Günümüzün Sürdürülebilir Enerjisi Kentsel Katı Atıklar ve Türkiye Potansiyeli

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 4, 2396 - 2407, 01.12.2022

Şükran Efe

https://doi.org/10.21597/jist.1138329

Cited By: 1

Öz

Günümüzde enerji kadar önemli bir diğer problem de gelişen teknolojinin, artan nüfus ve yaşam standartlarının en önemli sonucu olan artan atık miktarıdır. Kentlerde oluşan atıklar, şehrin nüfus yoğunluğuna ve bölgenin tüketim alışkanlıklarına bağlı olarak değişmektedir. İçerisinde sıvı ve gaz atıkların bulunmadığı kentsel katı atıkları düzenli depolama alanları kullanarak hem bertaraf etmek hem de enerji elde etmek mümkündür. Çünkü katı atıklar biyolojik olarak bozunmakta ve bozunma sonucunda ortama %45-60 oranında metan, %40-60 oranında karbondioksit gazı salmaktadır. Depo gazı olarak da tanımlanan bu gazın potansiyeli, ülke nüfusunun ortalama 84 milyon, kişi başı atık miktarının ortalama 1,13 kg olduğu göz önüne alınırsa ne kadar yüksek olduğu aşikardır. Bu nedenle tüketimin ana sebebi olan insanoğlu doğada var olduğu sürece, kentsel katı atıklar sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır. Bu çalışmada; 2020 yılı TUİK verileri kullanılarak her geçen gün artan düzenli katı atık depolama alanlarımızdan elde edilebilecek depo gazının güncel enerji potansiyeli araştırılmış ve diğer enerji kaynakları ile karşılaştırılması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Depo gazı, Kentsel katı atıklar, Sürdürülebilir enerji

Today’s Sustainable Energy, Municipal Solid Wastes, and Turkey Potential

Öz

Organic solid wastes are biodegradable then they form a gas mixture consisting of 45-60% methane and 40-60% carbon dioxide, which is also defined as landfill gas. As long as humans, the main cause of waste, exist in nature, municipal solid wastes also carry the quality of high potential sustainable energy and are the subject of this study. In the study, the bio-degradation processes, and the parameters that affect these processes of municipal solid wastes are examined, and the current solid waste potential of Turkey which has 7 different regions and 81 cities, is determined using 2020 data. Turkey, with a population of 78.2 million, has 1.13 kg per person per day average waste and is collected 32.3 million tons of annually municipal solid waste by the Municipalities. Also, the regional distributions are examined. It has been determined that the solid waste amount of the Marmara Region, which has the highest population density, is the highest among other regions and the average solid waste consumption rate per capita is above the average of Turkey. In Istanbul, which is the largest city and constitutes 19.7% of Turkey's population, the average daily waste amount per person is above the country average. Bringing landfill gas containing 45-60% methane gas to the economy in countries like Turkey whose energy is dependent on foreign sources is important in terms of both energy gain and preventing the release of landfill gases to nature.

