DETERMINATION OF ECONOMIC VALUE OF ASSETS WITH NONMARKET VALUE

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 4, 177 - 200, 31.10.2016

Mehmet Erdemir Gündoğmuş Veli Rıza Kalfa

https://doi.org/10.15637/jlecon.163

Öz

Lack of a specific market of environmental assets, accordingly lack of their price (economic
value) leads to failure of fully identify the benefits that will arise from the use of such assets.
Unawareness of consumers of the potential benefits from using such assets with non market value
leads them to use these kind of assets unconsciously. This issue will cause decrease, even extinction of
environmental assets such as forestland, river. It is necessary to determine the economic value of such
assets with non market value to ensure their protection. In case of determination of economic values of
assets with non market value, users will use natural resources more consciously than before, enabling
next generations also to more than benefit such environmental assets.
The aim of this paper is to identify the factors leading to determination of economic values of
assets with non-market value, and give information of travel cost method, contingent valuation
method, hedonic price method, which have been commonly used by researchers for determination of
economic valuation.  

Anahtar Kelimeler

Non-Market Assets, Travel Cost Method, Contingent Valuation Method, Hedonic Price Method

PİYASA DEĞERİ OLMAYAN VARLIKLARIN EKONOMİK DEĞERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Çevresel varlıkların belirli bir pazarının (piyasasının) olmaması, dolayısıyla da fiyatlarının
(ekonomik değerinin) bulunmaması, piyasa değeri olmayan bu tür varlıkların kullanımı nedeniyle
ortaya çıkacak olan faydanın tam olarak tespit edilememesine neden olmaktadır. Tüketicilerin piyasa
değeri olmayan varlıkları kullanmaları nedeniyle elde edecekleri faydanın farkında olmamaları, bu
tür varlıkları bilinçsizce kullanmalarına yol açmaktadır. Bu durum ormanlık alan, nehir gibi çevresel
varlıkların miktarının azalmasına hatta yok olmasına sebep olacaktır. Piyasa değeri olmayan
varlıkların korunmasını sağlamak için ekonomik değerlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Piyasa
değeri olmayan varlıkların ekonomik değerlerinin tespit edilmesi durumunda kullanıcılar, doğal
kaynakları eskiye nazaran daha bilinçli kullanacak, gelecek nesillerin de çevresel varlıklardan daha
fazla yararlanmalarını sağlayacaktır.
Bu çalışmanın amacı piyasa değeri olmayan varlıkların ekonomik değerinin belirlenmesine
neden olan etmenleri belirlemek, ekonomik değer belirlemede kullanılan yöntemler arasından
araştırmacılar tarafından en fazla kullanılan seyahat maliyet yöntemi, koşullu değerleme yöntemi ve
hedonik fiyat yöntemiyle ilgili açıklamalarda bulunmaktır.   

Anahtar Kelimeler

Piyasa Değeri Olmayan Varlıklar, Seyahat Maliyet Yöntemi, Koşullu Değerleme Yöntemi, Hedonik Fiyat Yöntemi

