Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Madde Kullanımı, Ruhsal Durumu ve Şiddet Eğilim Düzeyleri

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 29 - 40, 25.04.2021

Nesibe Günay Molu , Filiz Hisar

Öz

Amaç: Bu çalışma sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin madde kullanım durumları ile şiddete eğilim düzeyleri ve ruhsal durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı bir araştırmadır. Araştırmanın evreni Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde eğitim gören öğrenciler oluşturmuş olup, evrenin tamamı örnekleme dahil edildi. Veriler kişisel bilgi formu, şiddet eğilim düzeyi ölçeği (ŞEÖ) ve genel sağlık anketi (GSA-28) ile toplandı. Veriler SPSS programında sayı, yüzde, Mann Whitney U, Kruskall Wallis, Ki kare testleri kullanılarak analiz edildi.
Bulgular: Araştırma bulgularına göre öğrencilerin % 65,9’unun sigara , % 9,2’sinin alkol , % 2,4’ünün uçucu madde, % 1,7’sinin uyuşturucu madde kullandığı belirlenmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerden %74,9’sının GSA puanı 4 ve 4’ün üzerinde olup psikotik olmayan depresyon ve bunaltı için risk grubunda olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte riskli grupta ŞEÖ puanlarının istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerin % 38.6’sının fazla düzeyde şiddet eğilimlerinin olduğu belirlenmiştir.
Sonuç ve Öneriler: Sigara, alkol ve madde kullanımını deneyimleyen, GSA puanlarına göre çoğunluğu risk grubunda yer alan ve şiddet eğilimlerinin olduğu belirlenen üniversite öğrencilerinin farkındalığının artması ve potansiyel sorunların çözümü için stresle baş etme, kriz yönetimi, problem çözme, öfke kontrolü, akran ara buluculuğu, atılganlık eğitimi, çatışma çözme, sorun çözme vb konularda önleyici programlar düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sigara,, Alkol Madde Bağımlılığı,, Şiddet Eğilimi,

