A Legislative Analysis on the Balance of Conservation and Utilization within the Scope of Sustainable Forestry Principles

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3, 221 - 230, 30.12.2023

Aynur Aydın , Nilay Tulukcu Yıldızbaş

https://doi.org/10.53472/jenas.1387833

Öz

Türkiye’de ormanlar, ormancılıktan farklı kullanımlara da konu olmaktadır. Karmaşık süreçlere tabii olan bu kullanımlar, ormanların kamu malı olarak özel niteliğinden ve koruma kullanma dengesinde önemli bir unsur olmasından kaynaklanmaktadır. Farklı hukuki düzenlemelerle farklı kurum ve kuruluşlara ve farklı amaçlarla öngörülen kullanma esasları ile koruma dengesinin sağlanıp sağlanamadığı konusu sıklıkla kamuoyu gündemine gelmektedir. Sürdürülebilir orman yönetimi olarak tanımlanan bu dengenin sağlanması konusu, mevzuatın ve onun pratikteki görünümüyle yakın ilişkilidir. Dolayısıyla öncelikle mevzuatın, bu konuda farklı kullanım esaslarını içeren hükümlerinin incelenmesi gereklidir. Çalışmada, orman mevzuatı koruma kullanma dengesi açısından analiz edilmiş ve ortaya öncelikle genel bir bakış açısı konulmuştur. Akabinde, orman tanımı, kapsamı ve ormanlardan yararlanma usul ve esaslarına değinilmiştir. Özellikle bina ve tesis yapımı üzerinde durulan yararlanma usullerinin yanı sıra orman alanlarının kullanımına yönelik diğer mevzuat hükümleri de dikkate alınmak suretiyle koruma-kullanma dengesi, sürdürülebilir ormancılık esasları bağlamında analiz edilmiştir. Bu analiz, ilgili temel kanunlara odaklanılarak bir puanlama sistemi ile gerçekleştirilmiş ve böylece sürdürülebilir ormancılığa dair mevzuatın yeterliliği ortaya koyulmuştur. Sonuçlar, koruma kullanma dengesinde, mevzuatın korumaya ağırlık vermeye başlayarak önemli ve büyük değişimin eşiğinde olduğu yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir, ormancılık, koruma, kullanma, mevzuat.

Sürdürülebilir Ormancılık Esasları Kapsamında Koruma-Kullanma Dengesine Dair Bir Mevzuat Analizi

Öz

Türkiye’de ormanlar, ormancılıktan farklı kullanımlara da konu olmaktadır. Karmaşık süreçlere tabii olan bu kullanımlar, ormanların kamu malı olarak özel niteliğinden ve koruma kullanma dengesinde önemli bir unsur olmasından kaynaklanmaktadır. Farklı hukuki düzenlemelerle farklı kurum ve kuruluşlara ve farklı amaçlarla öngörülen kullanma esasları ile koruma dengesinin sağlanıp sağlanamadığı konusu sıklıkla kamuoyu gündemine gelmektedir. Sürdürülebilir orman yönetimi olarak tanımlanan bu dengenin sağlanması konusu, mevzuatın ve onun pratikteki görünümüyle yakın ilişkilidir. Dolayısıyla öncelikle mevzuatın, bu konuda farklı kullanım esaslarını içeren hükümlerinin incelenmesi gereklidir. Çalışmada, orman mevzuatı koruma kullanma dengesi açısından analiz edilmiş ve ortaya öncelikle genel bir bakış açısı konulmuştur. Akabinde, orman tanımı, kapsamı ve ormanlardan yararlanma usul ve esaslarına değinilmiştir. Özellikle bina ve tesis yapımı üzerinde durulan yararlanma usullerinin yanı sıra orman alanlarının kullanımına yönelik diğer mevzuat hükümleri de dikkate alınmak suretiyle koruma-kullanma dengesi, sürdürülebilir ormancılık esasları bağlamında analiz edilmiştir. Bu analiz, ilgili temel kanunlara odaklanılarak bir puanlama sistemi ile gerçekleştirilmiş ve böylece sürdürülebilir ormancılığa dair mevzuatın yeterliliği ortaya koyulmuştur. Sonuçlar, koruma kullanma dengesinde, mevzuatın korumaya ağırlık vermeye başlayarak önemli ve büyük değişimin eşiğinde olduğu yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir, ormancılık, koruma, kullanma, mevzuat

