Okul Öncesi Eğitimden Lise Eğitimine Matematik-Müzik İlişkisini Ele Alan Ulusal Araştırmaların İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 5, 40 - 56, 01.07.2019

Selda Ata Doğan , Berrin Akman

Öz

BBilim ve sanatın önemli temsilcilerinden olan matematik ve müzik yüzyıllardır iç içedir, gelişimleri paralellik göstermektedir. Müzik aracılığıyla verilen matematik eğitiminin daha kalıcı ve eğlenceli olduğu; akademik başarıyı, çocuk katılımını ve çocukların odaklanmasını artırdığı yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur.  Bu nedenle matematik ve müzik ilişkisini ele alan araştırmaların ortaya konmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın temel amacı, ülkemizde okul öncesi dönemden lise dönemine kadar çocuklarla yapılan ve 2000-2018 yılları arasında matematik ve müzik ilişkisini ele alan araştırma makalelerinin ve lisansüstü tezlerinin incelenmesidir. Bu amaç kapsamında Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Google Akademik, TR Dizin, DergiPark veri tabanlarında yayınlanan çalışmalar doküman incelemesi modeli ve ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak incelenmiş olup, kriterleri karşılayan 18 lisansüstü tez ve 8 araştırma makalesi çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırma sonucunda, bu çalışmaların 2016 yılında sıklık kazandığı, en çok okul öncesi dönem ve ortaokul dönemindeki çocuklarla çalışıldığı, lisansüstü tezlerin 12’sinin yüksek lisans, 6’sının doktora tez çalışması olduğu, çalışmaların çoğunluğunun nicel yaklaşım ve deneysel desende planlandığı, ayrıca genellikle başarı ve öğrenme üzerine odaklanıldığı bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmanın bulgularına dayanarak; matematik ve müzik ilişkisini ele alan çalışmaların artırılması, karma araştırma deseninde, boylamsal uygulamalara ve disiplinlinler arası çalışmalara önem verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

