Özel Eğitim Öğretmenlerinin Yardımcı Teknoloji Kullanımına İlişkin Tutumları

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 10, 221 - 230, 29.12.2021

Neslichan Miliazim Memet , Şener Şentürk

Öz

Bu araştırma özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknoloji kullanımına ilişkin tutumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Nicel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilen çalışma Betimsel Tarama modeline uygun olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2020-2021 eğitim öğretim yılında Türkiye’de özel eğitim alanında görev yapan özel eğitim öğretmenleri oluşturmaktadır. Kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenen ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 268 özel eğitim öğretmeni örneklemi oluşturmaktadır. Örneklem doğrultusunda çalışma grubunu oluşturan öğretmenlerin %63,4’u kadın, %36,6’sı erkeklerden oluşmaktadır. Araştırmada öğretmenlerin kişisel bilgilerine ilişkin verilerinin elde edilmesinde “Kişisel Bilgi Formu” öğretmenlerin tutumlarını belirlenmesinde ise “Yardımcı Teknolojilere Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada yardımcı teknolojilere yönelik tutum ölçeğinin güvenirliği hesaplanmış ve Cronbach's Alpha güvenirlik oranı .721 bulunmuştur. Bu oran araştırmanın ölçülmek istenen özelliği güvenilir bir şekilde ölçmeye hizmet ettiğini göstermektedir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmanın verileri cinsiyet, hizmet içi eğitim alma, yaş ve mesleki kıdem değişkenleri açısından analiz edilmiştir. Sonuç olarak, özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknoloji kullanımına yönelik tutumlarının yüksek olduğu belirlenirken, tutumlarının cinsiyet, hizmet içi eğitim alma ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı farklılık bulunurken yaş değişkeni açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, özel eğitim öğretmeni, yardımcı teknoloji, tutum.

