TThe Analysis of the Pedagogic Content Knowledge Regarding the Culture and Heritage Learning Area of Social Studies Teachers and Teacher Candidates

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 22, 01.06.2020

Tolga Tosun , Hüseyin Çalışkan

Öz

Pedagogic content knowledge and transfer peculiar to social studies is the most crucial matter which is necessary to teach this subject. This study aims to analyze the pedagogic content knowledge of social studies teachers and teacher candidates, regarding sixth grade the learning area of “Culture and Heritage”. In line with this purpose, the study group consists of four social studies teachers who work in Sakarya in 2017-2018 educational year and four social studies teacher candidates who are continuing their fourth year teaching practice lesson. It strives to detect the points such as, how teachers and teacher candidates plan and teach the lesson in the area of culture and heritage learning, which materials they use in the process, how do they do the assessment and evaluation and what types of difficulties they face while teaching the topics. The research was planned as a qualitative study and carried out in phenomenology design due to the fact that the situation was tried to be revealed through interviews. For this purpose, data was gathered by means of semi-structured interviews with teachers and teacher candidates. Descriptive analysis approach was used in data analysis. The acquired data was evaluated with discussing the content knowledge of teachers and teacher candidates in the area of sixth grade social studies lesson culture and heritage learning. As a result of the study, it was found that, teachers and teacher candidates attach importance to the area of culture and heritage learning, make a plan before the lesson, and use various techniques and methods in the teaching process. In addition, it was concluded that the teachers and prospective teachers who participated in the interview conducted research from different sources in order to provide a variety of documents but faced some difficulties in teaching certain topics.

Anahtar Kelimeler

Social studies, culture and heritage, pedagogic content knowledge, teacher, teacher candidate

Sosyal Bilgiler Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Kültür ve Miras Öğrenme Alanına İlişkin Pedagojik İçerik Bilgilerinin İncelenmesi

Öz

Sosyal bilgilere özgü pedagojik içerik bilgisi ve aktarımı bu dersi öğretmek için gerekli olan en önemli husustur. Bu araştırma, sosyal bilgiler öğretmen ve öğretmen adaylarının altıncı sınıf “kültür ve miras öğrenme” alanına ilişkin pedagojik içerik bilgilerinin incelenmesini amaç edinmiştir. Bu amaç doğrultusunda çalışma grubunu 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında Sakarya ilinde çalışan dört sosyal bilgiler öğretmeni ve dördüncü sınıf öğretmenlik uygulaması dersine devam eden dört sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmuştur. Öğretmen ve öğretmen adaylarının, kültür ve miras öğrenme alanında dersi nasıl planlayıp işledikleri, hangi materyalleri kullandıkları, ölçme değerlendirmeyi nasıl yaptıkları, konular işlenirken ne gibi zorluklar yaşadıkları gibi hususlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada durumun ne olduğu görüşmelere dayalı olarak ortaya koyulmaya çalışıldığı için nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseninde yürütülmüştür. Bu amaçla araştırmada öğretmen ve öğretmen adayları ile yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığı ile veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Buradan elde edilen verilerle öğretmen ve öğretmen adaylarının altıncı sınıf sosyal bilgiler dersi “kültür ve miras”’ öğrenme alanındaki içerik bilgileri değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, öğretmen ve öğretmen adaylarının kültür ve miras öğrenme alanına önem verdikleri, ders öncesi plan yaptıkları ve konuların öğretiminde çeşitli yöntem ve teknik kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca görüşmeye katılan öğretmen ve öğretmen adaylarının doküman çeşitliliği sağlamak amacıyla farklı kaynaklardan araştırma yaptıkları, yanı sıra bazı konuların öğretiminde zorluk yaşadıkları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, kültür ve miras, pedagojik içerik bilgisi, öğretmen, öğretmen adayı

