İCARE SUKUK SERTİFİKALARININ ÖRNEK OLAY ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: NAKHEEL SUKUK ÖRNEK OLAYI

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 229 - 254, 31.12.2021

Muhammed Furkan Ulaş , Kamola Bayram

https://doi.org/10.54863/jief.916579

Cited By: 1

Öz

Sukuk, İslami sermaye piyasasının en hızlı büyüyen segmentlerinden biridir. Sukuk, sertifikalar anlamına gelir ve ticari ve diğer ticari faaliyetlerden kaynaklanan finansal yükümlülükleri temsil eden kağıtlar veya dayanak varlık veya iş girişimindeki bölünmemiş intifa hakkı sahipliğini temsil eden güven sertifikaları olarak tanımlanır. En yaygın sukuk sınıflandırmaları, temelde yatan şeri akştlere dayanmaktadır. Bunlara murabaha, salam, istisna, ijarah, müşaraka, mudaraba ve vakalah dahildir. Sukuk, satışa dayalı, kiraya dayalı, ortaklık bazlı ve acente bazlı olmak üzere dört ana kategoriye ayrılmaktadır. Kiraya dayalı sukuk (ijara sukuk), en baskın ve yaygın olarak kullanılan yapılardan biridir. Kiralamaya dayalı sukuk, satış ve geri kiralama ve kiralama ve geri kiralama olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Satış ve geri kiralama ijarah sukuku ayrıca, sukuk ijarah muntahiyah bi al-tamlik (mülkiyet devri ile biten kiralama) ve sukuk ijarah mawsufah fi al-dhimmah (vadeli kiralama) olmak üzere iki ana yapıya bölünmüştür. Bu çalışma, sukuk ijarah muntahiyah bi al-tamlik adresinde ijarah sukukunun genel çerçevesine, tanımına, özelliklerine ve önemine ışık tutmakta ve Dubai'de ihraç edilen ve şu ana kadar dünyada gerçekleştirilen en kapsamlı sukuk ihracı olarak bilinen Nakheel Sukuk davasını incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

sukuk, sukuk ijara, Nakheel Sukuk

EVALUATION OF SUKUK IJARAH CONTRACTS: CASE OF NAKHEEL SUKUK

Öz

Sukuk is one of the fastest growing segments of the Islamic capital market. From an Islamic finance perspective, sukuk in its simplest form refers to “certificates of investment” that entitle the holder to a proportionate ownership interest in the key assets of the sukuk or in a business venture. Sukuk in general are Shariah contracts, which are classified according to their technical and commercial characteristics, and the nature of the underlying assets. Lease based sukuk or Sukuk ijarah is one of the most dominant and widely used structures in sukuk market. Lease-based sukuk is divided into two main categories: sale and leaseback, and lease and leaseback. Sale and leaseback is further divided into two main structures: sukuk ijarah muntahiyah bi al-tamlik (lease ending with transfer of ownership) and sukuk ijarah mawsufah fi al-dhimmah (term lease). This study sheds light on the general framework, definition, characteristics and importance of sukuk ijarah muntahiyah bi al-tamlik and examines the case of Nakheel Sukuk, which is known as the most comprehensive sukuk ijarah issuance in the world so far.

Anahtar Kelimeler

Sukuk, Sukuk Ijarah, Nakheel Sukuk, Sukuk Default

Kaynakça

• AAOIFI (2015) Faizsiz Finans Standartları. İstanbul: TKBB Yayınları.
• Adam, N.J. and Thomas, A. (Eds.) (2004). Islamic Bonds: Your Guide to Issuing, Structuring and Investing in Sukuk. London: Euromeney Books.
• Aktepe, İ. E. (2018). Katılım Finans. TKBB Yayınları. http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/Katilim-Finans.pdf adresinden erişildi.
• Altaş, G. (2008). Sermaye Piyasasında Gündem “İslami Finans Sistemi”. https://www.tspb.org.tr/wpcontent/uploads/2015/07/AIM_Yayin_ve_Raporlar_Aylik_Yayinlar_2008_gundem_200805.pdf
• Aslan, H. (2012). Alternatif Bi̇r Yatırım Ve Fi̇nansman Aracı Olarak Sukuk: Yapısı, İşleyi̇şi̇ Ve Türki̇ye Pi̇yasası İçi̇n Öneri̇ler. Marmara Üniversitesi.
• Ayub, M. (2017). Sukuk ve Menkul Kıymetleştirme. İslami Finansı Anlamak içinde (ss. 412–441). İktisat Yayınları.
• Avcu, E. C. (2015). Katılım Bankacılığı ve Sukuk Modelleri. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Avcu, E. C., and Aslan, H. (2012). Alternatif Bir Yatırım ve Finansman Aracı Olarak Sukuk: Yapısı, İşleyişi ve Türkiye Piyasası İçin Öneriler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, A. (2010). Modern Bir Finansal Araç Olarak Sukuk ve Fıkhi Açıdan Tahlili. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 60, 141–155.
• Fındık, M. (2020). Bir Finansman Ürünü Olarak Sukuk: Yapısı, İşleyişi, Dünya ve Türkiye Piyasası İçin Öneriler. İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Güçlü, A. (2014). Alternatif Bir Finansman Kaynağı Olarak Sukuk. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi. http://openaccess.hku.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11782/1074
• Güçlü, F. (2019). AAOIFI Faizsiz Finans Standartları ve Sermaye Piyasası Kurulu Mevzuatında Sukuk Düzenlemeleri. Conference: II. Business and Organization Research International Conference (BOR) (s. 1111). İzmir: Yaşar Üniversitesi.
• IIFM. (2020). Sukuk Report 2020. https://www.iifm.net/wp-content/uploads/2020/09/IIFM-Sukuk-Report-9th-Edition.pdf adresinden erişildi.
• Islamıc Finance Development Indıcator (2019). ICD-REFINITIV Islamic Finance Development Report. Kuala Lumpur: The Islamıc Corporatıon for the Development of the Prıvate Sector.
• ISRA (2016). Islamic Financial System: Principles & Operations- 2nd Edıtion. Kuala Lumpur: International Shari’ah Research Academy for Islamic Finance.
• ISRA (2017). Sukuk: Principles & Practices. Kuala Lumpur: International Shari’ah Research Academy for Islamic Finance.
• İSEDAK (2019). İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi İslami Sermaye Piyasalarında Sukukun Rolü. (M. Özdemir, Ed.). https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/08/İsedak-İslami-Sermaye-Piyasalarında-Sukukun-Rolü.pdf adresinden erişildi.
• Lackmann, B. G. (2015). Types of Sukuk ( Islamic Bonds ) and History of Japanese Company Issuance, 6(2), 1–20.
• Sahadan, A.M., Mohamad, N.N., and Zulkıplı, Z.H. (2015). Case Study On Sukuk Ijarah Structure:Dubaı, Qatar And Malaysıa. Selangor: Internatıonal Islamıc Unıversıty Malaysıa.
• Sümer, E. (2020). Sukukun Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
• Tok, A. (2009). İslami Finans Çerçevesinde Sukuk (İslami Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler. https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/992
• Ulusoy, A. ve Ela, M. (2018). Secondary Market of Sukuk: An Overview. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 4(2), 17–32. doi:10.25272/ijisef.452577