Alzheimer Hastasının Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne Göre İncelenmesi: Olgu Sunumu

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 205 - 215, 25.08.2022

Yeşim Ceylantekin , Filiz Hisar

Öz

Türkiye’de yaşlı nüfus artış göstermekle birlikte Alzheimer hastalığı da ülkemizde giderek artmaya devam ettiği için büyük bir önem arz etmektedir. Alzheimer hastalığı demans tipleri arasında en sık görülen ve sinsi ilerleyen, kronik bir hastalıktır. Alzheimer hastalığı olan bireylerin bakımı Türkiye’de büyük bir oranda aile bakım vericileri tarafından sağlanmaktadır. Bu bağlamda Alzheimer hastası olan bakım vericilere uzman kişiler tarafından eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmesi de önem kazanmaktadır. Bireyin bütüncül değerlendirilmesi ve profesyonel hemşirelik bakımının sağlanmasında Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli (FSÖ) kullanılmaktadır. Bu makale,Alzheimer hastası yalnızlıkla başetmeye çalışan yaşlı bir hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntülerine göre hemşirelik bakım süreci oluşturmak için yapılmıştır. Hastadan ve ailesinden çalışmanın yapılması ve yayınlanması için gerekli izin alınmıştır. Olguda Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’nde yer alan 11 fonksiyonel alanda değerlendirme yapılmıştır. Akut ağrı, düşme riski, beden gereksinimlerinden az beslenme, konstipasyon riski, yorgunluk, uyku örüntüsünde bozulma, ümitsizlik, duyusal algılamada bozulma, etkisiz bireysel başetme ve ölüm anksiyetesi hemşirelik tanıları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alzheimer hastalığı, Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli, Yaşlılık.

Destekleyen Kurum

yoktur

Proje Numarası

yoktur

Teşekkür

hasta yakınlarına teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Ackley, B. J., Ladwig, G. B., & Makic, M. B. F. (2019). Hemşirelik Tanıları El Kitabı. (Çev. Gürhan, N.Görgülü Polat, Ü. veEren Fidancı, B.) Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2017). Demans Bakım Modeli Raporu. Ankara: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/9332/ demans-bak%C4%B1m-modeli-projekitab%C4%B1.pdf.
• Altan Sarıkaya, N., Sukut, Ö., & Ayhan C.H. (2017). Alzheimer hastalarında görülen davranışsal sorunları yönetme. JAREN, 3 (Ek sayı), 33-38. http://jarengteah.org/eng/jvi.aspx?pdir=jaren&plng=eng&un=JAREN-41736&look4=
• Bozkurt, C., & Karadakovan, A. (2020). Alzheimer Hastalarında Kullanılan İlaç Dışı Tedavi Yöntemleri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(3), 329-337.
• Gordon, M. (1994). Nursing Diagnosis: Process and application, Third Edition. St. Louis: Mosby. Gökuğur, H., Orak, O.S., Ağaçdiken Alkan, S., & Yüksel, Ş. (2017). Evde Bakımda Alzheimer Hastasının Imogene King’in Kavramsal Sistem Modeline Göre İncelenmesi: Olgu Sunumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 48-53.
• Hooper, J.I.(1996). The family receiving home care: functional health pattern assessment. Home Care Provi, 1(5),238-243. https://doi.org/10.1016/S1084-628X(96)90041-6.
• İskender, Ö., & Kaplan, S. (2019). Uluslararası Hemşirelik Sınıflandırma Sistemleri. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(2), 1-10.
• Küçükgüçlü, Ö., Gönen Şentürk, S., & Akpınar Söylemez, B. (2017). Alzheimer hastalığı olan bireye bakım veren aile üyelerinin bakım verme sürecindeki deneyimleri. DEUHFED, 10 (2), 68-78.
• Nanda International, Inc. (2018). Bylaws of NANDA International, Inc.http://www.nanda.org/wp-content/uploads/2018/11/Bylaws-Revision_Final_06.07.18.pdf. https://ar.israa.edu.ps/uploads/documents/2020/02/4gcM0.pdf
• Nazlıer Keser, E.N. (2019). Alzheimer hastalarına yönelik sosyal hizmet müdahaleleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 12(2), 121-128.
• Temel, M.,& Kutlu, F.Y. (2015). Gordon's model applied to nursing care of people with depression. International Nursing Review, 62(4). https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/inr.12217.
• TUİK 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2017). https://www.aile.gov.tr/ 14.06. 2021.
• Uçkaç, K., & Bahar, L.(2020). Demanslı Yaşlı Hastaların Bakımı ve Mesleki Yeterlilikler. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 3(1),46-59.
• Uslu, A.,& Hisar, F.(2020). Metastatik meme kanseri olan hastanın gordon’un fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli’ne göre hemşirelik bakımı: olgu sunumu. Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 59-69.
• Yener, G.G,& Emek D.D.(2012). Birinci basamakta demans ve alzheimer hastalığına yaklaşım. Türkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics, 3(6).
• Yıldırım, M.,& Özcan, A.B. (2020). Alzheimer hastalığı ve beslenme ile ilişkisi. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 2(2), 66-73. https://doi.org/10.33308/2687248X.202022165.
• Zanotti, R.,& Chiffi, D. (2015). Diagnostic frameworks and nursing diagnoses: a normative stance. Nursing Philosophy,16(1), 64-73.https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/nup.12074.