A ve B Kişilik Tiplerine Göre Çalışanların Performans Algılarındaki Farklılık Analizi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 98 - 124, 31.12.2021

Mustafa Tilki , Canan Yıldıran , Yahya Fidan

https://doi.org/10.7596/jebm.31122021.001

Öz

Bireylerin, kendi performansı hakkında bilgi sahibi olması, güçlü ve zayıf yönlerini öğrenmesine, kendisini daha iyi geliştirmesi için neler yapması gerektiğine yardımcı olmaktadır. Bunları ise kendi performansını tespit ederek ulaşabilecektir. Bireylerin göstermiş oldukları reaksiyon, kişilik özelliklerinden bağımsız değildir. Bundan dolayı, bir örgüt içinde bireylerin kişilik tiplerinin (A ve B tipi kişilik) belirlenmesinin ve kendi performansları hakkında bilgi sahibi olmasının sağlanması önemlidir. Bu araştırmanın amacı sahip olunan kişilik özellikleri ile performans algısı arasındaki ilişkiyi incelemek oluşturmaktadır. Bu amaç kapsamında ise Karabük Üniversitesi’nde çalışan 271 idari personele anket uygulaması yapılmıştır. Araştırmanın anket formu, demografik özellikler, A ve B tipi kişilik ölçeği ve performans değerlendirme ölçeği olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis analiz teknikleri kullanılmıştır. A ve B tipi kişilik özelliklerine sahip bireylerin algıladıkları performansın istatistiksel olarak farklılaşmadığı, bireylerin demografik bilgilerine göre algıladıkları performansın da farklılaşmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişilik, A Tipi Kişilik, B Tipi Kişilik, Performans, Yönetim

Kaynakça

• Adler, A. (2011). İnsan Tabiatını Tanıma. İstanbul: Kumsaati.
• Akkoç, İ., Çalışkan, A. & Turunç, Ö. (2012). “Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 105-135.
• Aktaş, A. M. (2001). “Bir Kamu Kuruluşunun Üst Düzey Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 25-42.
• Altaş, S. S. & Çekmecelioğlu, H. G. (2007). “İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı Üzerindeki Etkileri: Bir Araştırma”, Aralık 10, 2019 tarihinde http://dspace.marmara.edu.tr/handle/11424/39803 adresinden alındı.
• Altunışık, R., Çoşkun, R. & Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. İstanbul: Avcı Ofset.
• Aşkun, V. (2018). İş Performansının Kişilik Özellikleri ve Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Bağcı, Z. (2014). “Çalışanların İş Doyumunun Görev ve Bağlamsal Performansları Üzerindeki Etkisi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 58-72.
• Baltaş, Z. & Baltaş, A. (2013). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi (31.bs).
• Baransel, A., Paksoy, M. vd. (1995). “Tepe Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Davranış Biçimlerine İlişkin Bir Araştırma”, İ. Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, c. 24, s. 1, 5-22.
• Bingöl, D. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta.
• Brief, A. P., Schuler, R. S. & Sell, M. V. (1981). Managing Job Stress. Boston: Little-Brown. Chamorro-Premuzic, T. (2014). Kişilik ve Bireysel Farklılıklar. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, İ. (1994). İşletmelerde Davranış. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Eroğlu, F. (2011). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Fidan, Y. (2002). Girişimcilik ve Girişimci Özellikleri (Sivas İli Örneği). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Gül, H. & Oktay, E. (2009). “Ücret, Kariyer, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler: Karaman Valiliğinde Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 223-238.
• Güler, M. & Basım, H. N. (2016). “Genel Bilişsel Yetenek Ölçümlerinde Süre ve Performans İlişkisinde A Tipi Kişiliğin Rolü”, Yönetim ve Ekonomi, 189-202.
• Güney, Z. (2015). İş Tatmini, 360 Derece Performans Değerleme ve Algılanan Performans İlişkisi: Bir Telekomünikasyon Şirketi Örneği. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• İbrahimoğlu, N. & Karayılan, D. (2012). “A ve B tipi Kişilik Özellikleri İle Zaman Yönetimi Davranışları Arasındaki İlişkiler”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 251-262.
• Kahya, C. (2013). “Örgütsel Sinizm, İş Performansını Etkiler mi? İş Tatminin Aracılık Etkisi”, Global Journal of Economics and Business Studies, 34-46.
• Kirkcaldy, B. D., Shephard, R. J. & Furnham, A. F. (2002). “The Influence of Type a Behaviour and Locus of Control Upon Job Satisfaction and Occupational Health”, Personality and Individual Differences, 1361-1371.
• Kirkman, B. L. & Rosen, B. (1999). “Beyond self-management: Antecedents and Consequences of Team Empowerment”, Academy of Management Journal, 42, 58-78.
• Koopmans, L., Bernaards, C. M., Hildebrandt, V. H., Vet, H. C. & Beek, A. J. (2013). “Measuring Individual Work Performance-Identifying and Selecting Indicators”, Work: A Journal of Prevention, Assessment & Rehabilitation, 62-81.
• Lelord, F. & Andre, C. (2014). “Zor Kişilikler”le Yaşamak. İstanbul: İletişim.
• Long, C. S., Alifiah, M. N., Kowang, T. O. & Ching, C. W. (2015). “The Relationship Between Self-Leadership, Personality and Job Satisfaction: A Review”, Journal of Sustainable Development, 16-23.
• Luthans, F. (2011). Organizational Behavior. Mc Graw Hill.
• Mondy, R. W. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özsoy, E. & Yıldız, G. (2013). “Kişilik Kavramının Örgütler Açısından Önemi: Bir Literatür Taraması”, İşletme Bilim Dergisi, 1(2), 1-12.
• Robbins, S. & Judge, T. (2015). Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sekaran, U. (1992). Research Methods for Business: A Skill Building Approach, 2nd Edition, New York.
• Sigler, T. H. & Pearson, C. M. (2000). “Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment”, Journal of Quality Management, 27-52.
• Sykes, T. A. & Venkatesh, V. (2017). “Explaining Post-Implementation Employee System Use and Job Performance: Impacts of the Content and Source of Social Network Ties”, MIS Quarterly, 917-936.
• Uzgören, N. (2012). Bilimsel Araştırmalarda Kullanılan Temel İstatistiksel Yöntemler ve SPSS Uygulamaları. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Üzüm, B. & Şenol, L. (2020). “Tip A ve Tip B Kişilik Tipi ile Devamsızlık İlişkisi: Bir Araştırma”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 257-267.
• Verma, R. & Mansuri, M. G. (2018). “Personality Type and Respiratory Diseases”, Indian Journal of Health and Wellbeing, 470-472.