Kaynakça

• AJZEN, I., BROWN, T.C., ROSENTHAL, L.H., 1994, Information Bias in Contingent Valuation: Effects of Personal Relevance, Quality of Information, and Motivational Orientation, Journal of Environmental Economics and Management 30(4), 43-57.
• ALBERINI, A., KAHN, J.R., 2006, Handbook on Contingent Valuation, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, UK, p.437.
• ALKAY, E., OCAKÇI, M., 2003, Kentsel Yeşil Alanların Ekonomik Değerlerinin Ölçülmesinde Kullanılabilecek Yöntemlerin İrdelenmesi, İTÜ Dergisi A: Mimarlık, Planlama, Tasarım, 2(1), 60-68.
• ALTUNKASA, M.F., 2002, Çevresel Sürdürülebilirlik, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Notları, Adana.
• ATEŞOĞLU, G., 2008, Bartın Balamba Orman İçi Dinlenme Yeri Rekreasyon Hizmetlerinin Ekonomik Değerinin Belirlenmesi, Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• BARTCZAK, A., LINDHJEM H., NAVRUD S., ZANDERSEN, M., ŻYLICZ T., 2008, Valuing Forest Recreation on the National Level in a Transition Economy: The Case of Poland, Forest Policy and Economics, 10, 467–472.
• BAŞAR, H., 2007, Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkının Rekreasyon Amacıyla Kullanımının Ekonomik Değerinin Saptanması: Bir Seyahat Maliyeti Yöntemi Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
• BATEMAN, I., 1993, Valuation of the Environment, Methods and Techniques Revealed Preference Methods, in Sustainable Environmental Economics and Management (Ed. R.K. Turner), Belhaven Press, London.
• BATEMAN, I., WILLIS, K., GARROD, G., 1994, Consistency Between Contingent Valuation Estimates: A Comparison of Two Studies of UK National Parks, Regional Studies, 28(5), 457-474.
• BEAL, D.J., 1995, Travel Cost Analysis of the Value of Carnarvon Gorge National Park for Recreational Use, Review of Marketing and Agricultural Economics, 63(2), 292-303.
• BECKER, N., FREEMAN, S., 2009, The Economic Value of Old Growth Trees in Israel, Forest Policy and Economics, 608-615.
• BELKAYALI, N., 2009, Yalova Termal Kaplıcalarının Rekreasyonel ve Turizm Amaçlı Kullanımının Ekonomik Değerinin Belirlenmesi, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• BİRO, Y.E.K., 1994, Büyük Su Yatırımlarının Doğaya Etkileri ve Kayraktepe Hidroelektrik Projesi’nin Çevresel Etkilerinin Fiyatlandırılması, Çevre Ekonomisi ve Politikası, Özener Matbaası, İstanbul.
• BOWKER, J. M., STOLL, J.R., 1988, Use of Dichotomous Choice Nonmarket Methods to Value the Whooping Crane Resource, American Journal of Agricultural Economics, 70(2), 372-382. CHEN, W., HONG, H., LIU, Y., ZHANG L., HOU, X., RAYMOND, M., 2004, Recration Demand and Economic Value: An Application of Travel Cost Method for Xiamen Island, China Economic Review, 15, 398-406.
• CHIEN, Yu-Lan., HUANG, C.J., SHAW, D., 2005, A General Model of Starting Point Bias in Double-Bounded Dichotomous Contingent Valuation Surveys, Journal of Environmental Economics and Management, 50(2), 362–377.
• CROITORU, L., 2007, How Much Are Mediterranean Forests Worth?, Forest Policy and Economics, 9, 536– 545.
• CZAJKOWSKI, M., GIERGICZNY, M., KRONENBERG, J., ENGLIN, J., 2015, The Individual Travel Cost Method with Consumer-Specific Values of Travel Time Savings, University of Warsaw, Faculty of Economic Sciences, Working Paper, (12), 1-23.
• DAS, S., 2013, Travel Cost Method for Environmental Valuation, Madras School of Economics, Centre of Excellence in Environmental Economics, Disemination Paper 23, 1-23.
• DEMİR, A., 2013, Determination of The Recreational Value of Botanic Gardens, Kev, London, Hacettepe J. Biol. & Chem, 41(2), 87-102.
• FLEMING, C.M., COOK, A., 2008, The Recreational Value of Lake McKenzie, Fraser Island: An Application of the Travel Cost Method, Tourism Management, 29(6), 1197-1205.
• GRAFTON, R.Q., ADAMOWICZ, W., DUPONT, D., NELSON, H., HILL, R.J.,RENZETTI, S., 2004, The Economics of The Environment and Natural Resources, Blackwell Publishing Limited, UK.
• GREBNER, D.L., BETTINGER, P., SIRY, J.P., 2013, Introduction to Foresty and Natural Resources, Elsevier Inc, p.496.
• GÜRLÜK, S., 2002, The Misi Rural Development Project and Area’s Recreational Value Based on Contingent Valuation Method, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 51-60.
• GÜRLÜK, S., 2006, Manyas Gölü ve Kuş Cenneti’nin Çevresel Değerlemesi Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmış Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• HAAB, T.C., McCONNELL, K.E., 2002, Valuing Environmental and Natural Resources. The Econometrics of Non-Market Valuation, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, UK.
