Kişiler Arası Süreci Hatırlama Tekniğine Dayalı Süpervizyonun Psikolojik Danışman Adaylarının Psikolojik Danışma Becerilerine, Özyeterlik Ve Kaygı Düzeylerine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 327 - 347, 30.12.2022

İsmet Koç

https://doi.org/10.52974/jena.1220036

Öz

Bu araştırmada, Kişiler Arası Süreci Hatırlama (KASH) tekniğine dayalı süpervizyonun psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma becerilerine, özyeterlik ve kaygı düzeylerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırma yöntemi olarak gerçek deneysel desenlerden ön test-son test kontrol gruplu desen tercih edilmiştir. Araştırmada denekler, rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programında eğitim gören 30 dördüncü sınıf öğrencisi arasından seçilmiş, ikisi deney ikisi de kontrol olmak üzere dört gruptan birine seçkisiz olarak atanmıştır. Bireyle Psikolojik Danışma Uygulaması dersini yürüten dört öğretim elemanı da araştırmada süpervizör olarak yer almıştır. Deney grubunda yer alan denekler ikinci ve yedinci psikolojik danışma oturumları arasında KASH’ye dayalı, kontrol grubunda yer alan denekler ise karma modele dayalı süpervizyon almışlardır. Araştırma kapsamında, Psikolojik Danışman Özyeterlik Ölçeği (PDÖÖ) ve Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (DSKE), deneklerin yürüttükleri ikinci ve yedinci psikolojik danışma oturumlarından önce uygulanmıştır. Psikolojik Danışma Becerileri Ölçeği (PDBÖ) ise deneklerin yürüttükleri ikinci ve yedinci psikolojik danışma oturumlarının görüntü kayıtlarının izlenmesi sonrasında 3 hakem tarafından doldurulmuştur. Bulgular, karışık ölçümler için iki faktörlü varyans analizi kullanılarak elde edilmiştir. Sonuç olarak, KASH tekniğine dayalı süpervizyonun psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma becerilerine, özyeterlik ve kaygı düzeylerine etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışma süpervizyonu, Psikolojik danışma becerileri, Özyeterlik, Kaygı, Kişiler Arası Süreci Hatırlama

The Effect Of The Supervision With Interpersonal Process Recall On The Counseling Skills, Self-Efficacy And Anxıety Levels Of Counselor Trainees

Öz

This study was conducted to investigate the effect of the Interpersonal Process Recall (IPR) based supervision on counseling skills, self efficacy and anxiety levels of counselor trainees. In this study, an experimental design with randomized pretest-posttest control group was used. Thirty senior undergraduate counselor trainees were randomly assigned to one of four classes as subjects. Two of the four classes were experiment group and the other two were control group. Four supervisors were involved to study, who were also instructors of the “Individual Counseling Practice” course. Fifteen subjects in the experimental group received supervision based on IPR and fifteen subjects in the control group received mixed supervision between the second and seventh counseling sessions. The data were collected by the Counselor Activity Self Efficacy Scale (CASES), State Anxiety Inventory (SAI) before the second and the seventh counseling sessions, and by taking the means of the ratings which were collected by Counseling Skills Scale (CSS). The data were analyzed by using two-way analysis of variance for mixed measures. The results showed that the effect of IPR based supervision on counseling skills, self efficacy and anxiety levels of counselor trainees were not significant.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışma süpervizyonu, Psikolojik danışma becerileri, Özyeterlik, Kaygı, Kişiler Arası Süreci Hatırlama