Kaynakça

• Adıgüzel, S. (2016). Ağır ve Çoklu Yetersizliği Olan Bireyler Ve Teknoloji, Ö. Eliçin (Ed.), Özel Eğitimde Teknoloji Destekli Öğretim (1. Baskı) (S. 261-270). Ankara: Vize.
• Alammary, J., Al-Haiki, F., & Al-Muqahwi, K. (2017). The Impact Of Assistive Technology On Down Syndrome Students İn Kingdom Of Bahrain. Turkish Online Journal Of Educational Technology-TOJET, 16(4), 103-119.
• Alnahdi, G. (2014). Assistive Technology İn Special Education And The Universal Design For Learning. Turkish Online Journal Of Educational Technology-TOJET, 13(2), 18-23.
• Aslan, C. (2017). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Yardımcı Teknolojilere Yönelik Tutumları. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 102-120.
• Aslan, C. (2018). Görme Engelliler İçin Yardımcı Teknolojiler. Özel Eğitimde Yardımcı Teknolojiler. (2.Baskı) (Ss. 56-92). Ankara: Vize Akademi.
• Aslan, C., & Kan, A. (2017). Yardımcı Teknolojilere Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1).
• Ataman, A. (2011). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Bahceci, B. (2019). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Yardımcı Teknolojilere Yönelik Tutumlarının Ve Bireysel Yenilikçilik Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bozkurt, S. S. (2017). Özel Eğitimde Dijital Destek: Yardımcı Teknolojiler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 37-60.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• Cagiltay, K., Cakir, H., Karasu, N., Islim, O. F., & Cicek, F. (2019). Use Of Educational Technology İn Special Education: Perceptions Of Teachers. Participatory Educational Research, 6(2), 189-205.
• Chukwuemeka, E. J., & Samaila, D. (2020). Teachers' Perception And Factors Limiting The Use Of High-Tech Assistive Technology İn Special Education Schools İn Northwest Nigeria. Contemporary Educational Technology, 11(1), 99-109.
• Çakmak, S. (2018). Özel Eğitimde Yardımcı Teknolojiler. Ankara: Vize Akademi.
• Çatak, A. A. (2006). Powerpoint Sunu Programıyla Hazırlanan Okuma Materyalinin Eğitilebilir Zihin Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerisi Üzerine Etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Çay, E., Yıkmış, A. Ve Sola Özgüç, C. (2020). Özel Eğitimde Teknoloji Kullanımına İlişkin Özel Eğitim Öğretmenlerinin Deneyim ve Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(2), 629-648.
• Çubukçu, Z., & Tosuntaş, Ş. B. (2018). Üstün Yetenekli/Zekalı Öğrencilerin Eğitiminde Teknolojinin Yeri. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi 7(13), 45-47.
• Demirok, M. S., Haksız, M., Ve Nuri, C. (2019). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Yardımcı Teknoloji Kullanımlarına Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(5), 5-12.
• Diken, İ. H. (2015). Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim. Ankara: Pegem Akademi.
• Diken, İ. H., Ve Batu, S. (2015). Kaynaştırmaya Giriş. İ. H. Diken (Ed.), İlköğretimde Kaynaştırma (S. 1-23) Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, İ., & Akdemir, Ö. (2015). Özel Eğitimde Bilgisayar Destekli Öğretim: Üç Durum Çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 165-177.
• Ersöz, A., & Ceylan, M. (2013). Bilişim Teknolojilerinin Otizm Spektrum Bozukluğunun Tedavisinde Kullanımı.
• Eryiğit, T. H. (2021). Özel Eğitim Alanında Çalışan Meslek Elemanlarının Yardımcı Teknolojileri Kullanımına Yönelik Görüşleri ve Tutumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference, 17.0 Update (10a Ed.) Boston: Pearson
• Günşen, M.O. (2016) Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklarda Basılı ve Elektronik Ortam Metinlerinin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkileri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Güven, P. Ve Şahin, H. (2016). Özel Eğitim ve Teknoloji, Ö. Eliçin (Ed.), Özel Eğitimde Teknoloji Destekli Öğretim İçinde (1. Baskı) (Ss. 17-19). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate Data Analysis: Pearson Education Limited.
• Kışla, T. (2008). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Bilgisayar Tutumlarının İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 128-154.
• Kurnaz, A., Pürsün, T., Ve Kavun, M. (2019). Otizmli Öğrencilere Yönelik Akıllı Uygulamaların İncelenmesi: Smart-Asd Projesi. 9. Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi 26-27 Ekim 2019 Kuşadası-Aydın
• Kutlu, M., Schreglmann, S., & Cinisli, N. A. (2018). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Özel Eğitimde Yardımcı Teknolojilerin Kullanımına İlişkin Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1540-1569.
• Maich, K., Van Rhijn, T., Woods, H., & Brochu, K. (2017). Teachers’ Perceptions Of The Need For Assistive Technology Training İn Newfoundland And Labrador’s Rural Schools.
• MEB, (2014). T.C Milli Eğitim Bakanlığı. Özel Eğitim Kurumlarında Fiziksel Özellikler ve Personel.
• MEB, (2021). Erişim Adresi: Http://Orgm.Meb.Gov.Tr
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, 07.07.2018 Tarih ve 30471 Sayılı Resmi Gazete
• Nuhoğlu, H. (2016). Üstün Yetenekli Bireyler ve Teknoloji Ö. Eliçin (Ed.), Özel Eğitimde Teknoloji Destekli Öğretim (1. Baskı) (S. 237-256). Ankara: Vize
• Nüket, A., Ve Çiçek, Ş. Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programlarındaki Öğrencilerin Profili ve Alana Yönelik Görüşleri. İZÜ Eğitim Dergisi, 1(1), 68-99.
• Onivehu, A. O., Ohawuiro, O. E., & Oyeniran, B. J. (2017). Teachers' Attitude And Competence İn The Use Of Assistive Technologies İn Special Needs Schools. Acta Didactica Napocensia, 10(4), 21-32.
• Özgüç, C. S., & Cavkaytar, A. (2014). Teacher Use Of İnstructional Technology İn A Special Education School For Students With İntellectual Disabilities: A Case Study. Turkish Online Journal Of Qualitative Inquiry, 5(1), 47-59.
• Özgüç, C. S., & Cavkaytar, A. (2016). Zihin Yetersizliği Olan Ortaokul Öğrencilerinin Bulunduğu Bir Sınıfta Öğretim Etkinliklerinin Teknoloji Desteği ile Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 41(188).
• Polat, E. (2013). Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrenciler İçin Web Destekli Uyarlanabilir Öğretim Sistemi Tasarımı. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi.
• Subaşıoğlu, F. (2000). Engellilerin İnternet’e Erişimi Üzerine. Türk Kütüphaneciliği 14, 2 Ss.188-204.
• Şafak, P. (2018). Ağır ve Çoklu Yetersizliği Olan Çocuklar İçin Yardımcı Araç ve Teknolojiler. Özel Eğitimde Yardımcı Teknolojiler. (2.Baskı) (Ss.122-150). Ankara: Vize Akademi.
• Şimşek, Ö., Demir, S., Bağçeci, B., & Kinay, İ. (2013). Öğretim Elemanlarının Teknopedagojik Eğitim Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 1-23.
• Tabachnick And Fidell, 2013 B.G. Tabachnick, L.S. Fidell Using Multivariate Statistics (Sixth Ed.)Pearson, Boston (2013).
• Tatlı, Z., & Akbulut, H. İ. (2017). Öğretmen Adaylarının Alanda Teknoloji Kullanımına Yönelik Yeterlilikleri. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 31-55. Ulutaşdemir, N. (2007). Engelli Çocukların Eğitimi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. Cilt:2 Sayı:5.
• Wong, M. E., Ve Cohen, L. G. (2015). Access And Challenges Of Assistive Technology Application: Experience Of Teachers Of Students With Visual İmpairments İn Singapore. Disability, CBR & Inclusive Development, 26(4), 138-154.