KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUĞUN (KSS) İŞİN ANLAMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BANKA ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 78 - 88, 22.12.2021

Hasan Hüseyin Uzunbacak , Şerife Karagöz

Öz

Bu çalışmanın amacı, kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) kavramını oluşturan “ticari sorumluluk”, “etik sorumluluk” ve “sosyal sorumluluk” boyutlarının işin anlamı üzerine olan etkisini Burdur, Isparta ve Antalya’da faaliyet gösteren özel banka çalışanlarından elde edilen veriler üzerinden incelemektir. Araştırmanın örneklemini 294 özel banka çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formundan yararlanılmıştır. Anket formu KSS, işin anlamı ve demografik sorulardan oluşmaktadır. Veriler kolayda örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Toplanan bu veriler SPSS 22.0 ve AMOS 21.0 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler, Pearson korelasyon, hiyerarşik regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucuna göre, etik sorumluluk ve sosyal sorumluluğun işin anlamı üzerinde bir etkisi olduğu; fakat ticari sorumluğun işin anlamı üzerinde bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal sosyal sorumluluk, sosyal sorumluluk, işin anlamı

Kaynakça

• Afsar, B. Al-Ghazali, B. and Umrani, W. (2020). Corporate social responsibility, work meaningfulness, and employee engagement: the joint moderating effects of incremental moral belief and moral identity centrality. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 1-15.
• Aguinis, H. and Glavas, A. (2012). What we know and don’t know about corporate social responsibility: a review and research agenda, Journal of Management, 38, 932-968.
• Akdoğan, A. A., Arslan, A., ve Demirtaş, Ö. (2016). A strategic influence of corporate social responsibility on meaningful work and organizational identification, Via Perceptions of Ethical Leadership. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 259-268.
• Akın, A., Hamedoğlu, M. A., Kaya, Ç. ve Sarıçam, H. (2013). Turkish version of the work and meaning inventory (Wami): Validity and reliability study. Journal of European Education, 3(2), 11-16.
• Alparslan, A. ve Mehmet A. (2013). Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Firma Performansı, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1): 435-448.
• Bauman, C. W. and Skitka, L. J. (2012). Corporate social responsibility as a source of employee satisfaction. Research in Organizational Behavior, 32, 63-86.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları Ve Yorum, Ankara: Pegem Yayınları.
• Carroll, B. A. (1991). The pyramid of corporate social responsibility, Business Horizons, 28(3), 40-52.
• Cartwright, S. and Holmes, N. (2006). The meaning of work: the challenge of regaining employee engagement and reducing cynicism. Human Resource Management Review, 16, 199-208.
• Clark, A. (2017). Person-Centric Corporate Social Responsibility: A Moderated-Mediation Test of Personality and Work Meaningfulness (Unpublished master’s thesis). University of Calgary.
• Çelik, A. (2007). Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları. (Coşkun Can Aktan, (Eds.). Kurumsal Sosyal Sorumluluk İşletmeler Ve Sosyal Sorumluluk (Ss. 61-84). İstanbul: İgiad Yayını.
• Demirtaş, H. A. (2003). Sosyal kimlik kuramı temel kavram ve varsayımlar. İletişim Araştırmaları, 1(1), 123-144.
• Durmuş, B., Yurtkoru, S. E. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Evcimen, C., Çakıcı, A. ve Çakıcı, C. (2020). İşin Anlamlılığının Sapma Davranışı ve Performansa Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 672-683.
• Fındıklı, M, A., Keleş, H, N. ve Afacan, C. (2017) İşin anlamı kavramı ve tercüme bir ölçeğin Türkçe’de geçerlik ve güvenirlik analizi, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 395-413.
• Fidan, Z. ve Acar Şentürk, Z . (2017). Kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) çalışmalarında işbirliği: Akbank, Garanti bankası ve Türkiye iş bankası üzerine bir değerlendirme. Selçuk İletişim, 9(4), 40-65.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS, London: Sage Publications.
• Frankl, V. E. (2013). İnsanın Anlam Arayışı. (Çev. Budak, S.). İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Gujarati, D. (2006). Temel Ekonometri. (Çev. Ü. Şenesen Ve G. G. Şenesen). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Glavas, A. and Kelley, K. (2014). The effects of perceived corporate social responsibility on employee attitudes. Business Ethics Quarterly, 2, 165-202.
• Gürbüz, S. (2019). Amos Yapısal Eşitli Modellemesi, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe, Yöntem, Analiz, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hackman, J. R. and Oldman, G. R. (1976). Motivation through the design of work: test of a theory. Organizational Behavior and Human Performance, 16, 250-279
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. and Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Pearson Education.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın.
