Prediyabetli hastalarda Egzersiz Yarar/Engel Ölçeği Türkçe versiyonunun güvenirliği ve geçerliliği

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 147 - 157, 30.08.2023

Tülay Ortabağ , Melek Öztürk

https://doi.org/10.15437/jetr.1122359

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı prediyabet hastalarına uygulanan Egzersiz Yarar/Engel Ölçeği’nin geçerlik-güvenirlik çalışmasını yapmaktır.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini 240 prediyabet hastası oluşturdu. (%64.6 kadın ve %35.4 erkek). Metadolojik tipte tasarlanan çalışmada ölçeğin geçerlik çalışması için yapı geçerliğine (açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri) bakıldı. Güvenirlik için zamana karşı değişmezlik (test-tekrar test analizi pearson korelasyonu, t testi), madde analizi (madde toplam puan korelasyonu), iç tutarlık (Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı) yöntemleri kullanılmıştır.
Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin iki alt boyutlu yapıda olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin açıklanan toplam varyansın %54.931, yarar alt boyutu için %43.499, engel alt boyutu için %10.780 olduğu Amaç: Bu çalışmanın amacı prediyabet hastalarında Egzersiz Yarar/Engel Ölçeğinin Türkçe güvenirlik ve geçerlilik çalışmasını yapmaktı.
Yöntem: Metodolojik tipte tasarlanan çalışmada örneklemi 240 prediyabet hastası oluşturdu. Egzersiz Yarar/Engel Ölçeği’nin geçerlik çalışması için yapı geçerliği (açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri), güvenirlik için zamana karşı değişmezlik (test-tekrar test analizi, Pearson korelasyonu), madde analizi (madde toplam puan korelasyonu), iç tutarlık (Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı) yöntemleri kullanıldı.
Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin iki alt boyutlu yapıda olduğu belirlendi. Ölçeğin açıklanan toplam varyansı %54,931 olarak saptandı. Güvenirlik çalışması sonucunda ölçeğin yarar alt boyut ölçeği Cronbach α katsayısı 0,980, engel alt boyutunda 0,802 olup ölçek toplam Cronbach α katsayısı 0,960 bulundu. Test-tekrar test güvenirliği değerlendirmesine göre yarar alt boyutu ölçeği ve engel alt boyutu ölçeğinin arasında yüksek düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu saptandı (yarar alt boyut r=0,980, p<0,05 ve engel alt boyut r=0,992, p<0,05).
Sonuç: Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre Egzersiz Yarar/Engel Ölçeğinin prediyabet hastalarında egzersiz yarar ve engel durumunu ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Egzersiz, geçerlik-güvenirlik, prediyabet

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Reliability and validity of the Turkish version of the Exercise Benefits/Barriers Scale in patients with prediabetes

Öz

Purpose: The aim of this study was to perform the Turkish validity and reliability study of the Exercise Benefits/Barriers Scale in patients with prediabetes.
Methods: The sample of the study consisted of 240 prediabetes patients. In the study, which was designed in a methodological type, construct validity (exploratory and confirmatory factor analyzes) was examined for the validity study of the scale. For reliability, invariance over time (test-retest analysis, Pearson correlation), item analysis (item-total score correlation), internal consistency (Cronbach's Alpha reliability coefficient) methods were used.
Results: As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the scale had two sub-dimensions. The total explained variance of the scale was found to be 54.931%. As a result of the reliability study, the Cronbach α coefficient for the benefit sub-dimension scale was 0.980, the Cronbach α coefficient for the barriers sub-dimension scale was 0.802, and the total Cronbach α coefficient for the scale was 0.960. According to the results of the test-retest reliability study, it was observed that there was a high, positive and significant relationship between the first and second application of the benefit sub-dimension scale and the barrier sub-dimension scale (benefit sub-dimension r=0.980, p<0.05 and barriers sub-dimension r=0.992, p<0.05). The correlation between the two measurements for both sub-dimensions was at the desired level.
Conclusion: According to the results of the research, it was determined that the Turkish version of the Exercise Benefit/Barriers Scale is a valid and reliable measurement tool in measuring the perceptions of the benefits and barriers of exercise in prediabetes patients.

