Normal Doğum ve Sezaryende Doğum Sonu Stresin Emzirme Öz-yeterliliğine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 4, 1062 - 1069, 31.12.2021

Derya Kaya Şenol , Aylin Pekyiğit

https://doi.org/10.38136/jgon.804407

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı doğum sonu dönemde annelerin yaşadığı stresin emzirme öz-yeterliliğe etkisini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Araştırma analitik ve kesitsel tiptedir. Araştırmanın verileri bir devlet hastanesinin çocuk polikliniklerinde anket formu kullanılarak toplanmıştır. Çalışma 148 anne ile tamamlanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel metodları, Student t Test, Pearson Ki-Kare testi ve Korelasyon t testi kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların Doğum Sonu Stres Ölçeği puan ortalamaları 21-34 yaş aralığında, üniversite mezunu olan, çalışıp şuan ücretsiz izinde olan, gelir düzeyi iyi olan, çekirdek ailede yaşayan, eşi üniversite mezunu olan ve eşi çalışmayan kadınlarda daha yüksektir. Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği puan ortalamalarına bakıldığında ise, primigravidalarda, abortusu olanlarda ve 3 ve üzeri yaşayan çocuğu olan, gebeliği planlı olmayan, normal doğum yapan ve bebeği 36 hafta ve altında doğan kadınların puanları daha yüksek saptandı (p<0,05). Çalışmada gebelerin Doğum Sonu Stres Ölçeği puan ortalamalarının 18,33±5,92 ve Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği puan ortalamalarının 54,56±11,20 olduğu belirlendi. Çalışmada kadınların Doğum Sonu Stres Ölçeği ve Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği puanları arasında negatif yönde zayıf bir ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Çalışmada normal doğum yapan, doğum sonu stres düzeyi az olan annelerin emzirme öz-yeterlilik puanı daha yüksek bulunmuştur. Sağlıklı ve yeterli bir emzirme süreci için annelerin stres düzeyinin belirlenmesi ve strese müdahale edilmesi, normal doğuma özendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Normal doğum, sezaryen, emzirme, doğum sonu stres

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

The Effect of Postpartum Stress on Breastfeeding Self-Efficacy in Vaginal Delivery and Cesarean Section

Öz

Aim: The aim of this study is to determine the effect of stress experienced by mothers in the postpartum period on breastfeeding self-efficacy.

Materials and Method: The research is of analytical and cross-sectional types. The data of the study were collected by using a questionnaire in the pediatric outpatient clinics of a state hospital. The study was completed with 148 mothers. Descriptive statistical methods, Student t Test, Pearson Chi-Square test and Correlation t test were used in the analysis of the data.

Results: Participants’ Postpartum Stress mean score is higher for women who are between the ages of 21-34, who are university graduates, who are working but are currently on unpaid leave, have a good income, live in a nuclear family, whose spouse is university graduate and whose spouse is not working. When the mean scores of the Breastfeeding Self-Efficacy Scale were examined, it was found that the scores of primigravidas, those with abortion and those with 3 or more living children, who had no planned pregnancy, had a vaginal delivery, and whose babies were born at 36 weeks or less were higher (p<0.05). In the study, it was determined that the mean score of the Postpartum Stress Scale was 18.33±5.92 and the mean score of the Breastfeeding Self-Efficacy Scale was 54.56±11.20. In the study, a weak negative correlation was found between women’s Postpartum Stress Scale and Breastfeeding Self-Efficacy Scale scores.

Conclusion: In the study, breastfeeding self-efficacy scores were found to be higher in mothers who had vaginal delivery and had less postpartum stress. For a healthy and adequate breastfeeding process, it is recommended to determine the stress level of mothers, to intervene in stress, and to encourage vaginal delivery.