Anahtar Kelimeler

Landfill gas, Municipal solid waste, Sustainable energy

Kaynakça

• Akpınar, N. (2006). Kentsel Katı Atıklardan Enerji Üretimi. İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
• Altuntaş, E. (2021). Düzenli Depolama Sahalarında Depo Gazı (Lfg) Yöntemi Kullanılarak Enerji Eldesi Ve Edirne Uygulamaları. Edirne: Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
• Andriani, D., Atmaja, T. D. (2019). The potentials of landfill gas production: a review on municipal solid waste management in Indonesia. Journal of Material Cycles and Waste Management(21), 1572–1586. doi:https://doi.org/10.1007/s10163-019-00895-5
• Bilgili, M. S. (2006). Katı Atık Düzenli Depo Sahalarında Atıkların Aerobik Ve Anaerobik Ayrışması Üzerine Sızıntı Suyu Geri Devrinin Etkileri. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. (Basılmış).
• Bilgili, M. Y. (2020). Katı Atık Yönetiminde Kullanılan Bazı Kavramlar ve Açıklamalar. Avrasya Terim Dergisi, 2(8), 88-97.
• Brito, R. C., Barros, R. M., Santos, I. F., Filho, G. L., Silva, S. P. (2021). Municipal solid waste management and economic feasibility for electricity generation from landfill gas and anaerobic reactors in a Brazilian state. Environmental Technology & Innovation (22). doi:https://doi.org/10.1016/j.eti.2021.101453
• Çelikkaya, H. (2016). Biyogaz. Fırat Kalkınma Ajansı. https://fka.gov.tr/sharepoint/userfiles/Icerik_Dosya_Ekleri/FKA_ARASTIRMA_RAPORLARI/B%C4%B0YOGAZ.pdf adresinden alındı
• Çevre Kanunu. (1983, Ağustos 11). T.C. Resmi Gazete. Ankara: T.C. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18132.pdf adresinden alındı
• Çevre ve Orman Bakanlığı. (2010). Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik. Ankara. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/yonetmelik/7.5.13887.doc adresinden alındı
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2014). Düzenli Depolama Tesisleri Saha Yönetimi Ve İşletme Kılavuzu. Ankara: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. https://webdosya.csb.gov.tr/db/destek/editordosya/Duzenli_Depolama_Tesis_Saha_Yon_ve_isletme_kilavuzu.pdf adresinden alındı
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2019). Sıfır Atık Yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/07/20190712-9.htm adresinden alındı
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2022a). Atıklar. https://webdosya.csb.gov.tr/db/bolu/icerikler/atiklar-20180222082452.pdf adresinden alındı
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2022b). Biyogaz Kılavuzu Üretimden Kullanıma. https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/editordosya/biyogaz%20kilavuzu%20pdf.pdf adresinden alındı.
• EPA. (2020). LFG Energy Project Development Handbook. The Landfill Methane Outreach Program. Retrieved from https://www.epa.gov/sites/default/files/2016-11/documents/pdh_full.pdf
• Gupta, M., Srivastava, M., Agrahari, S. K., Detwal, P. (2018). Waste to energy technologies in India: A review. Journal of Energy and Environmental Sustainability(6), 29-35.
• Gündüzalp, A. A., Güven, S. (2016). Atık, Çeşitleri, Atık Yönetimi, Geri Dönüşüm ve Tüketici: Çankaya Belediyesi ve Semt Tüketicileri Örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 2-15.
• Kemirtlek, A. (2022). Entegre Katı Atık Yönetimi. İstanbul. https://istac.istanbul/tr/cevre-egitim-merkezi/cevre-makaleleri adresinden alındı
• Koçar, G., Eryaşar, A., Ersöz, Ö., Arıcı, Ş., Durmuş, A. (2010). Biyogaz Teknolojileri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Majdinasab, A., Zhang, Z., Yuan, Q. (2017). Modelling of landfill gas generation: a review. Rev Environ Sci Biotechnol(16), 361-380. doi:DOI 10.1007/s11157-017-9425-2
• Olisa, E., Sapari, N., Malakahmad, A., Ezechi, E. H., Riah, A. (2016). Enhancing Lanfill Gas Recovery-A review. Jurnal Teknologi (Sciences & Engineering)(78:5–2 ), 105–109. Retrieved from ISSN 2180–3722
• Özel, S. (2018). Türkiye’de Deponi Alanlarının Sürdürülebilir Çevre Koruma ve Çevresel Etkilerine İlişkin Bir Değerlendirme. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi(13), 31-38. doi:10.31590/ejosat.394890
• Özkaya, B. (2005). Katı Atık Depo Sahalarında Sızııntı Suyu Geri Devrinin Depo Gazı Bileşenleri Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg.,, 20(1). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/216046 adresinden alındı
• Öztürk, M. (2017). Hayvan Gübresinden Biyogaz Üretimi. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. http://www.cevresehirkutuphanesi.com/assets/files/slider_pdf/UWDntXjXQmfS.pdf adresinden alındı
• Öztürk, M. (2018). Katı Atık Depolama Alanında Depo Gazı Oluşumu. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• Saltabaş, F., Yalçın, M. A. (2004). Depo Gazından Enerji Üretimi. SAU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 44-47.
• Şengüler, İ., Yılmaz, B. (1994). Çöp Depolama Alanlarında Oluşan Gazın (Deponi Gazı) Çevresel Etkileri Ve Ekonomik Potansiyeli. Türkiye Jeoloji Mühendisleri Odası Yayını(44-45), s. 62-66. Türkiye Jeoloji Mühendisleri Odası: https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/ccab9bd9e0b69c4_ek.pdf?dergi.. adresinden alındı
• Tankılıç, T., & Topal, H. (2015). Belediye Atıklarındn Düzenli Depolama Sahalarında Biyogaz ve Enerji Üretimi. Mühendis ve Makina, 56(669), 58-69.
• Tezel, Ö. (2020). Sürdürülebilir Atık Yönetimi Uygulamalarında Dünya Ve Türkiye Karşılaştırması: Edikab Örneği. Social Sciences Research Journal (SSRJ), 2(9), 35-48.
• TUİK. (2020). Atık İstatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Atik-Istatistikleri-2020-37198#:~:text=At%C4%B1k%20bertaraf%20ve%20geri%20kazan%C4%B1m%20tesislerinde%20i%C5%9Flenen%20127%2C4%20milyon,m3%20olarak%20tespit%20edildi. adresinden alındı
• TUİK. (2022). Merkezi Dağıtım Sistemi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr adresinden alındı
• Wowrzeczka, B. (2021). City of Waste—Importance of Scale. Sustainability, 13(3909), 1-14. doi:https://doi.org/10.3390/su13073909
• Yıldırım, B. (2020). Depo Gazından Enerji Üretimi ve Bir Örnek Uygulama. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Basılmış)
• Yılmaz, A., Bozkurt, Y. (2010). Türkiye’de Kentsel Katı Atık Yönetimi Uygulamaları ve Kütahya Katı Atık Birliği (KÜKAB) Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakiltesi Dergisi, 15(1), 11-28.