KAPALI MEKANLARDA İNSAN FAKTÖRÜ VE ODUN ESASLI MALZEMELERİN HAVANIN BAĞIL NEMİNE ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 3, 533 - 540, 25.12.2015

Kemal Üçüncü , Aytaç Aydın , Sebahattin Tiryaki

Öz

Bu bildiride, kapalı mekanlarda hava ile insan faktörü ve higroskopik esaslı odun malzemeler arasındaki nem transferine ilişkin bulgular sunulmuştur. Isıtılan bina içi koşullarda havanın nemi insanların yaşam konforu, algılanan hava kalitesi ve insan sağlığı üzerinde önemli etkiye sahiptir. Bu nedenle, bina içi iklim koşullarında uygun higroskopik odun esaslı malzemelerin uygulanması ile insanların yaşam kalitesi iyileştirilebilir.
Bu araştırmada, Karadeniz Teknik Üniversitesi (Trabzon/Türkiye) lojmanlarında deney odası olarak kullanılan bir dairede insanların soluması, terlemesi ve odun kökenli malzemelerin nem transferi ile havanın bağıl nemi sayısal olarak incelenmiştir. Deney odası kış aylarında Ekim-Nisan arasındaki aylarda ısıtılmaktadır. Araştırma peryodunda dış ortam ve kapalı mekanın bağıl nemi ve sıcaklıkları termohigrografla ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Odunda rutubet değişimi denge rutubeti, sıcaklık, odun kalınlığı, odun yoğunluğu ve sorpsiyon katsayılarının fonksiyonu olarak hesaplanmıştır. Kapalı mekan için hava değişim oranı bir kez/saat olarak belirlenmiştir. Kapalı mekanda ikamet eden insanların mekanda kalış süreleri simüle edilerek terleme ve solumaları ile havaya bıraktıkları nem miktarı belirlenmiştir. Kapalı mekanda odun esaslı malzemelerle soluma ve terleme sonucu nemli havaya katılan su buharı miktarına bağlı olarak oluşan bağıl nem hesaplanmış ve değerlendirilmiştir.
Sonuçlar, bina içi iklim koşullarında hava ile insan faktörü ve higroskopik odun esaslı malzemeler arasındaki nem transferinin genellikle bağıl nemi dengeleyici etki yaptığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Soluma Terleme Odun Nem transferi Kapalı ortam