Anahtar Kelimeler

Vaginal delivery, cesarean section, breastfeeding, postpartum stress

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Güleç D, Öztürk S, Sevil Ü, Kazandı M. Gebelerin Yaşadıkları Doğum Korkusu ile Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2014; 24(1):36-41.
• 2. Brummelte S, Galea LAM. Postpartum depression: Etiology, treatment and consequences for maternal care. Hormones and Behavior 2016; 77:153-166.
• 3. Razuel C, Bruchon-Schweitzer M, Dupanloup A, Irion O, Epiney M. Stressful events, social support and coping strategies of primiparous women during the postpartum period: A qualitative study. Midwifery 2011; 27(2): 237-242.
• 4. Grote NK, Bridge JA, Gavin AR, Melville JL, Iyengar S, Katon WJ. A metaanalysis of depression during pregnancy and the risk of preterm birth, low birth weight and intrauterine growth restriction. Archives of General Psychiatry 2010; 67(10): 1012-1024.
• 5. Victora CG, Bahl R, Barros AJD, França, GVA, Horton S, Krasevec J, Rollins NC. Breastfeeding in the 21st century: Epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. The Lancet 2016; 387, 475–490.
• 6. American Academy of Pediatrics, Section on Breastfeeding Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics 2012;129:e827–e841. 7. Araban M, Karimian Z, Kakolaki ZK, McQueen KA, Dennis CL. Randomized controlled trial of a prenatal breastfeeding self-efficacy intervention in Primiparous women in Iran. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2018; 47(2):173-183.
• 8. Galipeau R, Baillot A, Trottier A, Lemire L. Effectiveness of interventions on breastfeeding self-efficacy and perceived insufficient milk supply: A systematic review and meta-analysis. Matern Child Nutr 2018; 14(3): e12607. doi: 10.1111/mcn.12607 9. Dennis CL, Fauz S. Development and psychometric testing of the Breastfeeding Self-Efficacy Scale. Research in Nursing & Health 1999; 22(5):399-409
• 10. Yılmaz-Esencan T, Karabulut Ö, Demir-Yıldırım A, Ertuğrul-Abbasoğlu D, Külek H, Şimşek Ç ve ark. Doğuma hazırlık eğitimi alan gebelerin doğum şekli, ilk emzirme zamanı ve ten tene temas tercihleri. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2018; 26(1): 31-43.
• 11. Annagür BB, Annagür A. Doğum Sonrası Ruhsal Durumun Emzirme ile İlişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2012; 4(3):279-292
• 12. Şahbaz G. Doğum Sonu Stres Etkenleri Ölçeği Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirliği. Ordu: Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi; 2019.
• 13. Aluş-Tokat M, Okumuş H. Translation and psychometric assessment of the Breast-feeding Self-Efficacy Scale-Short Form among pregnant and postnatal women in Turkey. Midwifery 2010; 26:101-108.
• 14. Güleç D, Kavlak O, Sevil Ü. Ebeveynlerin Doğum Sonu Yaşadıkları Duygusal Sorunlar ve Hemşirelik Bakımı. HEAD 2014; 11(1): 54-60.
• 15. Akdolun Balkaya N. Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe- hemşirenin rolü. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2002; 6(2):42-49.
• 16. Erdem Ö, Bucaktepe PGE. Postpartum depresyon görülme sıklığı ve tarama yöntemleri. Dicle Tıp Dergisi 2012; 39(3): 458-461.
• 17. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R, Karakurt P. Postpartum depresyon ile sosyal destek arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2011; 8(1): 31-46.
• 18. Üst ZD, Pasinlioğlu T. Primipar ve Multipar Gebelerde Doğum ve Doğum Sonu Döneme İlişkin Endişelerin Belirlenmesi, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2015; 2(3): 306.
• 19. Figueiredo B, Conde A. Anxiety and depression symptoms in women and men from early pregnancy to 3-months postpartum: parity differences and effects. J Affect Disord 2011; 132(1-2):146-157.
• 20. Dipietro JA, Novak MF, Costigan KA, Atella LD, Reusing SP. Maternal psychological distress during pregnancy in relation to child development at age two. Child Dev 2006; 77(3):573-587.
• 21. Akkoyun S, Taş Arslan F. İlk Altı Ay Boyunca Emziren Annelerin Emzirme Öz-Yeterlilikleri. J Pediatr Res 2016;3(4):191-5
• 22. Blyth R, Creedy DK, Dennis CL, Moyle W, Pratt J, De Vries SM. Effect of Maternal Confidence on Breastfeeding Duration: an Application of Breastfeeding Self-Efficacy Theory. Birth 2002; 29(4):278-284.
• 23. Wu YH, Ho YJ, Han JP, Chen SY. The Influence of Breastfeeding Self-Efficacy and Breastfeeding Intention on Breastfeeding Behavior in Postpartum Women. Hu Li Za Zhi 2018; 65(1): 42-50.
• 24. Aydın D, Aba YA. Sağlık Okuryazarlığı ve Emzirme Öz-Yeterliliği İlişkisi. DEUHFED 2019; 12(1): 31-39.
• 25. Küçükoğlu S, Çelebioğlu A. Hasta Yenidoğanların Annelerinin Emzirme Özyeterlilik Düzeyi ve Emzirme Başarılarının İncelenmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2014; 2(1): 1-11.
• 26. Küçükoğlu S, Aytekin A. Ateşeyan S. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Bebeği Yatan Annelerin Bebeklerine Anne Sütü Verme Eğilimleri İle Emzirme Öz Yeterliliklerinin Karşılaştırılması. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 4(2):71-78.
• 27. İnce T, Aktaş G, Aktepe N, Aydın A. Annelerin emzirme öz yeterlilikleri ve emzirme başarılarını etkileyen özelliklerin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi 2017;7(3): 183-190.
• 28. Arslan GC. Doğum sonu dönemde emzirme öz yeterliliği ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi; 2011.
• 29. Erkal Aksoy Y, Ünal F, İnçke G, Çil G, Oruç K, Yılmaz T ve ark. Postpartum Depresyonun Emzirme Üzerine Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016; 5(3): 90-96.
• 30. Bölükbaşı H, Şanlıer N. Postpartum Depresyonun Annelerin Emzirme Başarısı, Öz Yeterliliği ve Anne Sütüne Etkileri. Turkiye Klinikleri J Nutr Diet-Special Topics 2017; 3(2):111-6.
• 31. Dennis CL, McQueen K. Does maternal post partum depressive symptomatology influence infant feeding outcomes? ActaPediatrica 2007; 96(4): 590-94.
• 32. Özkan H, Üst ZD, Gündoğdu A, Çapık A, Şahin SA. Erken postpartum dönemde emzirme ve depresyon arasındaki ilişki. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2014; 48(2): 124-31.
• 33. Tokat MA, Okumuş H. Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal eğitimin emzirme özyeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013; 10(1): 21-9.