Hemşirelik Öğrencilerinde Algılanan Stresin Bakım Davranışına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 98 - 109, 25.04.2024

Eda Albayrak , Nurcan Uzdil

Öz

Bu araştırmanın amacı hemşirelik öğrencilerinde algılanan stresin bakım davranışlarına etkisini belirlemektir. Bu çalışma, Ekim 2022-Ocak 2023 tarihleri arasında tanımlayıcı-ilişkisel olarak yapılmıştır. Araştırma evreni 2., 3., 4. sınıflarda öğrenim gören ve klinik uygulama yapan 800 hemşirelik öğrencisini kapsamaktadır. Çalışma sonunda 264 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırma verileri online olarak toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Tanıtıcı Bilgi Formu, Hemşirelik Öğrencileri için Algılanan Stres Ölçeği ve Bakım Davranışları Ölçeği-24 kullanılmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalar için anlamlılık düzeyi p<0.05 kullanılmıştır. Çalışmada hemşirelik öğrencilerinin Algılanan Stres Ölçeği puan ortalaması 74.06 ± 23.61, Bakım Davranışları Ölçeği puan ortalaması ise 3.31 ± 0.55’tir. Hemşirelik Öğrencileri İçin Algılanan Stres Ölçeği ile Bakım Davranışları Ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.05). Hemşirelik Öğrencileri İçin Algılanan Stres Ölçeğinin Bakım Davranışları Ölçeği üzerindeki etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.001). Algılanan stres, bakım davranışlarının %13,9’unu ön görmektedir. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin algılanan stres ve bakım davranışları orta düzeyde bulunmuştur. Bulgular, hemşirelik öğrencilerinde artan stres düzeyi ile azalan bakım kalitesi algısı arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Algılanan Stres, Bakım Davranışı, Hemşirelik Öğrencisi

The Impact of Perceived Stress on Care Behavior in Nursing Students

Öz

This study aims to assess the influence of perceived stress on care behaviors among nursing students. This study was conducted as a relational-correlation study between October 2022 to January 2023. The research encompasses a population of 800 nursing students enrolled in the 2nd, 3rd, 4th grades, all of whom are engaged in clinical practice. At the end of the study, 264 students were reached. The studies data were gathered through an online approach. The study employed the Introductory Information Form, the Perceived Stress Scale for Nursing Students, and the Caring Behaviors Inventory-24 for data collection. A significance level of p<0.05 was employed for statistical comparisons. In the study, nursing students exhibited a mean score of 74.06 ± 23.61 on the Perceived Stress Scale, while scoring an average of 3.31 ± 0.55 on the Caring Behaviors Inventory. A statistically significant and negative correlation was found between the mean scores of the Perceived Stress Scale and the Caring Behaviors Inventory (p<0.05). Furthermore, the Perceived Stress Scale for Nursing Students exerted a statistically significant effect on the Caring Behaviors Inventory (p<0.001). Perceived stress was found to predicts 13.9% of the variance in caring behaviors. This study indicated that nursing students exhibit moderate levels of perceived stress and caring behaviors. The findings highlight a concerning association between heightened stress level and a diminished perception of care quality among nursing students.

