SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYET: ETKİNLİK VE MEKANSAL ETKİLEŞİM ANALİZİ

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 29 - 58, 30.04.2015

Atalay Çağlar , Ferda Esin Gülel

https://doi.org/10.15637/jlecon.76

Öz

Çalışmada Türkiye’de il bazında verilen sağlık hizmetleri ele alınmıştır. Önce Veri Zarflama
Analizi (VZA) ile Türkiye’deki illerin sağlık hizmetlerindeki teknik etkinlikleri, saf teknik etkinlikleri ve
ölçek etkinlikleri belirlenmiştir. Garanti bölgesi yaklaşımı ile girdi ve çıktıların ağırlıklarına sınırlar
konularak çıktı yönlü CCR (teknik etkinlik) ve BCC (saf teknik etkinlik) modelleri kullanılmıştır. Sağlık
hizmeti sunumunda 81 ilden 11’i teknik etkin, 20’si saf teknik etkin ve 11’i ölçek etkin olarak
belirlenmiştir. İllerin sağlık hizmeti sunumundaki ölçek etkinliği skorları oldukça yüksek bulunmuştur.
Ayrıca etkin olmayan iller için referans olabilecek iller önerilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise
sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı bağımlı değişken alınarak VZA modellerinden elde edilen
teknik etkinlik skoru veya saf teknik etkinlik skoru ile seçilen bazı değişkenlerin memnuniyete etkisi
mekansal modelleme ile incelenmiştir. Memnuniyet oranına teknik etkinlik skorunun anlamlı pozitif
katkısı olduğu belirlenirken saf teknik etkinlik skorunun anlamlı bir katkısı bulunamamıştır. Yanı sıra
memnuniyet oranında mekânsal etkinin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Etkinlik, Sağlık Hizmetleri, Mekansal Modelleme, Veri Zarflama Analizi

Kaynakça

• AKDERE, M., GIDER, Ö. & TOP, M., 2012. Examining the role of employee focus in the Turkish healthcare industry. Total Quality Management & Business Excellence, 23(11), pp.1241–1256.
• AKDUR, R., 2006. Sağlık Sektörü: Temel Kavramlar, Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Durum ve Türkiye’nin Birliğe Uyumu 2nd ed., Ankara: Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Araştırma Dizisi Yayını Yayın No.25. ALMEIDA, R.S. de, BOURLIATAUX-LAJOINIE, S. & MARTINS, M., 2015. Satisfaction measurement instruments for healthcare service users: a systematic review. Cadernos de Saúde Pública, 31(1), pp.11–25.
• ANSELIN, L., 1988a. Lagrange multiplier test diagnostics for spatial dependence and spatial heterogeneity. Geographical Analysis, 20(1), pp.1–17.
• ANSELIN, L., BERA, A.K., FLORAX, R., YOON, M.J., 1996. Simple diagnostic tests for spatial dependence. Regional Science and Urban Economics, 26(1), pp.77–104.
• ANSELIN, L., 2001. Spatial econometrics. In B. H. Baltagi, ed. A Companion to Theoretical Econometrics. Oxford: Blackwell, pp. 310–330.
• ANSELIN, L., 1988b. Spatial econometrics: Methods and models, Dordrecht: Kluwer.
• BAL, V. & BILGE, H., 2013. Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), pp.1–14.
• BALTAGI, B.H. & PIROTTE, A., 2011. Seemingly unrelated regressions with spatial error components. Empirical Economics, 40(1), pp.5–49.
• BANKER, R.D., CHARNES, A. & COOPER, W.W., 1984. Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, 30(9), pp.1078–1092.
• BAYRAKTUTAN, Y., ARSLAN, İ. & BAL, V., 2010. Sağlık Bilgi Sistemlerinin Hastane Performanslarına Etkisinin Veri Zarflama Analizi ile İncelenmesi : Türkiye’deki Göğüs Hastalıkları Hastanelerinde Bir Uygulama. Gaziantep Tıp Dergisi, 16(3), pp.13–18.
• BAYRAKTUTAN, Y. & PEHLIVANOĞLU, P., 2012. Sağlık İşletmelerinde Etkinlik Analizi: Kocaeli Örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, pp.127–162.
• BAYSAL, M. & ÇERIOĞLU, H., 2004. Sağlık Sektöründe Bir Perfor mans Değerlemesi Çalışması. In Yöneylem Araştırması/Endüstri Mühendisliği-XXIV Ulu sal Kongresi. Gaziantep-Adana, p. 39.
• BERA, A.K. & YOON, M.J., 1993. Specification Testing with Locally Misspecified Alternatives. Econometric Theory, 9(04), p.649.
• BILEN, M. & ÖNCEL, A., 2006. Sağlık Hizmetleri ve Kurumsal Etkinlik Analizi:Sosyal Güvenlik Reformu Ekseninde Bir Değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları, 51, pp.101–143.