Öz
Havacılık faaliyetlerinin atmosferde hava kalitesini etkileyen emisyonlara neden olduğu gözardı edilemeyecek seviyededir. Uçakların iniş/kalkış sayıları ve seyir aşamalarında harcadıkları yakıt sonucu oluşan sera gazları ile hava kirleticilerinin küresel ısınmaya etki ettiği daha önce yapılan bilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur. Bu unsurlar göz önünde bulundurulduğunda bir havalimanında 24 saat içinde gerçekleşen tüm uçuşların bir günlük çevreye etki ettikleri emisyon oranları pandemi öncesi ve sonrası olacak şekilde hesaplanmış, Pandemi sonrası seyir sayısındaki azalışın bir günlük çevreye olan etkisini ortaya çıkaracak bir farkındalık oluşturmak amaçlamıştır. İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda uçuşların LTO (Landing and Take-off Cyle / İniş-kalkış) esnasında oluşturduğu sera gazı emisyonları ve hava kirleticileri IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change /Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) tarafından önerilmiş olan Tier yaklaşım metodolojisi ile hesaplanmıştır. Uçak tiplerine göre incelemeler yapıldığında, emisyon miktarı olarak atmosfere en çok emisyon veren uçak tipi tespit edilmiştir. Seyir kısıtlarının kalkması ve havalimanında ki uçuş sayılarının artmasıyla birlikte emisyon değerlerinin tekrar yükselişe geçeceği bilinmektedir. Çalışma kapsamında yapılan değerlendirmelerde sefer sayısındaki azalışın bir günlük etkisi ortadadır. Havayolu taşımacılığının atmosfere bıraktığı sera gazı ve hava kirleticilerinin bir gün içerisinde ve bir havalimanı üzerinde incelenmiş olması, konunun ciddiyetini ve alınması gereken tedbirlerin bir an önce yapılması gerektiğini ortaya çıkartmıştır.
Anahtar Kelimeler
Sera Gazı Ulaşım Hava Kirleticileri LTO Uçuş Veri Kayıtları IPCC Tier Adnan Menderes Havalimanı
Kaynakça
- Ashworth, K. B.-M. (2020). Megacity and local contributions to regional air pollution: an aircraft case study over London. Atmospheric Chemistry and Physics, 7193-7216.
- BABAOĞLU, N. &. (2017). Kahramanmaraş Havalimanı İçin Uçaklardan Kaynaklanan Emisyonların Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24-30.
- Cote, M. C. (2004, April 01). Methane emissions from abandoned coal mines in the United States: emission inventory, methodology and 1990-2002 emissions estimates. Washington, DC (US),, United States: US Environmental Protection Agency.
- DHMİ. (2021). T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü İzmir Adnan Menderes Havalimanı. https://www.dhmi.gov.tr/Sayfalar/Havalimani/Adnanmenderes/GenelBilgiler.aspx Erişim Tarihi: 19.01.2021
- Ekici, S. Y. (2013). Calculation of HC, CO and NOx from civil aviation in Turkey in 2012. International Journal of Engineering, 210-215.
- EkoYapı. (2021). Çevresel Biyoetik Açısından Sürdürülebilir Havaalanları. https://www.ekoyapidergisi.org/1494-cevresel-biyoetik-acisindan-surdurulebilir-havaalanlari.Erişim Tarihi: 01.10.21
- Energy Consumption Estimates by Sector. (2019, September 01). Wahington, DC,, USA: US Energy Information Administration.
- EPA, E. P. (2014). Inventory of U.S. Greenhouse Gas Emissions and Sinks. U.S.A.
- Hotle, S. A. (2021). The İmpact of COVİD 19 on domestic US air travel operations and commercial airport service. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, 100277.
- Hsu, H. A. (2012). The Relationship Between Aviation Activities and Ultrafine Particulate Matter Concentrations Near a Mid-Sized Airport. Atmospferic Environment, 328–337.
- IPCC. (2006). Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories Energy.
- Kesgin, U. (2006). Aircraft Emissions at Turkish Airport. Energy, 372-384.
- Kumaş, K. İ. (2019). Muğla Dalaman Havalimanı Uçaklardan Kaynaklanan Karbon Ayak İzinin Belirlenmesi. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 291-297.
- Macintosh, A. &. (2009). International aviation emissions to 2025: Can emissions be stabilised without restricting demand? Energy Policy, 264-273.
- Naugle, D. F. (1981). Aircraft and air pollution. Environmental science & technology, 391-395.
- Pecorari, E. M. (2016). Analysis of the effects of the meteorology on aircraft exhaust dispersion and deposition using a Lagrangian particle model. Science of the Total Environment, 839-856.
- Schäfer, K. E. (2008). Airport air quality studies in Athens. First results of measurement campaign. In 16th International Transport and Air Pollution Congress. Graz: Technical University Graz.
- Schürmann, G. S. (2007). The impact of NOx, CO and VOC emissions on the air quality of Zurich airport. Atmospheric Environment, 103-118.
- Shepherd, S. (1998). Towards The Sustainable City: The Impact Of Land Use-Transport Interactions. A Comparison Of The Impact Of The Initial And Final Coefficients On Location Choice On Transport Straregies And Land Use Scenarios. İngiltere: Universit.
- Simpson, A. (2008). Environmental management planning: A Canadian perspective. Journal of Airport Management,, 110-114.
- Song, K. S. (2015). Comparision of impacts aircraft emissions within the boundary layer on the regional ozone in South Korea. 169-179.
- T.C. Strateji ve Bütçe Bakanlığı. (2021). On Birinci Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonları: https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/On-Birinci-Kalk%c4%b1nma-Plan%c4%b1-%c3%96zel-%c4%b0htisas-Komisyonlar%c4%b1-El-Kitab%c4%b1 Erişim: 01.11.2021
- Vedantham, A. &. (1998). Long-term scenarios for aviation: Demand and emissions of CO2 and NOx. Energy, 625-641.
- Zaporozhets, O. &. (2017). Improvements on aircraft engine emission and emission inventory asesessment inside the airport area. Energy, 1350-1357.
- Zvyagintseva, A. V. (2020). Analytical calculations of the parameters of pollutant emissions and the justification of methods for reducing surface gas pollution from working aircraft engines. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (s. 062053). OP Publishing.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Şubat 2021 |
| Kabul Tarihi | 30 Nisan 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 4 Sayı: 1 |