Kaynakça

• Aladağ, M., (2013). Counseling skills pre-practicum training at guidance and counseling undergraduate programs: A qualitative ınvestigation. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(1), 72-79.
• Baker, S. B., Daniels, T. G., & Greeley, A. T. (1990). Systematic training of graduate-level counselors: Narrative and meta-Analytical reviews of three major programs. The Counseling Psychologist, 18, 355-421.
• Balcı, S. (1996). Danışma becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeyine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Türkiye.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37, 122-147.
• Barbee, P. W. (1999). Examining the relationship between service-learning and student counselor self-efficacy [Yayımlanmamış doktora tezi]. The University of New Mexico, Albuquerque, New Mexico.
• Bektaş, D. Y. & Aladağ, M. (2005). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri dersinin kapsamı ve işlenişi [Sözlü bildiri]. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İstanbul, Türkiye.
• Bernard, J. M. ve Goodyear, R. K. (2004). Fundamentals of clinical supervision (3th ed.). Pearson Education Inc.
• Bradley, F. O. (1972). The interpersonal process recall technique in supervised counseling as an influence on four therapeutic conditions [Yayımlanmamış doktora tezi]. University of Wyoming, USA.
• Cashwell, C.S. (1994). Interpersonal process recall. Borders, L. D. (Ed.), Supervision: Exploring the effective components. ERIC Cleaaringhouse Productions.
• Council for Accreditation of Counseling and Related Educational Programs. (2009). CACREP 2009 standards. http://www.cacrep.org/2009standards.html.
• Daniels, T. (1994). Assessing counsellor training programs. Guidance ve Counseling, 9(3), 0-0.
• Denizli, S. (2010). Danışanların algıladıkları terapötik çalışma uyumu ve oturum etkisi düzeylerinin bazı değişkenlere göre yordanması: Ege Üniversitesi örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Doğan, S. (2000). Psikolojik danışman eğitiminde akreditasyonun gereği ve bir model önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(14), 31-38.
• Doğan, S. (2008). Türkiye’de psikolojik danışman eğitiminin rotası [Sözlü bildiri]. Uluslararası Psikolojik Danışma Kongresi, İstanbul, Türkiye.
• Ergene, T. (2010). Psikolojik danışman yeterlilikleri ve süpervizyon [Sözlü bildiri]. II. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu, Ankara, Türkiye.
• Eriksen, K. ve McAuliffe, G. (2003). A measure of counselor competency. Counselor Education ve Supervision, 43, 120-133.
• Ford, J. D. (1979). Research on training counselors and clinicians. Review of Educational Research, 49(1), 87-130.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education (6th ed.). McGraw-Hill.
• Friedlander, M. L., Keller, K. E., Peca-Baker, T. A., & Olk, M. E. (1986). Effects of role conflict on counselor trainees' self-statements, anxiety level, and performance. Journal of Counseling Psychology, 33(1), 73.
• Gladding, S. T., (2009). The history, trends, and future of professional counseling. Özyürek, R., Owen, F. K., Owen D. (Ed.), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik: Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler. Nobel.
• Hill, C. E., ve Corbett, M. M. (1993). A perspective on the history of process and outcome research in counseling psychology. Journal of Counseling Psychology, 40(1), 3-24.
• Hill, C.E., & O'Brien, K.M. (1999). Helping skills: Facilitating exploration, insight, and action. American Psychological Association.
• Ivey, A. E., Normington, C. J., Miller, C. D., Morrill, W. H., ve Haase, R. F. (1968). Microcounseling and attending behavior: An approach to prepracticum counselor training. Journal of Counseling Psychology, 15(5), 1-12.
• İkiz, E. (2006). Danışma becerileri eğitiminin danışmanların empatik eğilim, empatik beceri ve tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Kagan, N. (1980). Influencing human interaction: Eighteen years with IPR. Hess, A. K. (Eds.), Psychotherapy supervision: Theory, research, and practice. Wiley.
• Kagan, N., (1995) Interpersonal process recall: A method of influencing human interaction. Microtraining Associates Inc.
• Kagan, N., & Krathwohl D. R. (1967). Studies in human interaction interpersonal process recall stimulated by video tape. (Proje No: 5-0800). East Lansing, MI: Michigan State University.