Anahtar Kelimeler

Exercise Benefits/Barriers Scale, Validity, Reliability, Prediabetes

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Prediyabet Tanı ve Tedavi Rehberi, 2020, Türkiye Diyabet Vakfı. https://www.turkdiab.org/admin/PICS/webfiles/Prediyabet_2020.pdf. Erişim Tarihi: 20.02.2022.
• IDF. Diabetes Atlas, 9th Ed, 2019, Bruxelles. https://diabetesatlas.org/atlas/ninth-edition/ Erişim Tarihi:10.02.2022.
• https://www.idf.org/aboutdiabetes/what-is-diabetes/facts-figures.html. Erişim Tarihi:10.02.2022.
• Tabák AG, Herder C, Rathmann W, et al. Prediabetes: A High-Risk State For Diabetes Development. Lancet. 2012;379:2279-2290.
• Chang SC, Yeh HC, Kuo YL. Scale Development And Model Validation For The Process of Exercise Engagement For People With Prediabetes. J Korean Acad Nurs. 2020; 50:298-312.
• Li G, Zhang P, Wang J, et al. The Long-Term Effect of Lifestyle İnterventions to Prevent Diabetes in The China Da Qing Diabetes Prevention Study: A 20- Year Follow-Up Study. The Lancet. 2008;371:1783-1789.
• Lindström J, Ilanne-Parikka P, Peltonen M, et al. Sustained Reduction in The İncidence of Type 2 Diabetes By Lifestyle İntervention: Follow-Up Of The Finnish Diabetes Prevention Study. The Lancet. 2006;368:1.
• Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi, 2014. db/Fiziksel_Aktivite_Rehberi/Turkiye_Fiziksel_Aktivite_Rehberi.pdf. Erişim Tarihi:28.02.2022.
• https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/fiziksel-aktivite/ulkemizde-durum.html. Erişim Tarihi: 18.02.2022
• Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması, 2013. https://sbu.saglik.gov.tr/ekutuphane/kitaplar/khrfat.pdf. Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• Pan XR, Li GW, Hu YH, et al. Effects of diet and exercise in preventing NIDDM in people with impaired glucose tolerance: The Da Qing IGT and Diabetes Study. Diabetes Care. 1997;20:537-544.
• Lindström J, Louheranta A, Mannelin M, et al. The Finnish Diabetes Prevention Study (DPS): Lifestyle intervention and 3-year results on diet and physical activity. Diabetes Care. 2003;26:3230-3236.
• The Diabetes Prevention Program (DPP) Research Group: Description of Lifestyle Intervention. Diabetes Care. 2002;25:2165-2171.
• Ortabag T, Ceylan S, Akyuz A, et al. The validity and reliability of the exercise benefits/barriers scale for Turkish military nursing students. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation. 2010;32:55-70.
• Coşkun S, Bebiş H. Adolesanlarda E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği: Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Gülhane Tıp Dergisi. 2015;57: 378-384.
• Erefe İ.(Ed.) Hemşirelikte Araştırma HEMAR-GE Yayın No:1, 2002: 170-173, İstanbul.
• Sechrist KR, Walker SN, Pender NJ. Development and psychometric evaluation of the exercise benefits/barriers scale. Res Nurs Health. 1987;10:357-365.
• Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık. 2010, Ankara.
• Karagöz Y, Kösterelioğlu İ. İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2008;21:81-98.
• Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları (Birinci baskı). Pegem Akademi Yayınları. 2010, Ankara.
• Özkul Ç. Perceived Exercise Benefits and Barriers in Active and Inactive University Students. Turk J Physiother Rehabil, 2021;32:33-42.
• Ersin F, Tülüce D, Enzin F. Examination of exercise benefit/barrier perceptions of individuals with diabetes and affecting factors. Afr Health Sci. 2022;22:275-285. 23. Sertel M, Abit Kocaman A, Bezgin S, et al, Examination of the Relationship Between Exercise Barriers and Physical Activity, Sleep, and Fatigue in Older Individuals. Cyprus J Med Sci 2020; 5: 226-233.