EXAMINATION OF NURSESS' PERSONAL CHARACTERISTICS AND INTENTION TO COLLABORATE WITHIN THE THEORY OF PLANNED BEHAVIOR: THE CASE OF HEALTH INSTITUTIONS

Year 2024, Volume: 10 Issue: 19, 68 - 79, 30.04.2024

Kadriye Sönmez , İbrahim Halil Cankul

https://doi.org/10.48121/jihsam.1397118

Cited By: 1

Abstract

The aim of current study was to evaluate the relationship between nurses' cooperation intentions and personality traits within the scope of the theory of planned behavior. The population of the study consisted of nurses working in a public hospital. (n=600) In current study, no sampling was made from the population and a survey was applied to all nurses (n=549). Five-factor personality traits scale, nurse-nurse cooperation scale and general cooperation scale were applied in data collection. SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) statistical package program was used to analyze the data. Cronbach Alpha Analysis was performed for the reliability of the scales used in the study. Normal distribution test was applied before statistical analysis was performed with the data obtained from the survey. Factor analysis was performed to determine to what extent the survey questions could explain the theory of planned behavior and its sub-dimensions, and also to determine how all the questions in the survey were distributed among the theory of planned behavior sub-dimensions. At the end of the analysis, it was determined that all survey questions explained the theory of planned behavior at a rate of 61% and the Kaiser-Meyer-Olkin Sampling Adequacy Measurement result was high (KMO = 0.935). In our study; A significant difference was observed between the perceived behavioral control/self-efficacy/normative belief dimensions, which are sub-variables of the theory of planned behavior, and the perceived behavioral control/subjective norm dimensions depending on the nurses' workplaces. A significant difference was found between the intention to cooperate and neuroticism/openness/self-discipline personality types. Also, a significant difference was found between intention to cooperate and neuroticism/openness/self-discipline personality types. As a result of the research, suggestions were presented for the development of nurses' personality traits and cooperation intentions within the scope of the theory of planned behavior.

Keywords

Cooperation, Nurse, Personality Traits, Planned Behavior Theory

References

• Ajzen I. (1991). The Theory Of Planned Behaviour, Organizational Behaviour and Human Decision Processes. 50, Massaachussets.
• Ajzen, I., Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes andpredictingsocialbehavior. Englevvood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Ajzen, I. (2012). The Theory of Planned Behavior. İn P. A. M. Lange, A. W. Kruglanski & E. T. Higgins (Eds.), Handbook of theories of social psychology (Vol. 1, pp. 438-459). London, UK: Sage.
• Akça, C. (2019). Planlı Davranış Teorisi ve Norm Aktivasyon Modeli Çerçevesinde Tüketici Geri Dönüşüm Davranışlarının İncelenmesi, Mersin İli Örneği Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Mersin (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Ümit Doğrul).
• Armitage, O J., Christian, J. (2003). From attitudes to behaviour: Basic and applied research on the theory of planned behaviour. Current Psychology: Developmental, Learning, Personality, Social, 22, 187-195.
• Argan, T.A. (2016). Kan Bağış Davranışını Etkileyen Faktörlerin Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde İncelenmesi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, (2), 96-104.
• Batıbeki, S. E. (2020), Gastronomi Festivallerine Katılma Niyetinin Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Çanakkale (Danışman: Dr. Oğuz Taşpınar).
• Bayındır, B. (2018), Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Kahve Dükkanlarında Kahve İçme Davranışının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Antalya (Danışman: Doç. Dr. Osman Çalışkan).
• Çetin, A., Şentürk, M. (2016). Bilgi Paylaşma Davranışının Planlı Davranış Teorisi ve Sosyal Değişim Teorisi Bağlamında İncelenmesi: Dermatologlar Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 6(2), 241-256.
• Demirer, Y. (2019), Geri Dönüşüm Lojistiğinde Nihayi Tüketicilerin Planlı Davranış Teorisine Göre İncelenmesi: TRC1 Bölgesinde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Uluslararası Ticaret Ve Lojistik Ana Bilim Dalı, Gaziantep (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi: İbrahim Akben).
• Doran D. (2005). Teamwork—Nursing and the multidisciplinary team. In Quality work environments for nurse and patient safety, edited by L. McGillis Hall. Mississauga, ON: Jones and Bartlett; 2005: 39-62.
• Erdoğan, İ., (1991), İşletmelerde Davranış, 4. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Erkek, E. (2016), Gayrimenkul Sektöründe Tüketicinin Satın Alma Davranışı: Planlanmış Davranış Teorisine Göre Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / İşletme Bilim Dalı, İstanbul (Danışman: Doç. Dr. Ayşe Cingöz).
• Erten, S. (2002). Planlanmış Davranış Teorisi İle Uygulamalı Ders İşleme Öğretim Metodu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 19 (2), 217-233.
• Göktürk, E. T. (2019), Tüketicilerin Helal Ürün Satın Alma Tutumlarının İncelenmesi: Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Pilot Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / Pazarlama Bilim Dalı, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. Tayyip Sabri Erdil).
• Karahan, M. O. (2018), Dijital Korsanlıkta Planlı Davranış Teorisi Ve Etik Kavramının Etkisi, Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı, Kütahya (Danışman: Doç. Dr. Aydın Kayabaşı).
• Karaman, N. (2020), Yerel Gastronomik Ürün Tercihinde Etkili Olan Faktörlerin Planlı Davranış Teorisine Göre İncelenmesi, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Balıkesir (Danışman: Doç. Dr. Göksel Kemal Girgin).
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kurt, O. C. (2018), Bağımsız seyahat eden turistlerin sokak yiyeceklerini tüketme niyetinin planlı davranış teorisi çerçevesinde incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Antalya (Danışman: Dr. Yeşim Helhel).
• Özer, L., Kement, Ü., Gültekin, B., (2015). Genişletilmiş planlanmış davranış teorisi kapsamında yeşil yıldızlı otelleri tekrar ziyaret etme niyeti. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Dergisi, 33(4); 59 - 85
• Remina, K. (2017). Planlı davranış teorisi kapsamında girişimcilik niyetinin ölçülmesi: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi Karadeniz Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Trabzon.
• Schultz, J.R. (2014). Applying The Theory of Planned Behavior to Participation in Sustainable Tourism Certification Programs. Unpublished Doctorof Philosophy, The University of Utah, United States
• Vural, T. B. (2021), Türkiye'de Girişimci Olma Niyetini Etkileyen Unsurların Planlanlı Davranış Teorisi Bağlamında İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul (Danışman: Dr. Öğr.. Güngör Hacıoğlu).
• Yay, A. S. E. (2015). Application of life cycle assessment (LCA) for municipal solid waste management: a case study of Sakarya. Journal of Cleaner Production, 94, 284-293.
• Yerlikaya, Y. G., & Doğruyol, B. (2020). İşbirliği Ölçeği: Kültürel Adaptasyon. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 350-363.