AB ORTAK POLİTİKALARI BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN İNOVASYON POLİTİKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: SEÇİLMİŞ ÜLKE GRUPLARI İLE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 96 - 109, 28.12.2020

Ahmet Uğur , Soner Künç , Süleyman Çelik

Öz

İnovasyon kelimesi 2000’li yıllardan sonra kendinden ciddi olarak söz ettirmeye başlamıştır. Öyle ki artık ülkeler GSYH’nin belli bir yüzdesini hedef olarak Ar-Ge çalışmalarına ayırmış ve günden güne bu payı arttırmanın telaşına girmişlerdir. Bunun içinse yapılacak ilk şey şüphesiz doğru bilgiye ulaşmak olacaktır. Bilgi, bilgi ekonomisi gereği günümüzde klasik üretim faktörleri arasına girmiştir. Hatta bilgi, girişimciliğin ana fonksiyonlarından biri olarak kabul edilmektedir. Artan rekabet ortamını, küreselleşmenin sınır tanımadan daha hızlı yayılmasını, ülkelerin büyüme ve kalkınma faaliyetlerindeki sektörlerini düşündüğümüzde, şüphesiz inovasyonun rolü daha fazla anlaşılmaktadır. Bundan dolayı inovasyon ve Ar-Ge konusunda ciddi adımlar atan ekonomilerin, gelecekte diğer ülkelerden daha ayrıcalıklı bir konumda olması beklenmektedir. Bu çalışmada Türkiye’nin de içinde bulunduğu OECD ve AB üyesi ülkelerin mevcut durumları, seçilmiş inovasyon göstergeleri ile karşılaştırılarak geldikleri seviye analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada incelenen veriler ışığında ulaşılan sonuçlara göre Türkiye’nin, özellikle büyüme, kalkınma ve refah göstergelerinde AB ülkeleri ile karşılaştırılabilir bir seviyeye gelebilmesi için inovasyon konularına çok daha fazla yönelmesi ve bu konudaki eksiklerini kapatması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, Avrupa Birliği, Türkiye

Kaynakça

• Avrupa Komisyonu Çalışma Belgesi. (2009). Değişmekte Olan Bir Dünyada Topluluk Yenilikçilik Politikasının Gözden Geçirilmesi, Çev: Yücel Eda Erkan, Dış Ticaret Müsteşarlığı Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Eylül.
• Commission of the European Communities. (2005). Communication from the Commission: Building the ERA of Knowledge for Growth.
• DPT. (1963). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT. (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT. (1973). Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT. (1979). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT. (1985). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT. (1990). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT. (2006). Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara: DPT Yayınları.
• Drucker, P. (1998). The Discipline of Innovation, Harvard Business Review, November-December.
• Dura, Cihan ve Atik, Hayriye. (2002). Bilgi Toplumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye, İstanbul: Literatür Yayınları.
• Ersoy B. A. ve Şengül C. M. (2008). Yenilikçiliğe Yönelik Devlet Uygulamaları ve AB Karşılaştırması, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Yönetim ve Ekonomi, 15(1), Manisa.
• European Commission. (1995). Green Paper on Innovation, December.
• European Communities. (2004). Facing the Challenge: The Lisbon Strategy for Growth and Employment, Report from the High Level Group Chaired by Wim Kok, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, November.
• Göker, Aykut. (2006). Avrupa Birliği’nin Bilim ve Teknoloji Politikası: Aramızdaki Açık, Kalaycı, İrfan, Dr., (Ed.), Avrupa Birliği Dersleri: Ekonomi-Politika-Teknoloji, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, Ocak.
• Özsağır, Arif. (2012). Yenilik Ekonomisini Öne Çıkaran Gelişmeler, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(7), Kasım.
• Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations, Macmillan, London.
• Turanlı, Rona ve Sarıdoğan Ercan. (2010). Bilim Teknoloji İnovasyon Temelli Ekonomi ve Toplum, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• TÜBİTAK. (1993). Türk Bilim ve Teknoloji Politikası: 1993-2003 Raporu.
• TÜBİTAK. (2004). Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003-2023 Strateji Belgesi Versiyon 19.
• TÜBİTAK. (2012a). AB 7. Çerçeve Programı (2007-2013), Avrupa Birliği Çerçeve Programları Ulusal Koordinasyon Ofisi.
• TÜBİTAK. (2012b). H2020: Yeni AB Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı.
• Yalçın, İsmail. (2009). ETCF-EU Training Programme for Turkish Chamber Executives Module 6 – Research & Development.
• İnternet Kaynakları European Commission. (2019). European Innovation Scoreboard 2019, https://interactivetool.eu/EIS/EIS_2.html#, Erişim Tarihi: 07.07.2019
• İKV. (2010), İktisadi Kalkınma Vakfı Araştırma ve Yenilikçilik, Sorularla AB Politikaları ve Türkiye: Bilim ve Araştırma Politikası, İKV Yayın No: 241, https://www.ikv.org.tr/ikv.asp?ust_id=31&id=224, Erişim Tarihi: 07.07.2019
• OECD. (2018a). Science Technology and Innovation Outlook 2016, http://stats.oecd.org/index.aspx?DatasetCode=STIO_2016, Erişim Tarihi: 07.07.2019
• OECD. (2018b). Science, Technology and Patents, Patents by Technology, https://stats.oecd.org/index.aspx?DatasetCode=STIO_2016, Erişim Tarihi: 07.07.2019
• T.C. AB Bakanlığı. (2016). TÜBİTAK Horizon 2020 Programı Raporu, https://www.ab.gov.tr/files/SBYPB/birlik%20programlari/horizon_2020_programi.pdf, Erişim Tarihi: 07.07.2019
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2018). Fasıl 25 - Bilim ve Araştırma, https://www.ab.gov.tr/fasil-25-bilim-ve-arastirma_90.html, Erişim Tarihi: 07.07.2019