Şırnak İli Mısır Tarlalarında Zarar Yapan Lepidoptera Türlerinin ve Popülasyon Yoğunluklarının Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 64 - 72, 01.03.2023

Tarkan Ayaz , Feza Can Cengiz

https://doi.org/10.21597/jist.1187985

Öz

Bu çalışma, Şırnak ili mısır tarlalarında zarar yapan Lepidoptera türlerinin ve popülasyon
yoğunluklarının belirlenebilmesi amacıyla 2016-2017 yıllarında Şırnak ilinin Silopi ve Cizre
ilçelerinde yürütülmüştür. Mısır alanlarında en yüksek oranda elde edilen türler, Sesamia cretica
(Lederer) ve Spodoptera exigua (Hubner) olmuştur. Daha düşük oranlarda zararlı türler ise
Helicoverpa armigera (Hubner), Ostrina nubilalis (Hubner) ve Agrotis ipsilon (Hufnagel) olarak
belirlenmiştir. Özellikle S. cretica’nın koçanlara büyük oranda zarar verdiği ve verim kayıplarına
neden olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lepidoptera, Popülasyon, Mısır, Zararlı, Şırnak

Determination of Lepidoptera Species and Their Population Densities in the Maize Fields of Sirnak Province

Öz

This study was carried out in Silopi and Cizre districts of Şırnak province in order to determine
the Lepidopteran species that cause damage to maize and their population densities in 2016-2017.
The most common species in maize fields were Sesamia cretica (Lederer) and Spodoptera exigua
(Hubner). Helicoverpa armigera (Hubner), Ostrina nubilalis (Hubner) and Agrotis ipsilon
(Hufnagel) were determined at lower rates as harmful other species. It was found out that
especially S. cretica was seriously harmful on maize ears and it caused yield loses.

Anahtar Kelimeler

Lepidoptera, Population, Maize, Pest, Şırnak

Kaynakça

• Anonim (2021). Bitkisel üretim istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr. 23.07.2021
• Cerit, İ., Güllü, M., Sarıhan, H., Kanat, A.D., Turkay, M.A. & Uçak A.B. (2006). Mısırkurdu (Ostrinia nubilalis Hübner) (Lepidoptera: Crambidae) ve mısır koçankurdu (Sesamia nonagrioides Lefebvre) (Lepidoptera: Noctuidae) ‘na dayanıklı transgenik mısır çeşidi Pioneer 33P67 (MON 810) Bt‟ nin Alan Denemesi Projesi sonuç raporu, Adana, 2006.
• Derin, A. (1982). İzmir ilinde Mısırkurdu (Ostrinia nubilalis Hub.) (Lep.; Pyralidae)’nun konukçuları, yayılışı, zararı, biyolojisi, ve doğal düşmanlarının saptanması üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir.
• Gözüaçık, C. & Mart, C. (2005). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde mısırda zararlı Lepidoptera türleri, yoğunlukları ve yayılışlarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (4): 11-16.
• Gözüaçık, C. (2016). The Determination of Lepidopterous Pest Species and Their Distributions, Densities, and Damages in Corn Fields of Iğdır Province in Turkey. Journal of The Institute of Science and Technology Iğdır Universty, 6(1): 45-52.
• Güllü, M. (2000). Çukurova’da mısırda zararlı lepidopter türlerin farklı mısır çeşitlerindeki popülasyon gelişmeleri üzerinde araştırmalar. Çukorova Üniveritesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Adana. 198 s.
• Lodos, N. (1981). Maize pests ve their importance in Turkey. EPPO Bulletin 11, 2: 87-89.
• Malvar, R.A., Revilla, P., Valesco, P., Cartea, M. & Ordas, A. (2002). Insects damage to sweet corn hybrids in the South Atlantic European Coast. Journal of The American Society for Horticultural Science, 127: 693-696.
• Ölmez, M., Aslan, M.M. & Güzel, G. (2007). Kahramanmaraş ili mısır alanlarındaki zararlı Lepidoptera türlerinin tespiti, popülasyon gelişimleri ve predatörlerinin saptanması. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 13(1): 26-33.
• Özdemir, N. & Uzunali, S. (1981). Noctuid species causing damage to maize in Turkey. Bulletin Organisation Européenne et Méditerranée et Pour la Protection des Plantes, 11(2): 97-99.
• Özpınar, A. (1992). Mısır zararlılarına karşı yürütülen tüm savaşım çalışmaları. Güney Anadolu Bölgesi’nde İkinci Ürün Tarımı ve Sorunları Sempozyumu (26-28 Ekim), Şanlıurfa.
• Şimşek, N. & Sezer, C. (1983). Akdeniz Bölgesi’nde ikinci ürün olarak ekilen mısırda görülen zararlı ve faydalılar üzerinde sürvey çalışmaları. Adana Zir. Müc. Araş. Ens. (Proje No. E/103.657; nihai rapor)
• Tsitsipis, J.A. (1988). The Corn Stalk Borer, Sesamia nonagriodes: Forecasting, croploss assessment and pest management. Integrated Crop Protection in Cereals.Balkema, Rotterdam, Brookfield, 171-177.