The participation of public institutions and private sector stakeholders to Devrekani Watershed management planning process

Yıl 2014, Cilt: 64 Sayı: 2, 14 - 23, 01.07.2014

Sevgi Öztürk , Gülseven Ubay Tönük

https://doi.org/10.17099/jffiu.98433

Öz

Devrekani Çayı havzası yönetim planı sürecine kamu kurumları ve özel sektör paydaşlarının katılımı

Özet: Havza yönetimi, su kaynakları başta olmak üzere diğer doğal kaynaklar ve habitatlar ile insanlar arasında ekolojik dengeyi kurmaktadır.  Çalışmada, suyun hayat verdiği doğa ve insan ile insanların beşeri faaliyetlerini kapsayan tüm bileşenler ele alınmaya çalışılmış, Devrekani Çayı Havzası ilgi gruplarından kamu kurumları ve özel sektörün katılımlarını sağlamak, görüş ve tutumlarını değerlendirmek amacıyla alanın güçlü ve zayıf yönleri, tehdit ve fırsatları (SWOT analizi)  değerlendirilmiş R’WOT (Ranking+SWOT) Analizi ile önceliklendirilmiştir. Analiz sonucuna göre, her iki grup, havza alanı için yapımı planlanan hidroelektrik santrallerin (HES) doğal kaynak değerlerini olumsuz etkileyeceğini belirtmişlerdir. En önemli sorunlar yerel yönetimler için alanın ekonomik anlamdaki yetersizliği, özel sektör için nitelikli iş gücü yetersizliği olarak belirlenmiştir. Çevre düzeni planının (ÇDP) bulunması, geleneksel hayvancılık sektörünün desteklenmesi yerel yönetim gurubu tarafından, orman ve mera alanlarının varlığı, ekoturizm potansiyeli özel sektör tarafından en yüksek öncelikli faktörler olarak belirlenmiştir. Çalışma ile özellikle alana ilişkin tehditleri yüksek öncelikli tercih etmeyen, önemli karar verici mekanizmalarından birisini oluşturan kamu kurumları grubuna farkındalık oluşturulması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Devrekani Çayı Havzası, havza yönetim planı, R’WOT Analizi, paydaş.

 

The participation of public institutions and private sector stakeholders to Devrekani Watershed management planning process

Abstract: Watershed management is creating the ecological balance between human beings and habitats and natural resources especially water resources. In this study the nature and human beings and all of the components involving on human activities in nature were tried to be tackled and the strengths and weaknesses, threats and opportunities (SWOT analysis) of the area were evaluated by prioritizing R’WOT (Ranking + SWOT) analysis for ensuring the participation and evaluating the ideas and attitudes of public institutions and private sector which are interest groups of Devrekani Watershed. According to the analysis result, both of the participant groups stated that the planned Hydroelectric Power Plant (HPP) in the basin will negatively affect the natural resource value. The economical deficiency- for the local administration- and the lack of qualified labour force –for private sector- issues are determined as the most important issues. Having an environmental plan (EP), supporting the traditional animal husbandry were determined as the highest priority factors by the local administration group and the presence of forests and grasslands and the eco-tourism potential were determined as the highest priority factors for the private sector. Creating awareness to local administration group, who are one of the most important decision making mechanisms in the area and did not prefer threats in a high priority way, is foreseen according to the context of the study.

Keywords: Devrekani Watershed, watershed management plan, R’WOT Analysis, stakeholder

Received: 07 May 2014 - Accepted: 16 May 2014

To cite this article: Öztürk, S., Tönük G.U., 2014. Devrekani Çayı havzası yönetim planı sürecine kamu kurumları ve özel sektör paydaşlarının katılımı. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 64(2): 14-23. DOI: 10.17099/jffiu.98433

Anahtar Kelimeler

Devrekani Watershed, watershed management plan, R’WOT Analysis, stakeholder.

Devrekani Çayı havzası yönetim planı sürecine kamu kurumları ve özel sektör paydaşlarının katılımı