Kaynakça

• Alaçam, H., Çulha Ateş, F., Şengül, A. C., & Tümkaya, S. (2015). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının sigara ve alkol kullanımı ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg., 16(6), 383-388.
• Baran, M., Küçükakça, G., Ayran, G. (2014). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde algılanan sosyal destek düzeyinin sigara kullanımı üzerine etkisi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1), 9-15.
• Bostanci, M., Özdel, O., Oguzhanoglu, N. K., Özdel, L., Ergin, A., Ateşçi, F., & Karadağ, F. (2005). Depressive symptomatology among university students in denizli, Turkey: prevalence and sociodemographic correlates. Croat Med. J., 46(1), 96–100.
• Cénata, J. M., Blaisb, M., Lavoiec, F., Carond, P. O., & Hébertb, M. (2018). Cyberbullying victimization and substance use among Quebec high schools students: The mediating role of psychological distress, Computers in Human Behavior, 89, 207–212. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.08.014
• Donat Bacıoğlu, S. (2014). Şiddet ve saldırganlığın azaltılmasında önleme ve müdahale programlarının etkililiği: meta analiz çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(42), 294-304.
• Erdal, H., Doğan, H. G., & Ağcadağ, D. (2013). Üniversite öğrencilerinin alkol kullanma durumları ve bunu etkileyen faktörlerin analizi (Gaziosmanpaşa Üniversitesi örneği). International Journal of Social and Economic Sciences (IJSES), 1, 95-99.
• European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD) Group. ESPAD Report 2015. Retrieved from http://www.espad.org/report/home
• Evren, H., Tokuç, B., Ekuklu, G. (2011). Trakya Üniversitesi öğrencilerinde şiddet davranışları ve algılanan sağlık ilişkisi. Balkan Med J., 28, 380-384.
• Gençoğlu, C., Kumcağız, H., & Ersanlı, K. (2014). Ergenlerin şiddet eğilimine etki eden ailevi faktörler. Turkish Studies, 9(2), 639-652. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6208
• Güleç, G., Köşger, F., & Eşsizoğlu, A. (2015). DSM-5'te Alkol ve madde kullanım bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(4), 448-460. doi: 10.5455/cap.20150325081809
• Gümüş Babacan, A., Sıpkın, S., Tuna, A., & Keskin, G. (2015). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı, şiddet eğilimi ve bazı demografik değişkenler arasındaki ilişki. TAF Prev Med Bull, 14(6), 460-467.
• Haskan Avcı, Ö., & Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. H. U. Journal of Education, 29(1), 157-168.
• İlhan, N., Bahadırlı, S., & Ercan Toptaner, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin ruhsal durumları ile sağlık davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. MÜSBED, 4(4), 207-215. DOI: 10.5455/musbed.20140913124019
• Kaya, M., Genç, M., Kaya, B., & Pehlivan E. (2007). Tıp fakültesi ve sağlık yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(2), 137-146.
• Kılıç, C. (1996). Genel sağlık anketi: güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(1), 3-10.
• Kolay Akfert, S., Çakıcı, E., & Çakıcı, M. (2009). Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg, 10, 40-47.
• Köse Tosunöz, İ., Öztunç, G., Eskimez, Z., & Yeşil Demirci, P. (2019). Determination of nursing students' tendency to violence Hemşirelik öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin belirlenmesi. Cukurova Med J., 44(2), 471-478. DOI: 10.17826/cumj.459256
• Lenz, B. K. (2004). Tobacco, depression, and lifestyle choices in the pivotal early college years. Journal of American College Health, 52(5), 213–219. doi: 10.3200/JACH.52.5.213-220.
• Mackenzie, S., Wiegel, J. R., Mundt, M., Brown, D., Saewyc, E., Heiligenstein, E., Harahan, B., & Fleming, M. (2011). Depression and suicide ıdeation among students accessing campus healthcare. Am J Orthopsychiatry, 81(1), 101–107. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.2010.01077.x
• Mayda, A. S., Gerçek, Ç. G., Güneş, C., Hüseyinoğlu, A., Giler, M. B., & Yıldırım, A. (2009). Tıp fakültesi öğrencilerinde depresif belirti sıklığının demografik özellikler, sigara, alkol, madde kullanımı, baskın el ve şiddete maruz kalma ile ilişkisi. Tubav Bilim Dergisi, 2(4), 476-483.
• Merrin, G. J., Thompson, K., & Leadbeater, B. J. (2018). Transitions in the use of multiple substan¬ces from adolescence to young adulthood. Drug and Alcohol Dependence, 189(May), 147–153. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2018.05.015
