Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşu Çalışanlarının Serviks Kanseri Taraması Konusundaki Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 4, 220 - 224, 31.12.2019

Murat Öz , Şule Özel , Yaprak Ustun

Öz

Amaç
Human Papilloma Virus (HPV) dünya genelinde en sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalık etmenidir. 2014 yılı itibari ile ülkemizde primer HPV tabanlı ulusal serviks kanseri tarama programı yürürlüğe konmuştur. Toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi için de özellikle sağlık çalışanlarının bu konuya hakim olması gerekmektedir. Bu nedenle üçüncü basamak sağlık kuruluşunda çalışan kadın hekim ve yardımcı sağlık personelinin güncel servikal kanser tarama programı hakkındaki bilgi düzeylerinin ve tutumlarının ortaya konabilmesi açısından bu çalışma planlanmıştır.

Gereçler ve Yöntem
Üçüncü basamak referans merkezi olarak görev yapan hastanemiz bünyesinde görev yapan kadın hekim, hemşire, yardımcı sağlık personeli ve hasta yönlendirme personeline birebir görüşme ile anket soruları yöneltildi. Ankette toplam 24 soru katılımcılara yöneltildi. Bu soruların 7 tanesi demografik özelliklerle ilgili, 7 tanesi serviks kanseri taraması ile ilgili, 3 tanesi HPV ve kanser ilişkisi ile ilgili, 7 tanesi de HPV aşısı ile ilgiliydi.

Bulgular
Toplamda 432 kişi ile görüşüldü. Katılımcıların median yaşı 367.9 ve 18-58 yaş aralığındaydı. Katılımcıların %15,6’sı Sağlık Bakanlığı’nın başlatmış olduğu serviks kanseri tarama programından haberdar değildi. Katılımcıların %44,1’i hiç sitoloji taraması, %75’i ise hiç HPV DNA taraması yaptırmadıklarını belirtti. HPV DNA taraması yaptıran 104 kişeye HPV DNA taramasını nerede yaptırdıkları sorulduğunda katılımcıların %97,1’i hastanede, %1,9’u KETEM’de, %1’i ise Aile Sağlığı Merkezleri’nde yaptırdıklarını ifade etti.

Sonuç
Serviks kanseri taraması ve HPV ile ilgili farkındalığın artırılması ile taramanın başarısı daha da artacaktır. Bunun başarılmasında anahtar nokta ise sağlık personelinin bu konudaki bilgi ve tutumlarının iyileştirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Serviks kanseri taraması, HPV, HPV aşısı

Kaynakça

• 1. de Sanjose S, Diaz M, Castellsague X, Clifford G, Bruni L, Munoz N, et al. Worldwide prevalence and genotype distribution of cervical human papillomavirus DNA in women with normal cytology: a meta-analysis. Lancet Infect Dis. 2007;7(7):453-9.
• 2. Wright TC, Jr., Stoler MH, Behrens CM, Apple R, Derion T, Wright TL. The ATHENA human papillomavirus study: design, methods, and baseline results. Am J Obstet Gynecol. 2012;206(1):46 e1- e11.
• 3. Monsonego J, Cox JT, Behrens C, Sandri M, Franco EL, Yap PS, et al. Prevalence of high-risk human papilloma virus genotypes and associated risk of cervical precancerous lesions in a large U.S. screening population: data from the ATHENA trial. Gynecol Oncol. 2015;137(1):47-54.
• 4. Baseman JG, Koutsky LA. The epidemiology of human papillomavirus infections. J Clin Virol. 2005;32 Suppl 1:S16-24.
• 5. Castellsague X. Natural history and epidemiology of HPV infection and cervical cancer. Gynecol Oncol. 2008;110(3 Suppl 2):S4-7.
• 6. Dunne EF, Unger ER, Sternberg M, McQuillan G, Swan DC, Patel SS, et al. Prevalence of HPV infection among females in the United States. JAMA. 2007;297(8):813-9.
• 7. Dursun P, Senger SS, Arslan H, Kuscu E, Ayhan A. Human papillomavirus (HPV) prevalence and types among Turkish women at a gynecology outpatient unit. BMC Infect Dis. 2009;9:191.
• 8. Dursun P, Ayhan A, Mutlu L, Caglar M, Haberal A, Gungor T, et al. HPV types in Turkey: multicenter hospital based evaluation of 6388 patients in Turkish gynecologic oncology group centers. Turk Patoloji Derg. 2013;29(3):210-6.
• 9. Gultekin M, Zayifoglu Karaca M, Kucukyildiz I, Dundar S, Boztas G, Semra Turan H, et al. Initial results of population based cervical cancer screening program using HPV testing in one million Turkish women. Int J Cancer. 2018;142(9):1952-8.
• 10. Rogers EM. Diffusion of preventive innovations. Addict Behav. 2002;27(6):989-93.
• 11. Lee JT, Huang Z, Basu S, Millett C. The inverse equity hypothesis: does it apply to coverage of cancer screening in middle-income countries? J Epidemiol Community Health. 2015;69(2):149-55.
• 12. Coughlin SS, Leadbetter S, Richards T, Sabatino SA. Contextual analysis of breast and cervical cancer screening and factors associated with health care access among United States women, 2002. Soc Sci Med. 2008;66(2):260-75.
• 13. Duport N, Ancelle-Park R. Do socio-demographic factors influence mammography use of French women? Analysis of a French cross-sectional survey. Eur J Cancer Prev. 2006;15(3):219-24.
• 14. Espinas JA, Aliste L, Fernandez E, Argimon JM, Tresserras R, Borras JM. Narrowing the equity gap: the impact of organized versus opportunistic cancer screening in Catalonia (Spain). J Med Screen. 2011;18(2):87-90.
• 15. Klug SJ, Hukelmann M, Blettner M. Knowledge about infection with human papillomavirus: a systematic review. Prev Med. 2008;46(2):87-98.
• 16. Dell DL, Chen H, Ahmad F, Stewart DE. Knowledge about human papillomavirus among adolescents. Obstet Gynecol. 2000;96(5 Pt 1):653-6.
• 17. Huh WK, Ault KA, Chelmow D, Davey DD, Goulart RA, Garcia FA, et al. Use of primary high-risk human papillomavirus testing for cervical cancer screening: interim clinical guidance. Obstet Gynecol. 2015;125(2):330-7.
• 18. Peirson L, Fitzpatrick-Lewis D, Ciliska D, Warren R. Screening for cervical cancer: a systematic review and meta-analysis. Syst Rev. 2013;2:35.
• 19. Genc RE, Sarican ES, Turgay AS, Icke S, Sari D, Saydam BK. Determination of knowledge of Turkish midwifery students about human papilloma virus infection and its vaccines. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(11):6775-8.
• 20. Bal-Yilmaz H, Koniak-Griffin D. Knowledge, Behaviors, and Attitudes About Human Papilloma Virus Among Nursing Students in Izmir, Turkey. J Cancer Educ. 2018;33(4):814-20.
• 21. Oz M, Cetinkaya N, Apaydin A, Korkmaz E, Bas S, Ozgu E, et al. Awareness and Knowledge Levels of Turkish College Students about Human Papilloma Virus Infection and Vaccine Acceptance. J Cancer Educ. 2018;33(2):260-8.
• 22. Karasu AFG, Adanir I, Aydin S, Ilhan GK, Ofli T. Nurses' Knowledge and Opinions on HPV Vaccination: a Cross-Sectional Study from Istanbul. J Cancer Educ. 2019;34(1):98-104.