Öz

İran'da tıbbi bitki yetiştiriciliğinin gelişmesi için, bu konuda etkili faktörlerin belirlenmesine ihtiyaç bulunmaktadır.
Tıbbi bitki yetiştiriciliğinin gelişmesinde en etkili faktörün belirlenmesi için uygun bir yöntem bulunması gerekmektedir.
Bu çalışma, Analitik Ağ Süreci (ANP) yöntemi kullanılarak İran Kuzey Horasan bölgesinde tıbbi bitki yetiştiriciliğinin
gelişiminde etkin kriterlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çok kriterli karar verme (ÇKKV) faktör seçimi için uygun
bir yöntem olup, analitik ağ süreci (ANP) ise bu çalışmada araç olarak kullanılmıştır. Bu amaçla, tıbbi bitki yetiştiriciliğinin
gelişimi üzerinde etkili olan faktörlerin olduğu bir liste uzman grubuna sunulmuştur. Daha sonra bu konuda etkili olan kriter
ve alt kriterlerin önceliğinin belirlenmesi için ilgili araştırmacılar ve bölgenin yerel üretici uzmanlara hazırlanan anketler
yapılmıştır. Yapılan anketler Super Decision yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. ANP kullanılarak tıbbi bitki
yetiştiriciliğinin gelişimi üzerinde etkili ana faktörlerin örneğin ekonomik, eğitim-yayım hizmetleri, sosyal-kültürel ve
destekleyici politikaların sıralaması gösterilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın ana amacı, tıbbi bitkileri yetiştiriciliğinin
gelişimini etkileyen faktörlerin önceliklerinin belirlenmesi için bir karar verme aracı olarak ANP geliştirilmesidir. Sonuçlar,
ANP metodunun tıbbi bitkileri yetiştiriciliğinin gelişimini etkileyen faktörlerin önceliklerinin belirlenmesi için uygun bir
metod olduğunu göstermiştir. Yapılan bu araştırma sonucunda tıbbi bitki ekiminin desteklenmesi, pazarlama desteği için
altyapı oluşturulması, üreticilerin eğitilmesi gibi hususların tıbbi bitki yetiştiriciliğinin gelişimi üzerinde en fazla etkiye
sahip olan faktörler olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Devrekani Çayı Havzası, havza yönetim planı, R’WOT Analizi, paydaş.