matematik ve müzik, matematik, müzik, döküman incelemesi

Kaynakça

• Araştırmaya Dâhil Edilen Lisansüstü Tezlerin ve Araştırma Makalelerinin Künyesi
• Bütüner, İ. (2010). İlköğretim matematik öğretiminde şarkı kullanımının bazı değişkenler üzerindeki etkisi. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Programı, İzmir.
• Büyükköse, A., Yıldırım Orhan, Ş., & Şeren, M. (2016). Amatör müzik eğitiminin, ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi (Kırıkkale ili örneği). Electronic Turkish Studies, 11(21), 565-582.
• Dikici, A. (2002). Orff tekniği ile verilen müzik eğitiminin matematik yeteneğine etkisinin incelenmesi. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ev Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
• Dinçer, M. (2008). İlköğretim okullarında müziklendirilmiş matematik oyunlarıyla yapılan öğretimin akademik başarı ve tutuma etkisi. Yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Doğan, C. (2018). Anasınıfına devam eden 60-72 aylık çocukların matematiksel akıl yürütme becerilerine piyano destekli müzik etkinliklerinin etkisi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Erdoğan Kaya, S. (2014). Ortaokul 8. Sınıflarda matematik dersi geometrik cisimler ve yüzey alanları alt öğrenme alanlarının Orff yaklaşımıyla öğretiminin akademik başarı ve tutuma etkisi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Gençdoğan, B., Güleryüz, Ş., Sırmacı, N., & Gülbahçe, A. (2005). İlköğretim öğrencilerinin müzik zekâsı ile matematik tutumu arasındaki ilişkiler. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 186-198.
• Gençel Ataman, Ö. (2014). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersi başarısında Mozart müziği etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 29(2), 81-93.
• Göğüş, G. (2008). Müziksel ve matematiksel öğrenme başarısı arasındaki ilişki, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 79-89.
• Gök, M. (2012). Müzik eğitiminde 5E modelinin akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Işıtan, S. (2013). Müzikle ilişkilendirilmiş bir öğretimin kesirler ve oran konusundaki erişi ve tutuma etkisi. Yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Eğitimi Anabilim Dalı, Samsun.
• Karşal, E. (2004). Okul öncesi dönemi çocuklarda müzik yeteneği ve matematik yeteneği ilişkisi ve müzik eğitiminin matematik performansı üzerine etkileri. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kaya, S., & Ayan, B. E. (2016). Okul öncesinde müzik ve hareketin öğrenme üzerindeki etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 463-480.
• Kıvılcım, T. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarına uygulanan müzik eğitimi programının matematik becerileri açısından ilkokula hazır bulunuşluğa etkisi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul.
• Köse, A. (2005). Anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların şekil-mekân-yön kavramları eğitimlerinde müzik etkinliklerinin etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbey, E. (2010). Okul öncesi 6 yaş grubu çocuklarının öğrenme performanslarının artırılmasında müzik eğitiminin bilişsel süreçlerde etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı Sanat ve Tasarım Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
• Özdemir, E., & Coşkuner, S. (2018). Müzik dinleme etkinliklerinin ilköğretim öğrencilerinin akademik başarısına etkisi. İlköğretim Online, 17(1). 57-69.
• Özkale, B. (2010). Ritim çalışmalarının altı yaş çocuklarının bilişsel becerilerine etkisi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul.
• Öztopalan, E. (2007). İlköğretim düzeyindeki özel okullar ile devlet okullarının 6, 7 ve 8.sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Öğretmenliği Programı, İzmir.
• Şendurur, Y., & Akgül Barış, D. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1). 165-174.
• Talşık, E. (2013). İlkokul Türkçe, Matematik ve Hayat Bilgisi derslerinde öğretim materyali olarak şarkıların kullanılmasının öğrencilerin başarı ve tutum gelişimleri üzerindeki etkisi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Tan, N. (2016). İlkokul matematik derslerinde şarkı kullanımının öğrencilerin başarı, tutum ve sözcük dağarcığı üzerindeki etkisi. Yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Programı, Aydın.
• Topçu, H. (2016). Ortaokul matematik derslerinde şarkılarla yapılan öğretimin akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Uyan, Z. D. (2012). Özengen müzik eğitimi alan ve almayan ilköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının ve okula yönelik tutumlarının incelenmesi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
• Yağışan, N., Köksal, O., & Karaca, H. (2014). İlkokul matematik derslerinde müzik destekli öğretimin başarı, tutum ve kalıcılık üzerindeki etkisi. İDİL Dergisi, 3(11).
• Yılmaz, E. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 6 yaş çocuklarının sayı ve işlem kavramlarını kazanmalarında müzikli oyun etkinliklerinin kullanılmasının etkisi. Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı, Adana.
• KAYNAKÇA
• Aheadi, A., Dixon, P., & Glover, S. (2010). A limiting feature of the Mozart effect: Listening enhances mental rotation abilities in non-musicians but not musicians. Psychology of Music, 38 (1), 107-117.
• Alkaya Yener, Y. (2011). Müziğin çocuklar ve yaşlılar üzerindeki etkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 119-124.
• Atlı, S. (2007). Matematiksel-mantıksal yetenek ile ritimsel yetenek arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bales, D. (1998). Building baby’s brain: the role of music. Athens, GA, US: University of Georgia, College of Family and Consumer Sciences.
• Beachwood, M. (1997). Startling new discoveries about music effects on the brain. ABD Ulusal Haber Servisi.
• Belgin, E. (2010). Anne karnında müzik dinletilen bebekler daha zeki oluyor [Öz]. Müzik, Çocuk ve Beyin Konferansı Anadolu Üniversitesi.
• Booth, E. (2001). Music and math: The magical connection. Scholastic, 8 (3), 50-54.
• Bora, U. (2002). Bilim ve sanatın kesiştiği temel bir nokta: matematik ve müzik ilişkisi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 53-68.
• Brewer, C. B. (1995). Music and learning: Integrating music in the classroom. Erişim adresi: https://oucohortwest.wikispaces.com/file/view/MusicandLearning.pdf Erişim tarihi: 14 Nisan 2018.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş., & Demirel F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cengiz, Y. (2004). Yabancı dilde sözcük öğretimine müzik kullanımının etkilerinin beyin temelli öğrenme kuramı ışığında araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çuhadar, C. H. (2017). Müziksel zeka. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 1-12.
• Esi, A . (2017). Mathematics and music. Journal of Awareness, 2(3S), 631-642.
• Gençdoğan, B., Güleryüz, Ş., Sırmacı, N., & Gülbahçe, A. (2005). İlköğretim öğrencilerinin müzik zekası ile matematik tutumu arasındaki ilişkiler. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 186-198.
• Gençel Ataman, Ö. (2014). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersi başarısında Mozart müziği etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 29(2), 81-93.
• Graziano, A. B., Peterson, M., & Shaw, G. L. (1999). Enhanced learning of proportional math through music training and spatial-temporal training. Neurological research, 21(2), 139-152.
• Gün, E., Gün Duru, E., & Demirtaş, H. O. (2016). Müzik eğitiminin bilişsel gelişime etkisi. International Journal of Social Science, 50(2), 117-124.
• Jensen, E. (2001). Arts with the brain in mind. Alexsandria, Virginia: ASCD Publications.
• Kabataş, M. (2017). Çocuk gelişimi açısından müzik eğitiminin çocuğa kazanımları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2). 153-164.
• Karşal, E. (2004). Okul öncesi dönemi çocuklarda müzik yeteneği ve matematik yeteneği ilişkisi ve müzik eğitiminin matematik performansı üzerine etkileri. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Orhan, C. (2005). Matematik ve müzik. Erişim adresi: http://www.matematikdunyasi.org/arsiv/PDF_eskisayilar/1995_1_6_7_MATEMATIKMUZIK.pd Erişim tarihi: 10 Nisan 2018.
• Özdemir, G., & Yıldız, G. (2010). Genel gelişim sürecinde müziksel gelişim. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 77-90.
• Rauscher, F. H., Shaw, G. L., & Ky, C. N. (1993). Music and spatial task performance. Nature, 365(6447), 611.
• Rauscher, F. H., Shaw, G. L., & Ky, K. N. (1995). Listening to Mozart enhances spatial-temporal reasoning: towards a neurophysiological basis. Neuroscience letters, 185(1), 44-47.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara, Gazi Kitabevi.
• Soysal, F. (2012). Erken çocukluk dönemi müzik eğitimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (3), 191-207.
• Synder, S. (1997). Developing musical intelligence: why and how? Early Childhood Education Journal, 24(3), 165-171.
• Şendurur, Y., &Akgül Barış, D. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 165-174.
• Uluğbay, S. (2013). Müzik eğitiminin çocuk zekâsına olan etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1025-1034.
• Whitehead, B. (2001). The effect of music-intensive intervention on mathematics scores of middle and high scool students. Doctoral dissertation, University of Capella, Minneapolis, USA
• Yağışan, N., Köksal, O., & Karaca, H. (2014). İlkokul matematik derslerinde müzik destekli öğretimin başarı, tutum ve kalıcılık üzerindeki etkisi. İDİL Dergisi, 3(11).
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, G., & Nacakcı, Z. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının müziksel gelişim özellikleri: bir literatür derlemesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 38-45.