Fen Bilimleri Dersi Güneş Sistemi ve Ötesi Ünitesinde STEM Uygulamalarının Akademik Başarıya ve Kalıcılığa Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 30 - 39, 27.12.2019

Fatih Gürbüz , Yasemin Gökçe Ufuk Töman , Songul Gürbüz Faruk Gökçe

Öz

Bu
çalışma, fen bilimleri dersi 7. sınıf öğretim programında yer alan Güneş
Sistemi ve Ötesi ünitesinde STEM uygulamalarının kullanılmasının, öğrencilerin
akademik başarılarına ve kalıcılığa olan etkisini incelemek amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı Bayburt il
merkezinde bulunan Mehmet Akif Ersoy Ortaokulunun iki farklı şubesinde öğrenim
gören toplam 32 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, ön test-son test
kontrol gruplu yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Sınıflardan biri deney
grubu (n=15) olarak, diğeri ise kontrol grubu (n=17) olarak rastgele
seçilmiştir. Kontrol grubuyla mevcut öğretim programına bağlı kalınarak işlenen
fen bilimleri dersi, deney grubunda mevcut programa STEM uygulamaları entegre
edilerek işlenmiştir. Uygulama öncesinde ve sonrasında, veri toplama aracı
olarak Güneş Sistemi ve Ötesi Başarı Testi (GSÖBT) her iki gruba da
uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, SPSS 21 istatistik paket
programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın problemini ve alt problemlerini
test etmek için non- parametrik olan Mann Whitney U, Wilcoxon İşaretli Sıralar
testleriyle parametrik olan bağımlı gruplar-t testi kullanılmıştır. Ön testten
elde edilen veriler değerlendirilmiş olup grupların denk olduğu görülmüştür.  Yapılan istatistikî çalışmalar sonucunda;
STEM eğitimine dayalı öğretim uygulamaları ile desteklenmiş fen bilimleri
öğretim programının, öğrencilerin akademik başarılarını artırdığı ve bu
başarıdaki artışta kalıcılık sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

fen bilimleri, öğretim programı, STEM uygulamaları, akademik başarı, kalıcılık

Proje Numarası

2017/02-69001-03

Kaynakça

• Akınoğlu, O. (2005). Türkiye’de Uygulanan ve Değişen Eğitim Programlarının Psikolojik Temelleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 31-46. https://dergipark.org.tr/download/article-file/1743 adresinden edinilmiştir.
• Alan, B. (2017), Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bütünleşik Öğretmenlik Bilgilerinin Desteklenmesi: STEM Uygulamalarına Hazırlama Eğitimi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 488901)
• Alpar, R. (2012). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlilik- Güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ayas A., Çepni S., & Akdeniz A. R. (1993). Development of the Turkish Secondary Science Curriculum. Science Education, 77(4), 433-440.
• Aygen, M. B. (2018), Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bütünleşik Öğretmenlik Bilgilerinin Desteklenmesine Yönelik STEM Uygulamaları (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 503668)
• Bakırcı, H., & Kutlu, E. (2018). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin FeTeMM Yaklaşımı Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 367-389. Doi: 10.16949/turkbilmat.417939
• Ceylan, S. (2014), Ortaokul Fen Bilimleri Dersinde Asitler ve Bazlar Konusunda Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FETEMM) Yaklaşımı İle Öğretim Tasarımı Hazırlanmasına Yönelik Bir Çalışma (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
• Çepni, S., & Ormancı, Ü. (2017). Geleceğin dünyası. Kuramdan Uygulamaya STEM Eğitimi, 1-32, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Doppelt, Y., Mehalik, M. M., Schunn, C. D., Silk, E., & Krysinski, D. (2008). Engagement and achievements: a case study of design-based learning in a science context. Journal of Technology Education, 19(2), 22-39. https://scholar.lib.vt.edu/ejournals/JTE/v19n2/pdf/doppelt.pdf adresinden alınmıştır.
• Dindar, H., & Taneri, A. (2011). MEB’in 1968, 1992, 2000 VE 2004 Yıllarında Geliştirdiği Fen Programlarının Amaç, Kavram ve Etkinlik Yönünden Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 363-368. http://www.kefdergi.com adresinden alınmıştır.
• Ensari, Ö. (2017). Öğretmen Adaylarının FeTeMM Eğitimi ve FeTeMM Etkinlikleri Hakkındaki Görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 480179)
• Gazibeyoğlu, T. (2018). STEM Uygulamalarının 7. Sınıf Öğrencilerinin Kuvvet ve Enerji Ünitesindeki Başarılarına ve Fen Bilimleri Dersine Karşı Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 496276)
• Hastürk, H. G. (2017). Teoriden Pratiğe Fen Bilimleri Öğretimi (1. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Kilmen, S. (2015) Eğitim Araştırmacıları İçin SPSS Uygulamalı İstatistik. Ankara. Ayrıntı Matbaası.
• Koç, S. (2013). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Basamaklı Öğretim Programı Uygulamasının Öğrencilerin Biliş Ötesi Farkındalıklarına ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi, (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 370138)
• Lamb, R., Akmal, T., & Petrie, K. (2015). Development of a Cognition‐Priming Model Describing Learning in a STEM Classroom. Journal of Research in Science Teaching, 52(3),410-437. https://www.researchgate.net/publication/271335894_Development_of_a_cognition-priming_model_describing_learning_in_a_STEM_classroom adresinden alınmıştır.
• Marulcu, İ., & Höbek, K.M. (2014). 8. Sınıflara Alternatif Enerji Kaynaklarının Mühendislik Dizayn Metodu ile Öğretimi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research MAJER 9, 41-58 https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/79204/makaleler/9/1/arastirmax-8.siniflara-alternatif-enerji-kaynaklarinin-muhendislik-dizayn-metodu-ile-ogretimi.pdf adresinden alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2016). Fen Bilimleri Müfredatı. http://mufredat.meb.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2017). Fen Bilimleri Müfredatı. http://mufredat.meb.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• Olivarez, N. (2012). The Impact of a STEM program on academic achievement of eighth grade students in a south texas middle school.
• Şahin, A., Ayar., M. C. & Adıgüzel, T. (2014). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik İçerikli Okul Sonrası Etkinlikler ve Öğrenciler Üzerindeki Etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 14(1), 297-322.
• Taştan Akdağ, F. (2017). STEM Uygulamalarının Öğrencilerin Akademik Başarı, Bilimsel Süreç ve Yaşam Becerileri Üzerine Etkisi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 492310)
• Yıldırım, B. (2016) 7. Sınıf Fen Bilimleri Dersine Entegre Edilmiş Fen Teknoloji Mühendislik Matematik (STEM) Uygulamaları ve Tam Öğrenmenin Etkilerinin İncelenmesi (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 429441)
• Yıldırım, B., & Altun, Y. (2015). STEM Eğitim ve Mühendislik Uygulamalarının Fen Bilgisi Laboratuar Dersindeki Etkilerinin İncelenmesi. El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi, 2 (2), 28-40. https://dergipark.org.tr/ecjse/issue/4899/67132 adresinden edinilmiştir.
• Yılmaz, A., Gülgün, C., & Çağlar, A. (2017). 7. Sınıf Öğrencilerine “Kuvvet ve Enerji” Ünitesinin STEM Uygulamaları ile Öğretimi: Paraşüt, Su Jeti, Mancınık, Akıllı Perde ve Hidrolik İş Makinası (Kepçe) Yapalım Etkinliği. Journal of Current Researches on Educational Studies, 7(1), 97-11. https://dergipark.org.tr/download/article-file/526498 adresinden edinilmiştir.