Kaynakça

• Akdoğan, A., 2006. 4. Dünya su forumu ve İstanbul’da düzenlenecek su forumu üzerine. YAYED- Memleket Haberi 1(3): 39-42.
• Akkaya, U., Gültekin, A. B., Dikmen, B., Durmuş, G., 2009. Baraj ve hidroelektrik santrallerin (HES) çevresel etkilerinin analizi: Ilısu Barajı Örneği, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), Karabük, Türkiye.
• Aydın, M., Sıvacıoğlu, A., Güney, K., Belkayalı, N., 2010, Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı’nda hidroelektrik santral (HES) çalışmalarının çevresel etkilerinin CBS ortamında belirlenmesi, 1. Ulusal Su Kaynakları Yönetimi Sempozyumu, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
• Balcı, AN., Özyuvacı, N., Özhan, S., 1986. Sediment and nutrient discharge through stream water from two experimental watersheds in mature oak-beech forest ecosystems near Istanbul, Turkey. Journal of Hydrology 85:31– 47.
• Bilen, Ö., 1990. Su Yönetimi ve AB Su Politikaları, Türkiye’nin Su Gündemi, DSİ, Ankara. 978-9944-62-7597, 46.
• Çiçek, N., Karaaslan, Y., Aslan, V., Yaman, C., Akça, L., 2008. “Türkiye’de AB’ye uyumlu su havzası yönetim stratejisi ve su çerçeve direktifi”, III. Çevre Sorunları Kongresi, Fatih Üniversitesi, 170-178, İstanbul.
• Devrekani Havzası Master Plan Raporu, 1987. “Proje Sahasının Tanıtılması”, T.C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Etüd ve Plan Dairesi Başkanlığı, Su İş Proje Müh. ve Müşavirlik Ltd.Sti, Tunus Caddesi 50-A/11, Kavaklıdere, Ankara.
• Dinçer, B., Özaslan, M., 2004. “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, DPT, Ankara. DSİ 23. Bölge Müdürlüğü, 2013. Devrekani Çayı Tahlil Sonuçları, Kastamonu.
• ESCAP, 2013. "Shared waters shared opportunities" united nations economic and social commission for Asia and the Pacific, World Water Day http://www.unescap.org/events/world-water-day-2009-shared-waters-shared-opportunities (Ziyaret tarihi: 10.12.2013).
• Gleick, 1997. Water in crisis: paths to sustainable water use, Ecological Applications, 8: 571–579 http://www.esajournals.org/doi/abs/10.1890/1051-0761%281998%29008%5B0571%3AWICPTS%5D2.0.CO%3B2 (Ziyaret tarihi: 01.02.2014)
• Gökbulak, F., Özhan, S., 2006. Water loss through evaporation from water surfaces of lakes and reservoirs in Turkey, Official Publication of the European Water Association (EWA) 1-6.
• Gökbulak, F., Serengil, Y., Özhan, S., Özyuvacı, N., Balcı,, N., 2008. Effect of timber harvest on physical water quality characteristics. Water Resources Management 22(5): 635-649, doi: 10.1007/s11269-007-9183-y. Euroepan Comission, 2014. The EU Water Framework Directive-Integrated River Basin Management for Europe,,http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/index_en.html (Ziyaret tarihi: 15/01/2014)
• Kapluwitz, M. D., Witter, S. G., 2008. Agricultural and residential stakeholder input for watershed management in a Mid-Michigan Watershed. Landscape and Urban Planning 84: 20-27.
• Karadeniz, N., Özbek, H., Gül, S., 2000. “Ülkemiz koruma alanlarında yönetim planı süreci”, 2000’li Yıllarda Çevre ve Peyzaj Mimarlığı Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 177-184, Ankara.
• Kastamonu İli Arazi Varlığı, 1993. “Toprak Grupları, Toprak Sınıfları, Erozyon, Arazi Yetenek Sınıfları Haritası”,
• Kastamonu Köy Hizmetler Genel Müdürlüğü Yayınları, Kastamonu
• Kastamonu Tarım İl Müdürlüğü, 2013. Devrekani Çayı Nitrat Ölçümleri, Kastamonu.
• Manavoğlu, E., 2007. Şehir planlama ve tasarımında su kaynaklarının önemi Antalya-Konyaaltı örneği. Planlama Dergisi: Kent Planlama ve Su, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, ISSN:1300-7319, 3-4 (41):119-131, Ankara.
• Mishra, B., 1997. A Successful Case of Participatory Management of Ralegan Siddhi Village in District Ahmadnagar Manhastra India. Association of Voluntary Agencies for Rural Development, India.
• Randhir, O.T., Connor, O.R., Penner, P.R., Goodwin, W.D., 2001. A watershed-based land prioritization model for water supply protection. Elsevier Science 143: 1-3.
• Rogers, G.O., Defe, B.B., 2005. Longterm impact of development on a watershed:early indicators of future problems. Landscape And Urban Planning 73(2-3): 215-233, doi:10.1016/j.landurbplan.2004.11.007. Şehir Plancıları Odası Su Komisyonu, 2006. Planlama ve kentsel su tüketim ilişkisi: Antalya örneği, Antalya İçme Suyu ve Sorunları Sempozyumu, Akdeniz Üniversitesi ve Antalya Kent Konseyi.
• Özhan, S., Gökbulak, F., Serengil, Y., Özcan, M., 2010. Evapotranspiration from a mixed deciduous forest ecosystem, Water Resources Management 24(10): 2353-2363, doi: 10.1007/s11269-009-9555-6.
• Öztürk, S., 2011. Devrekani Çayı Alt Havzası Örnekleminde Havza Yönetim Planının Geliştirilmesi, Gazi Üniversitesi FBE Şehir ve Bölge Planlama ABD (Doktora Tezi). Ankara.
• Öztürk, S., Tönük, G., Arıcak, B., 2012, Devrekani Çayı Alt Havzası’nın doğal kaynak değerlerinin CBS ile belirlenmesi, KSÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi Özel Sayı, pp.14-21, Kahraman Maraş.
• Öztürk, S., Tönük, G. U., 2013. Stakeholder participation as a means for river basin management plan. The Journal of Environmental Protection and Ecology (JEPE) 14(3): 1097-1106.
• Serengil, Y., Gökbulak, F., Özhan, S., Hızal, A., Şengönül, K., Balcı, N., Özyuvacı, N., 2007. Hydrological impacts of a slight thinning treatment in a deciduous forest ecosystem in Turkey, Journal of Hydrology 333: 569-577, doi:10.1016/j.jhydrol.2006.10.017
• Tanık, A., 2007. “Integrated Watershed Management”, Ders Notları, İTÜ, İstanbul.
• TÜİK, 2013. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı, Türkiye İstatistik Kurumu, Kastamonu.
• Uluçay, H., 2006. Havza Planlaması ve Yönetimi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, 1-55, İstanbul.
• Yılmaz, E., 2006. R’WOT Tekniği: arıcılık sektöründe katılımcı yaklaşım ile örnek bir uygulaması, DOA Dergisi. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Tarsus-Adana. 40 (6): 93.
• Yılmaz, E., Coşgun U., Koçak Z., Ay Z., Orhan K.H., 2009. Katılımcı yaklaşımla ekoturizm stratejilerinin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi: Cehennemdere Vadisi ve Köprülü Kanyon Milli Parkı örnekleri, DOA Dergisi 29(5): 55, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayını Tarsus-Adana.
• Yurtseven, İ., 2011. Nehir tipi hidroelektrik santrallerinin havzalar üzerindeki ekohidrolojik etkileri. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 61(1): 55-62.