org/ erişim tarihi: 07.06.2022
- https://webrazzi.com/hakkimizda/ erişim 17.06.2022
- https://endeavor.org.tr/endeavor-turkiye/ erişim tarihi: 11.07.2022
- https://www.etohum.com/about-us. erişim tarihi: 06.06.2022
- https://startups.watch/ Startups.watch, 2021 (sınırlı erişim verileri)
- www.rocket-internet.com erişim tarihi: 05.06.2022