Kaynakça

• Acar, R. (2003). Sosyal bilgiler dersi içeriğinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Akın, A. (2008). Tarihi kaynaklar içerisinde destanların yeri ve önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslantaş, S. (2006). 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders program uygulamalarında karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından incelenmesi (Malatya ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Atbaşı, C. (2007). İlköğretim II. kademe (6. ve 7. sınıfta) sosyal bilgiler dersinin öğretimi ve öğretiminde yaşanan güçlükler (Aksaray örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Ball, D.L., Thames, M.H., & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389-407.
• Büyükalan Filiz, S. (2004). Soru sorma sanatı. Ankara: Asil Yayınları.
• Can, G., Yaşar, Ş. & Sözer, E. (1998). Sosyal bilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim araç-gereç ve materyallerini kullanma düzeyleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 73-105.
• Çengelci, T. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında somut olmayan kültürel mirasın yeri, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 185-203.
• Cobb, P., Stephan, M., McClain, K. & Gravemeijer, K. (2001). Participating in classroom mathematical practices, Journal of the Learning Sciences, 10(1), 113-164.
• Çankaya, E. (2006 ). Somut olmayan kültürel mirasın müzecilik bağlamında korunması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Davis, Z. S. (2003). Knowledge integration in science teaching: Analyzing teachers knowledge development. Research in Science Education, 34(1), 21-53.
• Demir, N.E. & Dursun, M. (2006). Türk kültüründe destan ve Battal Gazi Destanı. Turkish Studies, 1(1), 97-139.
• Ersoy, D. D. (2011). Erken çocukluk döneminde sosyo-kültürel eğitim: Ünlü Türk büyükleri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 135- 145.
• Filippone, M. (1998). Questioning at the elementary level. Yüksek lisans Tezi, Kean Üniversitesi, www.eric.ed.gov (ED 417 431). 19.12.2017 tarihinde alınmıştır.
• Grossman, P. L. (1990). The making of a teacher: Teacher knowledge and teacher education. New York: Teachers College Press.
• Hesapçıoğlu, M. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri: eğitim programları ve öğretim. Ankara: Nobel.
• Kayan, İ. (2000). Türkiye üniversitelerinde coğrafya eğitimi. Ege Coğrafya Dergisi, 11, 7-22.
• KTB [Kültür ve Turizm Bakanlığı]. (2009). Kültürel miras ve müzecilik çalışma raporu. Web:http://teftis.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/1279,muserrefcanpdf.pdf?adresinden 10 ağustos 2017 tarihinde alındı.
• Kürüm, N. (2005). Uluslararası ilişkilerde kültür varlıklarının korunması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Issa RRA., Cox, RF. & Killingsworth, CF. (1999). Impact of multimedia- based instruction on leamig and retention. Journal of Computing in Civil Engineering, 13, 281-290.
• MEB [Milli Eğitim Bakanlığı]. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6. 7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları
• MEB [Milli Eğitim Bakanlığı]. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları
• Magnusson, S., Krajcik, J. & Borko, H. (1999). Nature, sources and development of pedagogical content knowledge for science teaching. J. Gess-Newsome & N. G. Lederman (Eds.), Examining Pedagogical Content Knowledge içinde (s.95-132), Dordrecht, The Netherlands: Kluwer.
• Mishra, P. & Koehler, M.J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for teacher knowledge. The Teachers College Record, 108(6), 1017–1054
• Mock, A. (1999). Using computers to design historical communities. Social Education, 63(5), September, 257-320.
• Morris, R. V. & Welch, M. (2004). Scripted drama assesment in a middle school social studies class. Canadian Social Studies, 38(2). Retrieved from: http://www. educ. ualberta. ca/css/
• Öner, D. (2008). Öğretmenin bilgisi özel bir bilgi midir? Öğretmek için gereken bilgiye kuramsal bir bakış. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 23-32.
• Özdoğan, M. (2008). Yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda hazırlanan yeni sosyal bilgiler programında aktif öğrenme tekniklerinin kullanımı (Kalın ve Bayat ilköğretim okulları örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Edt. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegema Akademi.
• Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2),4-14.
• Silverman, D. (1993). Interpreting qualitative data. London: Sage Publications.
• Smith, D. C., & Neale, D. C. (1989). The construction of subject matter knowledge in primary science teaching. Teaching and Teacher Education, 5(20), 1-20.
• Şahan, M. (2005). Müze ve eğitim. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3). 487-501
• Şahin, S. K. & Güner, S. (2006). Kültürel miras koruması ve sivil toplum örgütleri arasındaki ilişki. Uluslararası Geleneksel Sanatlar Sempozyumu, 16-18 Kasım, İzmir.
• Tamir, P. (1988). Subject matter and related pedagogical knowledge in teacher education. Teaching and Teacher Education, 4, 99–110.
• Ulusoy, K. & Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde tarih ve coğrafya konuları işlenirken öğretmenlerin materyal kullanma durumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2), 85-99.
• Ünal, F. (2008). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersi yurdumuzun komşuları ve türk dünyası ünitesinde geçen haritaların kullanılabilirlik düzeyi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yangın, S. (2011). Öğretim sürecinde kullanılan araçlar ve etkili kullanımı. M. Küçük (Ed.) Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (43-71). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.