ORTA KARADENİZ BÖLGESİNDE YAĞIŞLARIN PERİYODİK ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 3, 495 - 503, 28.09.2018

Turgay Partal

Öz

Bu çalışmada Orta Karadeniz bölgesinde yer alan iki istasyona (Sinop ve
Amasya) ait yıllık ve mevsimsel toplam yağışların zamansal ve periyodik
yapılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun için global dalgacık dönüşümü ve
sürekli dalgacık dönüşümü yöntemlerinden yararlanılmıştır. Yıllık ve mevsimsel
yağışlar içerisinde periyodik etkin bileşenler belirlenmiştir. Bu
periyodikliklerin zamansal olarak değişimi de ortaya konulmuştur. Sonuç olarak
Sinop ve Amasya yıllık yağışları için önemli uzun dönem periyodikliklerin 8 ve
16 yıllık olduğu belirlenmiştir. Ayrıca mevsimsel yağışlarda güçlü kısa dönem
(1-2 yıl arası) bazı periyodiklikler vardır. Bunların El-Nino La-Nina gibi
küresel atmosferik olaylarla ilgili olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Yağış, periyodik analiz, dalgacık dönüşümü

PERIODICAL ANALYSIS OF PRECIPITATIONS IN MIDDLE BLACK SEA REGION

Öz

In this study, it is aimed
to investigate periodical structures of annual and seasonal total precipitations
belong to two stations (Sinop and Amasya) located in Middle Black Sea region.
Continuous wavelet transform and global wavelet transform were used for this
aim. So, the effective periodical components in annual and seasonal
precipitations were determined. Besides, change with time of these periodicals
were revealed. As result, the effective long term periodicals in annual
precipitations were determined at 8 and 16 year scale level for Sinop and
Amasya.  The results show also that there
are strong periodic events at 1-2 scale years in the seasonal precipitation
data. These periodicities may be also considered as related to the strong El
Nino and La Nina events.

Anahtar Kelimeler

Precipitation, Periodical analysis, Wavelet transform

Kaynakça

• Adamovski J., Prokoph A. 2014. Determining the amplitude and timing of streamflow discontinuities: A cross wavelet analysis approach. Hydrological Processes. 28(5). 2782-2793.
• Adarsh S., Reddy M.J. 2014. Trend analysis of rainfall in four meteorological subdivisions of southern India using nonparametric methods and discrete wavelet transforms. International journal of Climatology. DOI: 10.1002/joc.4042
• Bahadır, M. 2011. Güneydoğu Anadolu Proje alanında Sıcaklık ve Yağış trend analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. The Journal of International Social Research. Cilt: 4 Sayı: 16 Volume: 4 Issue: 16
• Bozoğlu Ö, Baran T., 2012. Yağış serilerinin (wavelet) dalgacık dönüşümü ile analizi. VII. Ulusal Hidroloji Kongresi 26 - 27 Eylül 2012, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta Drago A.F., Boxall SR. 2002. Use of the wavelet transform on hydro-meteorological data. Physics and Chemistry of the Earth, 27, 1387-1399.
• İlhan Volkan ÖNER, Muhammet Kaan YEŞİLYURT, Efe Çetin YILMAZ. 2017. Wavelet analiz tekniği ve uygulama alanları. Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg., Cilt:7, Sayı:1, 2017, 42-56 Jiang R., Gan, T.Y., Xie J., Wang N. 2014. Spatiotemporal variability of Alberta's seasonal precipitation, their teleconnection with large-scale climate anomalies and sea surface temperature. International journal of climatology. 34(9). 2899-2917.
• Keser, İK. 2010. Ege Bölgesinde yağış verilerinin fonksiyonel veri analizi ile incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:1, 41-67
• Küçük M., Ağıralioğlu N. 2006. Wavelet regression techniques for streamflow predictions. Journal of Applied Statistic, 33, 9, 943-960 Kulkarni J.R. 2000. Wavelet Analysis of the Association between the Southern Oscillation and The Indian Summer Monsoon. International Journal of Climatology. 20: 89–104.
• Ling H., Xu H., Fu J. 2013. Temporal and Spatial Variation in Regional Climate and its Impact on Runoff in Xinjiang, China. Water Resources Management. 27.2. 381-399 Nalley D., Adamovski J., Khalil B., 2012. Using discrete wavelet transforms to analyze trends in streamflow and precipitation in Quebec and Ontario. Journal of Hydrology. 475, 204-228
• Partal, T. 2012. Wavelet analysis and multi-scale characteristics of the runoff and precipitation series of the Aegean region (Turkey). International Journal of Climatology. 32: 108-120
• Saplıoğlu, K ve Çoban E. 2013. Karadeniz bölgesi yağış serilerinin trend analizi. VII. Ulusal Hidroloji Kongresi 26 - 27 Eylül 2013, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta
• Szolgayova E., Parajkab J., Blöschla G., Buchera C. 2014. Long term variability of the Danube River flow and its relation to precipitation and air temperature. Journal of Hydrology. 519. Part A. 871-880.
• Türkeş, M., Sümer, U. M. ve Çetiner, G. 2000. "Türkiye Yağışlarında Israr ve Dönemsellik" (Persistence and periodicity in the precipitation series of Turkey). İstatistik Araştırma Sempozyumu 2000 Bildiriler Kitabı, 112-129. Devlet İstatistik Enstitüsü, Türk İstatistik Derneği ve İstatistik Mezunları Derneği, İstatistik Araştırma Sempozyumu 2000, 27-29 Kasım, 2000, Ankara.
• Türkeş, M., Koç, T., Sarış, F. 2007. Türkiye’nin yağış toplamı ve yoğunluğu dizilerindeki değişikliklerin ve eğilimlerin zamansal ve alansal çözümlemesi, Coğrafi Bilimler dergisi 5(1). 57-73.
• Zhang, C., Liu, J. 2013. Trend analysis for the flows of green and blue water in the Heihe River basin, northwestern China. Journal of Hydrology. 502:27-36