Perception of the Crimean Homeland among Crimean Tatars in Turkey on the Tenth Anniversary of Russia’s Annexation of Crimea

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 218 - 237, 31.12.2023

Nuri Kavak

https://doi.org/10.59839/jiees.1403029

Öz

After the dissolution of the Soviet Union, Ukraine has become a geopolitical and geostrategic battleground for NATO and the EU. The expansion policy aimed at encircling Russia and integrating Ukraine, the third-largest landowner among the former Soviet states, into the Western world ultimately culminated in the Russia-Ukraine War.
Following the election on November 21, 2004, Ukraine became divided into pro-Western and pro-Russian factions. Despite allegations of election fraud and subsequent protests, pro-Russian Viktor Yanukovych became the President. His prolonged tenure was marked by continuous protests and significant conflicts. Indeed, the clashes between protesters and security forces during the demonstrations from November 24 to 28, 2013, resembled an internal conflict akin to civil war. On January 20, 2014, the pro-Russian Crimean Parliament declared that Crimea would become independent if pro-EU forces came to power, asserting that Crimea would never be handed back to Ukraine. This declaration escalated the issue to the Crimean peninsula, ultimately leading to Russia's annexation of Crimea.
A decade has passed since Russia’s occupation of Crimea. The impact of the annexation continues to linger in the memories of Crimean Tatars living in Turkey. This article presents an evaluation of the perceptions of the homeland among Crimean Tatars through statements regarding their organic connections with the Crimean region and their attitudes towards the occupation, based on a twenty-question survey conducted after the ten-year period.

Anahtar Kelimeler

Crimea, Crimean Tatars, Ukraine, Russia, Black Sea

Kırım’ın Rusya Tarafından İlhakının Onuncu Yılında Türkiye’deki Kırım Tatarlarının Anavatan Kırım Algısı

Öz

Ukrayna, SSCB’nin dağılmasından sonra NATO ve AB’nin jeopolitik ve jeostratejik operasyon sahası haline gelmiştir. Rusya’yı kuşatmak ve SSCB’nin bakiyesi devletlerin üçüncüsü büyük toprak sahibi Ukrayna’yı batı dünyasına eklemlemek üzerine geliştirilen genişleme siyaseti, nihayetinde Rusya-Ukrayna Savaşı ile son noktaya ulaşmıştır.
Ukrayna’da 21 Kasım 2004 tarihinde gerçekleşen seçim sonrası toplum Batı ve Rusya yanlısı olarak ikiye bölünmüştür. Seçimde hile olduğu iddiası ve sonrasındaki meydan gösterilerine rağmen Rus yanlısı Viktor Yanukovic Cumhurbaşkanı olmuştur. Onun uzun süren iktidarı sürekli meydan gösterileriyle ve büyük oranda çatışmalarla geçmiştir. Nitekim 24-28 Kasım 2013 tarihleri arasında meydanlardaki gösterilerde göstericilerle güvenlik güçlerinin arasında yaşanan çatışmalar adeta iç savaşı andıran bir manzara ortaya çıkarmıştır. 20 Ocak 2014 tarihinde Rus yanlısı Kırım Parlamentosu, AB yanlılarının iktidara gelmesi durumunda Kırım’ın bağımsız olacağını ve Ukrayna’ya asla bir daha teslim edilmeyeceğini ilan ederek sorunu Kırım coğrafyasına taşımışlardır. Bu gelişmelerle başlayan süreç Rusya’nın Kırım’ı işgaliyle sonuçlanmıştır.
Bugün, Rusya’nın Kırım’ı işgalinin üzerinden on yıl geçmiştir. İşgalin etkisi, Türkiye’de yaşayan Kırım Tatarlarının belleklerinde hala devam etmektedir. Bu makalede yirmi soruluk bir anket çalışması ile geçen on yıla rağmen Kırım Tatarlarının Kırım coğrafyası ile organik bağları ve işgale karşı tutumları hakkında beyanları alınarak anavatan algılarına dair bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırım, Kırım Tatarları, Ukrayna, Rusya, Karadeniz

Kaynakça

• Derman, Giray Saynur, “Kırım Hanlığı’nın Yıkılışı, Yıkılışın Osmanlı Devleti Üzerindeki Tesirleri ve Avrupa Diplomasisindeki Değişiklikler”, Türkiye-Ukrayna İlişkileri Kazak Dönemi (1500-1800) Bildiriler, Ed. Volodemir Velnik, Mehmet Alpargu, Yücel Öztürk, Ferhat Turanlı, Muhammed Bilal Çelik, Çamlıca yayınları, İstanbul 2015, s.109-151.
• Güllüdağ, Nesrin, “Türklerde Damga Geleneği ve Nogay Türklerinin Damgaları Üzerine Bir İnceleme”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt 3, S. 6, Ocak 2015, s. 132-150.
• İnalcık, Halil, Kırım Hanlığı Tarihi Üzerine Araştırmalar 1441-1700, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2017.
• Karatay, Zafer, Kırımoğlu-Bir Halkın Mücadelesi, Dinç Ofset Matbaacılık, İstanbul 2019.
• Karpat, Kemal, Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, Çeviren: Bahar Tırnakçı, İstanbul, 2003.
• Öztürk, Yücel, “Kırım Hanlığı”, Türkler Ansiklopedisi, C. 8, Ed. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
• Öztürk, Yücel (ed.), Doğu Avrupa Türk Mirasının Son Kalesi Kırım, Çamlıca Yayınları, İstanbul, 2015.
• Şamilkızı Gönül, Kırım Ateşi, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2017.
• Tecer Ömer Çağrı, “Jeopolitik ve Tarihsel Bir Rekabet Sahası Olarak Ukrayna ve Dış Politika Parametleri”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 4, 2014.
• Toplu, Ferit, Dobruca’dan Derince’ye Kırım Tatarları, Kocaeli Kırım Tatarları Derneği Yayınları, Derince, 2010.
• http://old.qha.com.ua/tr/siyaset/belbek-havaalani-da-ruslar-tarafindan-isgal-edildi/130941/ (Erişim: 01.11.2023).
• http://old.qha.com.ua/tr/yasam-olaylar/rus-zirhli-araclari-akmescit-e-dogru-hareket-ediyor/130965/ (Erişim: 01.11.2023).
• http://old.qha.com.ua/tr/siyaset/ve-putin-son-imzayi-atti/131439/ (Erişim: 03.11.2023)
• https://rcin.org.pl/dlibra/publication/23150/edition/13398 (Erişim: 15.11.2023)