The Impact of Ataturk’s Death on The Public Opinion in Gaziantep and Maraş

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 216 - 247, 28.03.2022

Erhan Alpaslan , Hilal Kocaoğlan

https://doi.org/10.21551/jhf.1074128

Öz

The founder of the Turkish Republic State, the Great Leader Mustafa Kemal Ataturk, was born in Thessaloniki in 1881 and was taken to eternal life on November 10, 1938 at Dolmabahçe Palace. The Turkish nation has experienced great sadness throughout the country, hearing the news of the death of Atatürk, the founder of the state and the first President of the state. The people have lost their great leader and his heroic fighting veteran. Gazi Mustafa Kemal Ataturk has never left Antep and Maras alone, who have been under British and French occupation since the early days of the Turkish Liberation struggle, and has tried to pass on to national and world public that the occupations in this region that were unfair at every opportunity. He wanted the people of the region to react first with protests and demonstrations against the occupation, and then he asked the people to defend themselves, using all means against the occupation.
While the passing of the Great Savior deeply affected the entire nation, Gaziantep and Maras, who fought heroically against the enemies in the South Front, one of the most important fronts of the national struggle, and owed to Ataturk, went into mourn, too. A ceremony was prepared for Atatürk in Gaziantep and Maras after the news of Mustafa Kemal Ataturk’s death. Among the best-reflected sources to spread this news, the newspapers were undoubtedly the first. The national press has a wide range of news about the death of Atatürk, while local media have also published news about the death in the newspapers. In this study, the reflections of Atatürk's death in Gaziantep and Maras public were discussed in the light of the local press of Gaziantep and Maras.

Anahtar Kelimeler

Atatürk’s death, Gaziantep, Maras.

Atatürk'ün Vefatının Gaziantep ve Maraş Kamuoyundaki Yansımaları

Öz

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selanik’te doğmuş ve 10 Kasım 1938 tarihinde Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini kapayarak ebediyete intikal etmiştir. Türk Milleti, devletin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı olan Atatürk’ün vefat haberini ülke çapında büyük bir üzüntü ile yaşamıştır. Halk, Ulu Önderini ve kahramanca çarpışan gazisini kaybetmiştir. Mustafa Kemal Atatürk, Türk Kurtuluş Mücadelesinin daha ilk günlerinden beri İngiliz ve Fransız işgalleri altında kalan Antep ve Maraş’ı hiçbir zaman yalnız bırakmamış, her fırsatta bu bölgedeki işgallerin haksız olduğunu ulusal ve dünya kamuoyuna aktarmaya çalışmış, bölge halkının işgallere karşı önce protesto ve mitinglerle tepki göstermesini istemiş ardından işgallere karşı halkın her türlü vasıtaya başvurarak bilfiil kendilerini müdafaa etmelerini istemiştir.
Yüce Halaskarın vefatı tüm yurdu derinden etkilerken, Millî Mücadelenin en önemli cephelerinden biri olan Güney Cephesi’nde düşmana karşı kahramanca çarpışan ve Atatürk’e karşı vefa borcu olan Gaziantep ve Maraş halkını da yasa boğmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’ün vefat haberinin alınmasıyla birlikte Gaziantep ve Maraş’ta Atatürk için bir merasim töreni hazırlanmıştır. Bu büyük yası en iyi yansıtan kaynaklar arasında şüphesiz ki gazeteler ilk sırada yer almıştır. Ulusal basında Atatürk’ün vefatı ile ilgili geniş çapta haberler yer alırken aynı şekilde yerel basında da söz konusu vefat ile ilgili gazetelerde haberler yayınlanmıştır. Bu çalışmada ise Atatürk’ün vefatının Gaziantep ve Maraş kamuoyundaki yansımaları, dönemin yerel basını olan Gaziantep ve Maraş Gazetelerinin ışığında ele alınarak aktarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk’ün vefatı, Gaziantep, Maraş.

Kaynakça

• Akçiçek, Eren. “Atatürk’ün Sağlığı Hastalıkları ve Ölümü.” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2000.
• Atabey, Figen. “Atatürk’e Denizden Yapılan Cenaze Töreni.” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 28, no. 83 (2012): 17-38.
• Aydın, Mithat. “Atatürk’ün Son Hastalığı.” Belgi Dergisi, no. 12 (2016): 176-201.
• Aydın, Mithat ve Akseki, Cengiz. “Türk Ulusal Basınına Göre 1938’de Hatay ve Atatürk’ün Ölümünün Hatay’daki Yansıması”, Belgi Dergisi 2, no. 15 (2018): 656-679.
• Boran, Tunç. “Atatürk’ün Cenaze Töreni: Yas ve Metanet”, Atatürk Yolu Dergisi 12, no. 47 (2011): 487-520.
• Çakır, İbrahim. “Atatürk’ün Ölümünün Türk Basınındaki Yankıları.” Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, 2007.
• Güher, Ebru. “Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgelerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün Vefatının Kamuoyuna Yansımaları.” Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 5, no. 18 (2018): 93-130.
• Kocatürk, Utkan. “Atatürk’ün Son Günleri ve Ölümü Hakkında Prof. Dr. Nihat Reşat Belger ’in Notları.” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 1, no. 2 (1985): 543-554.
• Kodal, Tahir. “Atatürk’ün Ölümü ve Denizli Kamuoyu.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5, no. 5 (1999): 17-27. Oran Arslan, Nebahat. “Bir Liderin Ölümü: Kars Gazetelerinde 10 Kasımlar (1938-1960).” Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1, no. 2 (2008): 47-58.
• Solmaz, Mehmet. Atatürk Gaziantep’te. Gaziantep: Gaziyurt Matbaası, 2002.
• Soyak, Hasan Rıza. Atatürk’ten Hatıralar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• Şimşek, Burak. “Tek Parti Dönemi’nde 10 Kasımlar.” Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2007.
• Şimşir, Bilal. Atatürk’ün Hastalığı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2011.
• Tekinsoy, Yunus Emre. “Atatürk’ün Vefatı Nedeniyle Tokat, Turhal ve Zile’de yapılan Merasimler.” Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 9, no. 2 (2014): 171-195.
• Tınal, Melih. “Atatürk’ün İzmir Ziyaretleri ve Vefatının İzmir’deki Yankıları.” Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi 7, no. 16 (2008): 19-33.
• Uzun, Hakan. “Liderine Ağlayan Bir Ulus: Atatürk’ün Ankara’daki Cenaze Töreni.” Atatürk Yolu Dergisi 11, no. 43 (2009): 531-553.
• Üçüncü, Uğur. “Atatürk’ün Cenaze Merasimi Sırasında Türkiye’de Yapılan Matem Törenleri.” Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 13, no. 1 (1959): 79-103.
• Ünaydın, Ruşen Eşref. Atatürk’ün Hastalığı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1959.
• Yetkin, Hulusi. Gaziantep İçin Söylenenler. Gaziantep: Kitap ve Broşür Yayınları, 1969.
• Yıldırım, Yüksel. 10 Kasım 1938: Büyük Kaybın Urfa İline Yansıması, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi 18, no. 36 (2018): 163-192