• Mikolajczyk, R. T., Maxwell, A. E., El Ansari, W., Naydenova, V., Stock, C., İlieva, S., Dudziak, U., & Nagyova, I. (2008). Prevalence of depressive symptoms in university students from germany, Denmark, Poland and Bulgaria. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 43(2), 105-112. DOI: 10.1007/s00127-007-0282-0
• On Birinci Kalkınma planı 2019-2023. https://www.google.com/search?q=On+Birinci+Kalk%C4%B1nma+Plan%C4%B1+2019-2023&rlz=1C1SQJL_trTR921TR921&oq=On+Birinci+Kalk%C4%B1nma+Plan%C4%B1+2019-2023&aqs=chrome..69i57j0i333l2.1083j0j15&sourceid=chrome&ie=UTF-8
• Özgür, G., Yörükoğlu, G., & Baysan Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Roberts, S. J., Glod, C. A., Kim, R., & Hounchell, J. (2010). Relationships between aggression, depression, and alcohol, tobacco: Implications for healthcare providers in student health. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 22(7), 369-375.
• Shackleton, N., Jamal, F., Viner, R.,Dickson, K., Hinds, K., Patton, G., & Bonell, C. (2016). Systematic review of reviews of observational studies of school-level effects on sexual health,violence and substance use. Health&Place, 39, 168–176. doi: 10.1016/j.healthplace.2016.04.002.
• Strauss, C. V., Haynes, E. E., Cornelius, T. L., & Shorey, R. C. (2019). Stalking victimization and substance use in college dating relationships: an exploratory analysis, Journal of Interpersonal Violence, 34(14), 2878– 2896. https://doi.org/10.1177/0886260516663899
• Taylor, K. A., & Sullivan, T. N. (2017). Bidirectional relations between dating violence victimization and substance use in a diverse sample of early adolescents. Journal of Interpersonal Violence, 0(0), 1–30. DOI: 10.1177/0886260517731312
• T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. Aile içinde Şiddet ve Toplumsal Alanda Şiddet. Ankara, Başbakanlık Basımevi, 1998.
• The United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). (2019). World Drug Report 2019 Bo¬oklet 1-2. Retrieved from https://wdr.unodc.org/wdr2019/
• Towsend, M. C. (2016). Madde ile ilişkili bozukluklar (D. Hiçdurmaz, 6nd ed.) Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliğinin Temelleri. Akademisyen Tıp Kitapevi, ANKARA, 278-334.
• Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM), Türkiye Uyuşturucu Raporu 2019. (http://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/TUB%C4%B0M/Ulusal%20Yay%C4%B1nlar/2019-TURKIYE-UYUSTURUCU-RAPORU.pdf,) erişim tarihi:23.09.2020 st:23:00
• Turhan, E., İnandı, T., Özerb, C., & Akoğluç, S. (2011). Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 9(1), 33-44.
• Ulaş, B., Tatlıbadem, B., Nazik, F., Sönmez, M., & Uncu, F. (2015). Üniversite öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili etmenler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, CBU-SBED, 2(3):71-75.
• Uras, C., Gennaro, R., Aparo, U L., & Tabolli, S. (2012). Risk of anxiety and depression in nursing students in Rome (Italy). Ig Sanita Pubbl, 68(4), 555-64.
• Uzbay, İ. T. (2009). Bağımlılık yapan maddeler ve özellikleri. Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, (21-22), 16-33. https://www.teb.org.tr/versions/61
• Üner, S., Bağcı Bosi, T., Velipaşaoğlu, M., Üre, İ., Topbaşı, Z. H., Varol, R. S., Sungur, M.A., & Sanhal, C. Y. (2007). Ankara’da bulunan iki lisenin öğrencilerinin ruhsal durumlarının GSA–12 ile değerlendirilmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 25-31.
• Ünsal, A., & Tözün, M. (2014). Türkiye’nin batısında kırsal bir alanda erişkin erkeklerde sigara içme ve depresyon ilişkisi. TAF Prev Med Bull, 13(4), 273 – 280. DOI: 10.5455/pmb1-1360386445
• Yalçın, M., Eşsizoğlu, A., Akkoç, H., Yaşan, A., & Gürgen, F. (2009). Dicle Üniversitesi öğrencilerinde madde kullanımını belirleyen risk faktörleri. J Clin Psy., 12, 125-123.
• Yan, D. M., Lı, D. L., Zhao, H. H., & Shı, M.Y. (2019). Investigation and analysis on the physical and mental health status of ıntern nurses in a hospital. Gansu Province, Journal of Integrative Nursing, 1(3), 138-142. doi: 10.35437/intnur.issn.2663-4481.2019.01.03.03
• Yılmaz, A., Can, Y., Bozkurt, M., & Evren, C. (2014). Alkol ve madde bağımlılığında remisyon ve depreşme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar,6(3), 243-256. doi:10.5455/cap.20131114113549
• Yiğit, Ü., & Öncü, E. (2019). Çalışan gençlerde sigara, alkol, uyuşturucu/uyarıcı madde kullanımı ve risk faktörleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(4), 49-66. http://dx.doi.org/10.5152/addicta.2020.19081
• Zinnur Kılıç, E. (2012). Ergenlerde şiddet kullanımı: bireysel ve ailesel etkenler. Nöropsikiyatri Arşivi, 49(4), 260-265. https://doi.org/10.4274/npa.y6100