İki Farklı Yöntemle İşlenen Sağlığı Koruma ve Geliştirme Dersinin Uzun Dönem Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 4, 1 - 12, 29.12.2021

Sümbüle Köksoy Vayısoğlu , Emine Öncü

Öz

Amaç: Hemşirelik öğrencilerine farklı öğretim yöntemi izlenerek verilen sağlığı koruma ve geliştirme ders etkinliklerinin uzun dönemli sonuçlarının karşılaştırılması amaçlandı.
Yöntem: 2015-2016 eğitim öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilen girişimin uzun vadeli (2019) sonuçlarının değerlendirildiği çalışmada, 122 öğrencinin takibi yapıldı. Araştırmanın verileri “Sosyodemografik Soru Formu”, “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (SYBDÖ-II)” ve “Sağlık Öz Yeterlilik Algısı Ölçeği (SÖYA)” ile hemşirelik eğitiminin ikinci dönemi (2016) başında, sonunda ve sekizinci döneminde (2019) toplandı. İkinci dönemde yer alan sağlığı koruma ve geliştirme dersi kontrol grubunda anlatım ve soru-cevap öğretim teknikleri, girişim grubunda kontrol grubuna ek olarak bireysel çalışma yöntemi kapsamında kendi kendini izlem formları kullanılarak işlendi. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Student’s t, ANOVA, Ki-Kare testi kullanıldı, etki büyüklüğü cohend’s d ve eta kare ile değerlendirildi, p<0.05 anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Birinci ölçümde kontrol ve girişim grubunun SÖYA ve SYBDÖ-II ölçeği toplam ve alt boyut puan ortalamaları benzerdi. İkinci ölçümde SYBDÖ-II ölçeği toplam ve fiziksel aktivite, beslenme, manevi gelişim ve kişilerarsı ilişkiler alt boyut puan ortalamalarında küçük/orta etki büyüklüğünde fark vardı, girişim grubunun puan ortalamaları kontrol grubundan yüksekti. Üçüncü ölçümde ise kontrol ve girişim gruplarının puan ortaları arasında fark yoktu (p>0.05).
Sonuç: Sonuç olarak öğrencinin daha aktif katılımının sağlandığı ders sonunda değişimin daha geniş boyutlu olduğu ancak uzun vadede bu değişim sürdürülemediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, öğrenci, eğitim yöntemi, sağlığı geliştirme, kendi kendini izlem

EVALUATION OF LONG-TERM RESULTS OF THE HEALTH PROTECTION AND DEVELOPMENT LESSON TRAINED BY TWO DIFFERENT METHODS

Öz

Objective: It was aimed to compare the long-term results of the healthy lifestyle behaviors given by following different teaching methods.
Methods: In the study evaluating the long-term results (2019 academic year) of the study carried out in the spring semester of the 2015-2016 academic year, 122 students were followed. Data of the research collected by with the “Sociodemographic Questionnaire”, “Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II (HLBS-II)” and “Health Self-Efficacy Perception Scale (HSEPS)”) at the beginning and the end of the the second term of nursing education, and at the eighth period (2019). Descriptive statistics, Student's t, ANOVA, Chi-square test were used in the analysis of the data, the effect size was evaluated with cohend's d and eta square, p <0.05 was considered significant.
Results: In the first measurement, the mean and sub-dimension mean scores of the HSEPS and HLBS-II scale of the control and intervention groups were similar. In the second measurement, there was a difference in the mean and physical activity, nutrition, spiritual development, and interpersonal relations sub-dimension mean scores of HLBS-II scale with a small/medium effect size, and the mean scores of the intervention group were higher than the control group. In the third measurement, there was no difference between the mean scores of the control and intervention groups (p> 0.05).
Conclusion: As a result, it was observed that the change was wider at the end of the lesson in which the student participated more actively, but this change could not be sustained in the long term.

