Dissolving Effect of Public Support on Agricultural Product Markets

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 4, 3184 - 3194, 15.12.2021

Zeki Bayramoğlu , Kemalettin Ağızan , Süheyla Ağızan

https://doi.org/10.21597/jist.942035

Cited By: 2

Öz

Long-term fluctuations in the agricultural sector have been tried to be regulated by public subsidies, and since the long-term effects of these supports are ignored, they have had distorting effects on society and the economy. As a matter of fact, it is the most important debate that food safety, production planning, competitiveness of enterprises, sustainability level and productivity level in the agricultural sector are not at the desired level, even though the plant and animal production supports given by the public continue to increase in the last 30 years. Short-term support policies, which are given without considering the indirect effects on the product with insufficient supply, affect the market balance of many products negatively, as well as negatively affect employment, development, natural resources, environment, and social development. For this reason, the main purpose of the study is to investigate the effect of agricultural supports on product markets and to make recommendations for the formation of sectoral and regional support policies as a guiding factor for agricultural production and markets.

Anahtar Kelimeler

Price Fluctuations, Agricultural Supports, Markets

Kamu Desteklerinin Tarımsal Ürün Piyasalarına Bozucu Etkisi

Öz

Tarım sektöründeki uzun dönemli dalgalanmalar kamu desteklemeleriyle düzenlenmeye çalışılmış olup bu desteklemelerin uzun dönem etkileri göz ardı edildiğinden dolayı toplum ve ekonomi üzerinde bozucu etkileri olmuştur. Nitekim son 30 yılda kamu tarafından verilen bitkisel ve hayvansal üretim desteklerinin artarak devam etmesine rağmen tarım sektöründe gıda güvenliğinin, üretim planlamasının, işletmelerin rekabet gücünün, sürdürülebilirlik seviyesinin ve verim düzeyinin istenilen seviyede olmadığı en önemli tartışma konusudur. Arzı yetersiz olan ürün üzerinde dolaylı etkileri düşünülmeden verilen kısa dönemli destek politikaları birçok ürünün piyasa dengesini olumsuz etkilediği gibi aynı zamanda istihdama, kalkınmaya, doğal kaynaklara, çevreye ve sosyal gelişime de olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle çalışmanın temel amacı tarımsal desteklerin ürün piyasaları üzerindeki etkisinin araştırılarak tarımsal üretimi ve piyasaları yönlendirici bir faktör olarak destekleme politikaların sektörel ve bölgesel olarak oluşturulmasına yönelik öneriler hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fiyat Dalgalanmaları, Tarımsal Desteklemeler, Piyasalar