Kaynakça

• Akipek, J., (1972), Üst Hakkı Kavramı, Muhtevası ve Mahiyeti, s.25, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Akipek, J., (1973a), Türk Eşya Hukuku cilt 1, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Akipek, J., (1973b), Türk Eşya Hukuku cilt 2-3. Sevinç Matbaası Ankara.
• Akipek, J., (1977), Devlet Orman Arazisi Üzerinde Üst Hakkı. Osman Fazıl Berkü'ye Armağan. A.Ü.M.F Yayını, Ankara.
• Ayanoğlu, S., (1985), Orman Mülkiyeti ve Sınırları, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
• Ayanoğlu, S., (1987), 3116 Sayılı Kanun ve Sonrası. Aynı İsimli Kitaptan, s.21, Türkiye Ormancılar Demeği Yayın No: 10, Ankara.
• Aydın, A. (2023), https://www.researchgate.net/publication/368469708_Uludag_Alani_Hakkinda_Kanun.
• Aydın, A. (2022), Zeytinlik Alanlar Madencilik Faaliyetlerine Açılacak Mı? Bir Hukuk Öyküsü, Sosyal Bilimlerde yeni Yaklaşımlar, İstanbul, Duvar Yayınevi, pp.229-243.
• Aydın, A., Güneş; Y. (2009), Koruma Kullanma Dengesi Açısından Doğal Kaynak Hukukuna Dayalı Bir Analiz," 8. Çevre Mühendisliği Kongresi , Antalya, Turkey, pp.50-60.
• Aydın,A.C., (2010). "Maden Kanunu Değişti" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç. Dr. Aynur Aydın Coşkun'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
• Aydın; A., Türker, Y.Ö. (2022), Orman Alanlarının Turizme Tahsisinde Hukuki Süreç, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , no.160, pp.125-150, 2022
• Aytuğ, B. (1976). Orman Tanımlaması ve Bu Tanımlamada Yer Alan Ağaç, Ağaççık ve Çalı Kavramları. 1. Orman Kadastro Semineri, O.G.M. Yayınları No:606/13, Ankara.
• Cin, H. (1975). Eski ve Yeni Türk Hukukunda Mer'a Yaylak ve Kışlaklar, A.Ü.H.F. Yayın No: 10 Ankara.
• Coşkun, A. A. (1999). Türkiye'de Ormanlardan Yaralanmanın Yasal Esasları, Orman Fakültesi, pp.83-109.
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, 2022 https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/cevresel-etki-degerlendirmesi-kararlari-i-85829).
• Doğanay, Ü., (1974). Toplum Yararı ve Kamu Yararı Kavramları, Mimarlık Dergisi, Temmuz s.7, Ankara.
• Duran, L., (1982). İdare Hukuku Ders Notları. İ.Ü.H.F.Y. s.2, İstanbul.
• Elvan, O. D., (2013). The legal environmental risk analysis (LERA) sample of mining and the environment in Turkish legislation. RESOURCES POLICY , vol.38, no.3, 252-257.
• Elvan, O. D., & Turker, Y. O., (2014). Analysis of Turkish groundwater legislation and policy regarding international principles and conventions. WATER SCIENCE AND TECHNOLOGY , vol.69, no.10, 2155-2165
• Elvan, O. D., Birben, Ü., & Ünal, H. E., (2021). The effectiveness of the Bern Convention on wildlife legislation and judicial decisions in Turkey. INTERNATIONAL ENVIRONMENTAL AGREEMENTS-POLITICS LAW AND ECONOMICS , vol.21, no.2, 305-321. Elvan, O. D., & Birben, Ü., (2021). Analysis of the Ramsar Convention’s Effectiveness on the Turkish Legislation and Judicial Decisions. Wetlands , vol.41, no.3.
• Gülan, A., (1995). Kamusal Mallardan Yararlanma Usulleri, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Güloğlu, Y. (2010). Orman Mülkiyetinin Doğuşu ve Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemine Kadar Ormanlarla İlgili Yapılan Yasal Düzenlemeler. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 10(2), 180-194.
• lvan, O. D., (2013). The legal environmental risk analysis (LERA) sample of mining and the environment in Turkish legislation. RESOURCES POLICY , vol.38, no.3, 252-257.
• İnal, S., (1969). Ormancılık Politikası Ders Notları (Roto baskı), İstanbul.
• OGM (Orman Genel Müdürlüğü), 2022. Orman Genel Müdürlüğü 2022 Yılı Faaliyet Raporu.pdf. 23.Şub.2022, Orman Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Faaliyet Raporu.pdf.
• Oğuzman, M. K., & Seliçi, Ö. (1992). Eşya hukuku: zilyedlik-tapu sicili, menkul ve gayrimenkul mülkiyeti, kat mülkiyeti, sınırlı aynî haklar. Filiz Kitabevi.
• Onar, S.S., (1944). Türk Hukukunda Amme Emlaki Teorisi Ebul'ula Mardin'e Armağan. Kenan Matbaası, İstanbul.
• Onar, S.S., (1960). İdare Hukuku, cilt 1-2, s. 13-38-1335-1337, İstanbul.
• Özdönmez, M., İstanbullu, T., Akesen, A., (1996). Ormancılık Politikası., İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3968, Orman Fakültesi Yayın No:435, İstanbul.
• Tulukcu Yıldızbaş, N., Birben, Ü., Elvan, O. D., & Bilgin Yüce, M., (2023). An analysis of the convention on the protection of the Black Sea against pollution (the Bucharest Convention) From The Perspective Of Turkish Contract Law. Internatıonal Envıronmental Agreements: Polıtıcs, Law And Economıcs, Vol.1, No.1, 1.