Anahtar Kelimeler

Perceived Stress, Care Behavior, Nursing Student

Kaynakça

• Burtson, P.L., & Stichler, J.F. (2010). Nursing work environment and nurse caring: relationship among motivational factors. Journal of Advanced Nursing, 66(8), 1819-1831. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2010.05336.x
• Dığın, F., & Özkan, Z.K. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin bakım davranışları algılarının belirlenmesi. Gevher Nesibe Tıp ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(10), 16-21. https://doi.org/10.46648/gnj.155
• Elfering, A., Semmer, N.K., & Grebner, S. (2006). Work stress and patient safety: observer-rated work stressors as predictors of characteristics of safety-related events reported by young nurses. Ergonomics, 49(5-6), 457-469. https://doi.org/10.1080/00140130600568451
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Keşfedici Faktör Analizi ve Güvenirlilik Analiz, Seçkin Yayıncılık, 225-257.
• Karaca, A., Yıldırım, N., Ankaralı, H., Açıkgöz, F. & Akkuş, D. (2014). Hemşirelik eğitimi stres ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16(2), 29-40. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/985971
• Karaca, A., Yıldırım, N., Ankaralı, H., Açıkgöz, F. &Akkuş, D. (2015). Hemşirelik Öğrencileri İçin Algılanan Stres, Biyo-Psiko-Sosyal Cevap ve Stresle Başetme Davranışları Ölçeklerinin Türkçe'ye uyarlanması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 15-25. https://doi.org/10.5505/phd.2015.40316
• Kızıltepe, S.K., ve Yılmaz, Ş. (2022). Hemşirelik Öğrencilerinin Koronavirüs Korkusu ile Bakım Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Tanımlayıcı Bir Araştırma. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci, 14(2), 515-23. https://doi.org/10.5336/nurses.2021-84438
• Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
• Kupcewicz, E., Grochans, E., Kadučáková, H., Mikla, M., & Jóźwik, M. (2020). Analysis of the relationship between stress intensity and coping strategy and the quality of life of nursing students in Poland, Spain and Slovakia. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(12), 4536. https://doi.org/10.3390/ijerph17124536
• Kurşun, Ş. & Kanan, N. (2012). Bakım Davranışları Ölçeği-24’ün Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(4), 229–235. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/29608
• Li, Y.S., Liu, C.F., Yu, W.P., Mills, M.E. C., & Yang, B.H. (2020). Caring behaviours and stress perception among student nurses in different nursing programmes: A cross-sectional study. Nurse Education in Practice, 48, 102856. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2020.102856
• Li, Y.S., Yu, W.P., Yang, B.H., & Liu, C.F. (2016). A comparison of the caring behaviours of nursing students and registered nurses: implications for nursing education. Journal of Clinical Nursing, 25(21-22), 3317-3325. https://doi.org/10.1111/jocn.13397
• Munro, B.H. (2005). Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. p. 351-76.
• Rehnsfeldt, A., Arman, M., & Lindström, U.Å. (2017). Clinical caring science as a scientific discipline. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 31(3), 641-646. https://doi.org/10.1111/scs.12380
• Sarafis, P., Rousaki, E., Tsounis, A., Malliarou, M., Lahana, L., Bamidis, P., ... & Papastavrou, E. (2016). The impact of occupational stress on nurses’ caring behaviors and their health related quality of life. BMC Nursing, 15, 1-9. https://doi.org/10.1186/s12912-016-0178-y
• Seyedfatemi, N., Pourafzal, F., Inanloo, M., & Haghani, H. (2015). Percieved-stress and resilience in nursing students. European Psychiatry, 30(S1), 1-1. https://doi.org/10.1016/S0924-9338(15)30787-2
• Sheu, S., Lin, H.S. & Hwang, S.L. (2002). Perceived stress and physio-psycho-social status of nursing students during their initial period of clinical practice: the effect of coping behaviors. Int J Nurs Stud. 39, 165–75. https://doi.org/10.1016/S0020-7489(01)00016-5
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson: Boston.
• Tarsuslu, B., Günaydın, N., & Koç, M. (2020). Relationship between educational stress and psychological resilience in nursing students: Öğrenci hemşirelerde eğitim stresi ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 17(1), 79-91. https://doi.org/10.14687/jhs.v17i1.5796
• Türk, G., Adana, F., Erol, F., Çevik Akyıl, R.Ç. & Taşkıran, N. (2018). Hemşirelik çalışanlarının meslek seçme nedenleri ile bakımla ilgili algısı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergis, 7 (3), 1-10. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/554532
• Uysal, N., Tekin, Y.E., Değirmenci Öz, S, Çalışkan, B.B., Yıldız, G., Yedek, S., ve Kömürcü, N. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin doğrudan bakım uygulamalarına ayırdıkları süre ve bakımın geniş algısının tasarlanması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (15), 561-570. https://doi.org/10.38079/igusabder.894802
• Waltz, C.F., Strcikland, O.L., & Lenz, E.R. (2010). Measurement in Nursing and Health Research. New York: Springer Publishing Company, 176-178.
• Wu, Y., Larrabee, J.H. ve Putman, H.P. (2006). Caring Behaviors Inventory: a Reduction of the 42-Item Instrument. Nursing Research. 55(1), 18-25. https://l24.im/5gRz
• Yılmaz, M., Yaman, Z., & Erdoğan, S. (2017). Öğrenci hemşirelerde stres yaratan durumlar ve baş etme yöntemleri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 88-99. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.285766