Kaynakça

• Ağırbaş NC, Sapmaz K, Koç A, 2017. Eskişehir ilinde yem bitkileri ekiliş alanı ve üretim miktarı üzerine tarımsal desteklemelerin etkisi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (1): 65-72.
• Aktaş E, Altıok M, Songur M, 2015. Farklı Ülkelerdeki Tarımsal Destekleme Politikalarının Tarımsal Üretim Üzerine Etkisinin Karşılaştırmalı Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (4): 55-74.
• Allanson P, 2006. The redistributive effects of agricultural policy on Scottish farm incomes, Journal of Agricultural Economics, 57 (1): 117-128.
• Anonim, 2015. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2014 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/62643830/files/raporlar/kid/2014/Genel_B%C3%BCt%C3%A7e_Kapsam%C4%B1ndaki_%20Kamu_%C4%B0dareleri/GIDA%20TARIM%20VE%20HAYVANCILIK%20BAKANLI%C4%9EI.pdf: [20.01.2021].
• Anonim, 2019. Tarımsal Destekleme Politikaları Grubu Çalışma Belgesi, 3. Tarım Şurası, 32, https://cdniys.tarimorman.gov.tr/api/File/GetFile/330/Sayfa/1416/1778/DosyaGaleri/14._tarimsal_destekleme_politikalari.pdf:
• Anonim, 2020a. Ülkelerin Tarımsal Desteklemeleri, https://data.oecd.org/agrpolicy/agricultural-support.htm: [19.12.2020].
• Anonim, 2020b. Süt Üretim Maliyeti ve Süt Fiyatları, https://ulusalsutkonseyi.org.tr/wp-content/uploads/kasim2020-maliyet.pdf: [28.12.2020].
• Anonim, 2021. Merkezi Yönetim Bütçesi Denge Finansmanı, https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri: [12.02.2021].
• Demirdöğen A, Olhan E, Chavas J-P, 2016. Food vs. fiber: An analysis of agricultural support policy in Turkey, Food policy, 61: 1-8.
• Erdal G, Erdal H, 2008. Türkiye’de Tarımsal Desteklemeler Kapsamında Prim Sistemi Uygulamalarının Etkileri, GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (1): 41-51.
• Erdal G, Erdal H, Gürkan M, 2013. Türkiye’de uygulanan tarımsal desteklerin üretici açısından değerlendirilmesi (Kahramanmaraş ili örneği), International Journal of Social and Economic Sciences, 3 (2): 92-98.
• Hennessy DA, 1998. The production effects of agricultural income support policies under uncertainty, American Journal of Agricultural Economics, 80 (1): 46-57.
• Işık HB, Bilgin O, 2016. The Effects of Agricultural Support Policies on Agricultural Production: The Case of Turkey, RSEP International Conferences on Social Issuesand Economic Studies, 2nd Multidisciplinary Conference Madrid SPAIN 2-4 November, 111-119.
• Kandemir O, 2011. Tarımsal destekleme politikalarının kırsal kalkınmaya etkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3 (1): 103-113.
• Keskin G, Kaplan G, Başaran H, 2017. Türkiye’de aile çiftçiliği, işgücü prodüktivitesi ve sürdürülebilirlik, Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21 (2): 209-218.
• Özkaya T, Günaydın G, Bozoğlu M, Olhan E, Sayın C, 2010. Tarım Politikaları ve Tarımsal Yapıdaki Değişimler, Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi: 11-15.
• Özüdoğru T, Miran B, 2015. Türkiye’de farklı destekleme politikalarının pamuk arzı üzerine etkileri, Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 1 (2): 9-19.
• Sema Ezgi Y, Sibel T, Arif S, 2020. Türkiye’de 2000-2020 Döneminde Tarımsal Destekleme Politikalarının Gelişiminin İncelenmesi, Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1 (2): 36-46.
• Semerci A, 2019. Türkiye’de Tarımsal Destekleme Uygulamaları, ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (1): 181-186.
• Songur M, 2015. Farklı ülkelerdeki tarımsal destekleme politikalarının tarımsal üretim üzerine etkisinin karşılaştırmalı analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (4): 55-74.
• Şaşmaz MÜ, Öznur Ö, 2019. Tarım sektörüne sağlanan mali teşviklerin tarım sektörü gelişimi üzerindeki etkisi: Türkiye örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (61): 50-65.
• Topcu Y, 2008. Çiftçilerin tarimsal destekleme politikalarindan faydalanma istekliliğinde etkili faktörlerin analizi: Erzurum ili örneği, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (2): 205-212.
• TÜİK, 2016. Türkiye Tarımsal İşletme Yapı Anketi, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24869: [14.06.2018].
• TÜİK, 2019. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Ankara, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=104&locale=tr: [30.09.2020].
• Uzmay A, 2009. Türkiye'de Pamukta Uygulanabilir Destekleme Araçlarından Destekleme Alımı ve Fark Ödeme Sisteminin Refah Etkileri: Kısmi Denge Analizi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46 (1): 53-62.
• Yavuz G, Miran B, Gürer BB, Yüksel NY, Demir A, 2016. Buğday, Dane Mısır ve Çeltik Üretiminde Fark Ödemesi Desteklerinin Etkisi, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) Yayın, 168,
• Yener A, 2017. Konya ilinde süt sığırcılığı yapan aile işletmelerinde yeniliklerin benimsenmesi ve yayılmasına etki eden faktörler. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
• Yıldız F, 2017. Türkiye'de Merkezi Yönetim Bütçesinden Yapılan Tarımsal Destekleme Ödemelerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi: 2006-2016 Dönemi, Sayıştay Dergisi (104): 45-63.
• Yılmaz Hİ, Çobanoğlu F, 2017. Türkiye'de Tarım Sektörünü Desteklemeye Yönelik Sağlanan Çeşitli Araçların Tarımsal Üretim Değeri Üzerine Etkilerinin Analizi, Turkish Journal of Agricultural Economics, 23 (2): 145-155.