• Karataş, A. (2019). Kamu çalışanlarının kurumsal sosyal sorumluluk algısının demografik faktörler açısından değerlendirilmesi, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(21), 1169-1184
• Karatepe, S. ve Ozan, M. S. (2017). Kurumsal sosyal sorumluluk ve kurumsal itibarilişkisi üzerine bir değerlendirme. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 8(2), 80-101.
• Karaismailoğlu, İ. (2006). İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları, yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kim, H., Im, J., ve Qu, H. (2018). Exploring antecedents and consequences of job crafting. International Journal of Hospitality Management, 75, 18-26.
• Kline, R. B. (2011). Principles And Practice Of Structural Equation Modeling, New York: The Guilford Press.
• Marom, S. (2017). Social responsibility and crowdfunding businesses: a measurement development study, Social Responsibility Journal, 13(2), 235-249.
• May, D. R., Gilson, R. L. and Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 11-37.
• Mishra, S. and Pradhan, B. B. (2020). The review on corporate social responsibility, sense making and the search for meaningfulness through work. PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(6), 5418-5426.
• Neck, C. P. and Milliman, J. F. (1994). Thought Self Leadership Finding Spiritual Fulfilment in Organizational Life. Journal of Managerial Psychology, 9(6), 916.
• Opoku-Dakwa, A., Chen, C. and Rupp, D. E. (2018). Corporate social responsibility and experienced meaningfulness at work: A multi-level theory. Journal of Organizational Behavior, 39, 580-593.
• Özdemir, G. Ç. ve Okur, M. E. (2020). Kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin yetenekli çalışanları çekmeye ve elde tutmaya etkisi: algılanan dışsal prestijin aracı rolü. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 670-687.
• Parıltı, N., İlknur, C. A. N. ve Bardakçı, S. (2018). Bankalardaki kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin marka değeri algısına etkisi: Bir alan araştırması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 193-222.
• Raub, S. and Blunschi, S. (2014). The power of meaningful work: how awareness of CSR initiatives fosters task significance and positive work outcomes in service employees. Cornell Hospitality Quarterly, 55(1), 10-18.
• Rosso, B. D., Dekas, K. H. and Wrzesniewski, A. (2010). On the meaning of work: a theoretical integration and review. Research in Organizational Behavior, 30, 91-127.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. and Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures, Methods Of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Schwartz, Mark S. and Carroll, Archie B. (2003). Corporate social responsibility: a three-domain approach. Business Ethichs Quarterly, 13(4), 503-530.
• Singh, J. and Del Bosque, I. R. (2008). Understanding corporate social responsibility and product perceptions in consumer markets: a cross-cultural evaluation. Journal of Business Ethics, 80(3), 597-611.
• Singh, J., Sanchez, M. S. and Bosque, I. R. (2008). Understanding corporate social responsibility and product perceptions in consumer markets: a cross-cultural evaluation. Journal of Business Ethics, 80(3), 597-611.
• Sposito, V. A., Hand, M. L., and Skarpness, B. (1983). On the efficiency of using the sample kurtosis in selecting optimal lpestimators. Communications in Statistics-Simulation and Computation, 12(3), 265-272.
• Steger, M. F., Dik, B. J. and Duffy, R. D. (2012). Measuring meaningful work: the work and meaning inventory (WAMI). Journal of Career Assessment, 20(3), 322-337.
• Supanti, D. ve Butcher, K. (2019), Is corporate social responsibility (CSR) participation the pathway to foster meaningful work and helping behavior for millennials? International Journal of Hospitality Management, 77, 8-18.
• Tak Meydan, B. (2019). Örgütsel Davranış Kuramları, Senay Yürür (Ed.) Sosyal Kimlik Kuramı (s. 45-108), Beta Yayınevi, İstanbul.
• Uzunbacak, H. Akçakanat, T. ve Erhan, T. (2019). Meslek aşkı ve mutluluk ilişkisi: işin anlamının rolü. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(19), 294-317.
• Valor, C. (2005). Corporate social responsibility and corporate citizenship: towards corporate accountability. Business and Society Review, 110(2), 191-212.
• Weber M. (2008). “The Business Case For Corporate Social Responsibility: A CompanyLevel Measurement Approach for CSR, European Management Journal, 26, 247-261.
• Weerasekara, N. and Ajward, R. (2020). The impact of corporate social responsibility on employee commitment: mediating role of meaningful work and positive affect, KJM, 09(01), 47-66.
• Windsor, D. (2001). The future of corporate social responsibility. The International Journal of Organizational Analysis, 9(3), 225-256.
• Wrzesniewski, A., Lobuglio, N., Dutton, J. E. and Berg, J. M. (2013). Job crafting and cultivating positive meaning and identity in work. Advances in Positive Organizational Psychology, 1, 281-302.