Anahtar Kelimeler

Student, Education methods, healthy behavior, self-efficiacy, Nursing

Kaynakça

• Abu-Moghli, F.A., Khalaf, I.A., Barghoti, F.F. (2019). The influence of a health education programme on healthy lifestyles and practices among university students. International Journal of Nursing Practice, 16, 35–42.
• Açıkgöz Çepni, S., ve Kitis, Y. (2017). Relationship between healthy lifestyle behaviors and health locus of control and health-specific self-efficacy in university students. Japan Journal of Nursing Science,14, 231–239.
• Aksoy, T., ve Uçar, H. (2014). Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 53–67.
• Alpar, Ş.E., Şenturan, L., Karabacak, Ü., Sabuncu, N. (2008). Change in the health promoting lifestyle behaviour of Turkish University nursing students from beginning to end of nurse training. Nurse Education in Practice, 8, 382–388.
• Ayaz, S., Tezcan, S., Akıncı, F. (2005). Health Promotion Behavior of Nursing School Students. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9, 26-34
• Aypay, A. (2010). The Adaptation Study of General Self-Efficacy (GSE) Scale to Turkish. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 11,, 113–131.
• Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12, 1–13.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215
• Bristol, T.J. (2019). Next gen learning for the new national council licensure examination for registered nurses. Teaching and Learning Nursing, 14, 309-311
• Burgard, M., and Gallagher, K. (2006). Self-Monitoring: Influencing Effective Behavior Change in Your Clients. ACSM’s Health&Fitness Journal, 10, 14-19
• Burke, L.E., Wang, J., Sevick, M.A. (2011). Self-monitoring in weight loss: a systematic review of the literature. J Am Diet Assoc, 111, 92–102.
• Can, G., Ozdilli, K., Erol, O., Unsar, S., Tulek, Z., Savaser, S., Ozcan, S., Durna, Z. (2008). Comparison of the health-promoting lifestyles of nursing and non-nursing students in Istanbul, Turkey. Nurs Health Sci, 10, 273–280.
• Clement, M., Jankowski, L.W., Bouchard, L., Perreault, M., Lepage, Y. (2002). Health behaviors of nursing students: a longitudinal study. J Nurs. Educ, 41, 257–265.
• Coşkun, S., ve Bebiş, H. (2019). Effects of health promotion courses on development of healthy lifestyle behaviours and e-health literacy in nursing. Gulhane Med J, 61, 52-58
• Gökkoca, F.Z.U. (2001). Sağlık Eğitimi Açısından Temel İlkeler. STED,10, 371–374.
• Healy, D., and Mc Sharry, P. (2011). Promoting self awareness in undergraduate nursing students in relation to their health status and personal behaviours. Nurse Educ Pract, 11, 228–233.
• Hsiao, Y.Ç., Chen, M.Y., Gau, Y.M., Hung, L.L., Chang, S.H., Tsai, H.M. (2005). Short-Term Effects of a Health Promotion Course for Taiwanese Nursing Students. Public Health Nursing, 22, 74—81
• Jackson, E.S., Tucker, C.M., Herman, K.C. (2007). Health value, perceived social support, and health self-efficacy as factors in a health-promoting lifestyle. Journal of American College Health, 56, 69–74.
• Kara, B. (2015). The efficacy of an educational intervention on health behaviors in a sample of Turkish female nursing students: A longitudinal, quasi-experimental study. Nurse Education Today, 35, 146–151
• Mak, Y.W., Kao, A.H.F., Tam, L.W.Y., Tse, V.W.C., Tse, D.T.H., Leung, D.Y.P. (2018). Health-promoting lifestyle and quality of life among Chinese nursing students. Prim Health Care Res Dev, 19, 629–636.
• Nassar, O.S., and Shaheen, A.M. (2014). Health-Promoting Behaviours of University Nursing Students in Jordan. Health, 6, 2756–2763.
• Oermann, M.H. (2015). Hemşirelikte Öğretim ve Eğiticinin Rolü. Aslan, S., Kurban, N.K. (Çev) Ankara, Anı Yayıncılık.
• Oyur Çelik, G., Malak, A.T., Bektaş, M., Yılmaz, D., Yümer, A.S., Öztürk, Z., Demir, E. (2009). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 3, 164–169.
• Özden, M. (2013). Sağlık Eğitimi Yöntemleri (20. Baskı). Ankara, Ayrıntı Basımevi.
• Özsoy, S., ve Özsoy, G. (2013). Eğitim araştırmalarında etki büyüklüğü raporlanması. İlköğretim Online, 12, 334-346
• Özvarış, Ş.B. (2016). Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Yayınları 2016. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınevi.
• Rispoli, M., Zaini, S., Mason, R., Brodhead, M., Durke, M.D., Gregori, E. (2017). A systematic review of teacher self-monitoring on implementation of behavioral practices. Teaching and Teacher Education, 63, 58-72.
• Ryan, P. (2009). Integrated Theory of Health Behavior Change: background and intervention development. Clin Nurse Spec, 23, 161–172.
• Subramanian, S.V., Huijts, T., Avendano, M. (2010). Self-reported health assessments in the 2002 World Health Survey: how do they correlate with education? Bulletin of the World Health Organization, 88, 131-138.
• Tambağ, H., ve Turan, Z. (2012). Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarına Halk Sağlığı Hemşireliği Dersi’nin Etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1, 46–55.
• Üstündag, B.M., and Mocan, A.G. The Role of Personality Factors in Predicting the Reported Physical Health Symptoms of Turkish College Students. Adolescence, 40, 559–572.
• XXXX, XXXX. (2008). Hemşirelik öğrencilerinde bireysel çalışma yönteminin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ve sağlık öz yeterlilik algısı üzerine etkisi. İnternational Journal of Human sciences, 15, 2198-2214.
• Walker, S.N., Sechrist, K.R., Pender, N.J. (1995). Health promotion model-instruments to measure health promoting lifestyle: Health-promoting lifestyle profile [HPLP II](Adult version). Journal of Nursing Research, 22, 796–811.
• Yeh, L., Chen, C., Wang, C., Wen, M., Fetzer, S.J. (2005). A preliminary study of a healthy-lifestyle-promoting program for nursing students in Taiwan. The Journal of Nursing Education, 44, 563–5.
• Yıldırım. N., Aydin, M., Hayirsever, F., Ankarali, H. (2016). Bir Hemşirelik Lisans Programında Verilen Sağlığı Geliştirme Dersinin Etkinliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9, 88–92.
• Schwarzer, R., Antoniuk, A., Gholami, M. (2015). A brief intervention changing oral self-care, self-efficacy, and self-monitoring. Br J Health Psychol, 20, 56–67.