Kaynakça

• Ayhan, T., 1988. Nemli Hava Termodinamiği: Ders Notları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Ders Notları No: 16, Trabzon.
• Simonson, C. J., Salonvaara, M. ve Ojanen, T., 2002. The Effect of Structures on Indoor Humidity – Possibility to Improve Comfort and Perceived Air Quality. Indoor Air, 12, 243–251.
• Dorgan, C. B., Dorgan, C. E., Kanarek, M. S. ve Wilman, A. J., 1998. Health and Productivity Benefits of Improved Indoor air Quality. ASHRAE Transactions, 99, 1099-1103.
• Fisk, V. J. ve Rosenfeld, A. H., 1997. Estimates of Improved Productivity and Health From Hetter Indoor Environments. Indoor Air, 7, 158-172.
• Wargocki, P, Wyon, D. P., Baik, Y. K., Clausen, G. ve Fanger, P. O., 1999. Percevied Air Quality, Aick Building Syndrome (SBS) Symptoms and Productivity in an Office With Two Different Pollution Loads. Indoor Air, 9, 165-179.
• Wargocki, P., Wyon, D. P. ve Fanger, P. O., 2000. Productivity is Affected by the Air Quality in Offices. Proceedings Healithy Buildings, 1, 635640.
• Olesen, B. W. ve Parsons, K. C., 2002. Introduction to Thermal Comfort Standards and to the Proposed New Version of EN ISO 7730. Energy and Buildings, 34 (6), 537–548.
• Fang, L, Clausen, G. ve Fanger, P. O., 1998. Impact of Temperature and Humidity on the Perception of Indoor Air Quality. Indoor Air, 8, 80–90.
• Arundel, A. V., Sterling, E. M. Biggin, J. H. ve Sterling, T. D., 1986. Indirect Health Effects of Relative Humidity in Indoor Environments. Environ Health Perspect., 65, 351–361.
• Oesh, S. ve Faller, M., 1997. Environmental Effects on Materials: The Effect of the Air Pollutants SO2, NO2, NO and O3 on the Corrosion of Copper, Zinc and Aluminium. A Sort Literature Survey and Results of Laboratory Exposures. Corrosion Science, 39 (9), 1505-1530.
• Mendoza, A. R. ve Corvo, F., 1999. Outdoor and Indoor Atmospheric Corrosion of Carbon Steel. Corrosion Science, 41 (1), 75-86.
• Kurtoğlu, A., 1981. Malzemelerin İşlenme Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, B, 31 (2), 179-199.
• Haghighat, F. ve De Bellis L., 1998. Material Emission Rates: Literature Review and the Impact of Indoor Air Temperature and Relative Humidity. Building and Environment, 33 (5), 261-277.
• Besant, R. W. ve Simonson, C. J., 2000. Air – to – Air Energy Recovery. ASHRAE Journal, 42, 31-42.
• Salonvaara, M., Ojanen, T. ve Simonson, C., 2004. Indoor Air Quality in a Wooden House. www.researchgate.net/...Indoor_Air_Quality. Rahle, U., 2009. Desiccant Kurutma ile Nem Kontrolü. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 95, 37-42.
• Shaman, J. ve Kohn, M., 2009. Absolute Humidity Modulates Influenza Survival, Transmission, and Seasonality, PNAS, 106 (9), 3243 – 3248.
• Shaman, J., Pitzer, V. E., Vibout, C, Grenfell, B. T. ve Lipsitch, M., 2010. Absolute Humidity and the Seasonal Onset of Influenza in the Continental United States. PloS Biology, 8 (2). e1000316; www.plosbiology.org, (2010).
• Türktaş H. ve Türktaş İ., 1998. Astma, Bozkır Matbacılık, Ankara.
• Çölaşan, F., 1995. Yapılarda Hava Kalitesi ve Enerji Ekonomisi. II. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt I, Ekim 1995, 9-11, İzmir.
• Toksoy, M., 1995. Isıl konfor ve üretkenlik. II. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt I, Ekim 1995, 31-38, İzmir.
• Künzel, H. M., 2005. Indoor Relative Humidity in Residential Buildings – A necessary Boundary Condition to Assess the Moisture Performance of Building Envelope Systems. http://wufi.de/literatur/Künzel, 30.05.2015.
• Künzel, H. M., Holm, A., Zirkelbch, D. ve Karagiozis, A. N., 2005. Simulation of Indoor Temperature and Humidity Conditions Including Hygrothermal Interactions With the Building Envelope. Solar Energy, 8, 554-561.
• Hohota, R., Rusaouen, G. ve Woloszyn, M., 2003. Numerical Prediction of Indoor air Humidity and its effect on indoor environment. Building and Environment, 38 (5), 655-664.
• Andersen, I. ve Korsgaard, J., 1986. Asthma and the Indoor Environment: Assessment of the Health Implications of High Indoor Air Humidity. Environment International, 12 (1-4), 121-127.
• Wolkof, P. ve Kiaergaard, S. K., 2007. The Dichotomy of Relative Humidity on Indoor Air Quality. Environment International, 33 (6), 850-857.
• MMO, 2010. Kalorifer Tesisatı. Makine Mühendisleri Odası Yayın No: 352, Ankara.
• Simpson, W. T., 1999. Drying and Control of Moisture Content and Dimensional Changes, Wood Handbook: Wood as an Engineering Material. Madison, WI: USDA Forest Service, Forest Products Laboratory. General Technical Report FPL; GTR113 (12), 1-20.
• Üçüncü, K., 2005. Karadeniz Bölgesinde Bina İçi İklim Koşullarında Odun Denge Rutubeti Dağılımının Analizi. KAÜ Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 6 (12), 46 – 58.
• Bulut, H., Büyükalaca, O. ve Yılmaz, A., 1999. Türkiye’nin 15 İli İçin Bazı İklim Verilerinin Eşitliklerle İfadesi. TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Tesisat Mühendisliği Dergisi, 51, 48-56.
• Osborne, W.C. ve Turner, C.G., 1975. Pratik Havalandırma Tesisleri Kılavuzu. Cilt I, Çev.: U. Köktürk, Arpaz Matbaacılık, İstanbul.
• Villiere, A., 1966. Sechage des Bois”, Dunod, Paris. Üçüncü, K., 2007. Tam Kuru Doğu Kayını (Fagus orientalis) Odununun Adsorpsiyon Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, B, 57 (2), 45-59.
• Üçüncü, K. Aydın, A. ve Taşdemir, T., 2010. Bazı Ağaç Türü Odunlarının Sorpsiyon Özelliklerinin İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, Proje Kod No: 2006.113.002.3, Trabzon.