• Kagan, N., Krathwohl D. R., ve Farquhar, W., Harvey, S., Ward, G., Fuller, B., Hartzell, J., & Woody. (1967). "The effectiveness of IPR in supervising counseling." Section II of IPR-Interpersonal Process Recall: Stimulated recall by videotape in exploratory studies of counseling and teaching-learning. (Proje No: 1100). East Lansing, MI: Michigan State University.
• Kagan, N., Krathwohl D. R., & Miller R. (1963). Stimulated recall in therapy using video tape-A case study. Journal of Counseling Psychology, 10, 3-15.
• Kagan, N. & Schauble P. G. (1969). Affect simulation in interpersonal process recall. Journal of Counseling Psychology, 1(4), 309-313.
• Kingdon M. A. (1975). A cost/benefit analysis of the interpersonal process recall technique. Journal of Counseling Psychology, 22(4), 363-387.
• Kirsch, I. (1986). Early research on self-efficacy: What we already know without knowing we knew. Journal of Social and Clinical Psychology, 4, 339-350.
• Kuzgun, Y. (1999). Psikolojik danışmanlık ve rehberlik mesleğinde eğitim düzeyleri ve yeterlilik. Yöret Postası 13.
• Larson, L. M. (1998). The social cognitive model of counselor training. The Counseling Psychologist, 26(2), 219-273.
• Larson, L. M., & Daniels, J. A. (1998). Review of the counseling self-efficacy literature. The Counseling Psychologist, 26, 179-218.
• Larson, L. M., Suzuki, L. A., Gillespie, K. N., Potenza, M. T., Bechtel, M. A., & Toulouse, A. (1992). Development and validation of the counseling self-estimate inventory. Journal of Counseling Psychology, 39, 105–120.
• Lent, R. W., Hill, C. E. & Hoffman, M. A. (2003). Development and validation of the counselor activity self-efficacy scales. Journal of Counseling Psychology, 50, 97-108.
• Meydan, B. (2010). Psikolojik danışman adaylarının içerik yansıtma ve duygu yansıtma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Öner, N., & LeCompte, W. A. (1983). Durumluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. Boğaziçi Üniversitesi.
• Özyürek, R., (2007). Psikolojik danışman eğitiminin ve okullardaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin niteliğini yükseltmeye yönelik öneriler. Özyürek, R., Owen, F. K., Owen D. (Ed.), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik: Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler. Nobel.
• Pamukçu, B., (2011). The investigation of counseling self-efficacy levels of counselor trainees [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Pamukçu, B., & Demir, A. (2013). Psikolojik danışma öz-yeterlik ölçeği Türkçe formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(40), 212-221.
• Parish, K. L. (1981). IPR, Modeling, and stress ınoculation supervision for critical client statements [Sözlü bildiri]. Amerikan Psikolojik Danışma Kongresi, Los Angeles, USA.
• Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of Consulting Psychology, 21, 95-103.
• Rønnestad, M. H., & Skovholt, T. M. (1993). Supervision of beginning and advanced graduate students of counseling and psychotherapy. Journal of Counseling & Development, 71(4), 396-405.
• Shrout, P. E. & Fleiss, J. L., (1979). Intraclass correlations: Uses in assessing rater reliability. Psychological Bulletin, 86, 420–428.
• Spielberger, C. D., Gorsuch, R. L., Lushene, R., Vagg, P. R., & Jacobs, G. A. (1970). Manual for the state-trait anxiety inventory. Consulting Psychologists Press.
• Truax, C. B. & Carkhuff, R. R. (1967). Toward effective counseling and psychotherapy: Training and practice. Aldine.
• Uslu, M. (2005). Psikolojik danışmanların danışma becerilerinin geliştirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
• Whittaker, S. M. (2004). A multi-vocal synthesis of supervisees’ anxiety and selfefficacy during clinical supervision: Meta-analysis and interviews [Yayımlanmamış doktora tezi]. Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacksburg, Virginia, USA
• Van Noord, R. W., Kagan N. (1976). Stimulated recall and affect simulation in counseling: client growth reexamined. Journal of Counseling Psychology, 23(1,) 28-33.
• Yaka, B. (2005). Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Yaka, B. (2011). Mikro beceri eğitimi programı’nın psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma becerilerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.