• HANLEY, N., SHAW, W.D., WRIGHT, R.E., 2003, The New Economics of Outdoor Recreation, Cheltenham, Edward Elgar.
• HANLEY, N., SHOGREN, J.F., WHITE B., 2007, Enviromental Economics:In Theory and Practise, Second Edition, Palgrave Macmillan, UK, s.459.
• HANLEY, N., BARBIER, E.B., 2009, Pricing Nature: Cost Benefit Analysis and Enviromental Policy, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, UK.
• HACKETT, S.C., 2006, Enviromental and Natural Resources Economics: Teory, Policy and the Sustainable Society, M.E. Sharpe, Armonk, New York.
• HOSSAIN, Md. S., ISLAM, Akm, N., 2014, Estimating Recreational Benefits of the Kuakata Sea Beach: A Travel Cost Analysis, European Journal of Sustainable Development, 3(2), 119-132.
• HORNSTEN, L., FREDMAN, P., 2000, On the Distance to Recreational Forests in Sweden, Landscape and Urban Planning 51, 1-10.
• IAMTRAKUL, P., TEKNOMO, K., HOKAO, K., 2005, Public Park Valuation Using Travel Cost Method, Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Vol. 5, 1249- 1264.
• İNAN, İ.H., 2016, Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, s.404.
• JANTZEN, J., 2006, The Economic Value of Natural and Environmental Resources, Institute For Applied Environmental Economics, Netherlands, p.62.
• JOHANNESSON, M., 1996, Theory and Methods of Economıc Evaluatıon of Health Care (Developments in Health Economics and Public Policy), Kluwer Academic Publishers, Volume 4, Netherlands.
• KAYA, G., 2002, Pazarı Olmayan Ürünler Çerçevesinde Orman Kaynaklarının Değerinin Belirlenmesi, Yayınlanmış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• KRAMER, R.A., MERCER, D.E., 1997, Valuing a Global Environmental Good: U.S. Residents' Willingness to Pay to Protect Tropical Rain Forests, Land Economics, 73(2), 196-210.
• KULA, E., 1994, Economics of Natural Resources, The Environment and Policies, Second Edition, Chapman & Hall Press, UK, p.377.
• KURDOĞLU, O., 2002, Kaçkar Dağları Milli Parkı ve Yakın Çevresinin Doğal Kaynak Yönetimi Açısından İncelenmesi, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Trabzon.
• LEE, C.K., HAN, S.Y., 2002, Estimating The Use and Preservation Values of National Parks’ Tourism Resources Using a Contingent Valuation Method, Tourism Management 23, 531-540.
• LIST, J.A., GALLET, C.A., 2001, What Experimental Protocol Influence Disparities Between Actual and Hypothetical Stated Values? Evidence from a Meta-Analysis, Environmental and Resource Economics 20: 241–254.
• LOOMIS, J., HELFAND, G., 2003, Environmental Policy Analysis for Decision Making (The Economics of Non-Market Goods and Resources), Kluwer Academic Publishers, USA.
• ORTAÇEŞME, V., ÖZKAN, B., KARAGÜZEL, O., ATİK, M., AKPINAR, M.G., 1999, Kurşunlu ŞELALESİ Tabiat Parkının Ekonomik Değerinin Saptanması, TÜBİTAKTARP (Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi) 2152 no’lu Proje Kesin Sonuç Raporu, s.62, Antalya.
• ORTAÇEŞME, V., ÖZKAN, B., KARAGÜZEL, O., 2002, An Estimation of the Recreational Use Value of Kursunlu Waterfall Nature Park by the Individual Travel Cost Method, TÜBİTAK, 57-62.
• ÖZGÜR, H., 1993, Doğayı Korumanın Gelişimi ve Nedenleri, Çevre Dergisi, 36-40.
• PAK, M., 2002, Orman Kaynağından Rekreasyonel Amaçlı Yararlanmanın Ekonomik Değerinin Tahmin Edilmesi ve Bu Değer Üzerine Etkili Olan Değişkenler Üzerine Bir Araştırma (Doğu Akdeniz ve Doğu Karadeniz Bölgesi Orman İçi Dinlenme Yerleri Örneği), Yayınlanmış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı.
• PAK, M., TÜRKER, F., 2004, Orman Kaynağından Rekreasyonel Amaçlı Yararlanmanın Ekonomik Değerinin Koşullu Değerlendirme Yöntemi Yardımıyla Tahmin Edilmesi (Kapıçam Orman İçi Dinlenme Yeri Örneği), KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 7(1),59-65.
• PAK, M., TÜRKER, M.F., ÖZTÜRK, Ö., 2010, Total Economic Value of Forest Resources in Turkey, African Journal of Agricultural Research Vol. 5(15), 1908-1916.
• PARSONS, G.R., 2003, “The Travel Cost Model.” In A Primer on Nonmarket Valuation. Patricia A. Champ, Kevin J. Boyle and Thomas C. Brown (Editors). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Netherlands.
• PATE, L., LOOMIS, J., 1997, The Effect of Distance on Willingness to Pay Values: A Case Study of Wetlands and Salmon in California, Ecological Economics, 20, 199-207.
• RANDALL, A., IVES, B., EASTMAN, C., 1974, ‘Bidding Games for Valuation of Aesthetic Environmental Improvements’, Journal of Environmental Economics and Management,1, 132–149.
• READY, R.C., HU, D., 1995, Statistical Approaches to the Fat Tail Problem for Dichotomous Choice Contingent Valuation, Land Economics, 71(4), 491-499.
• RIDKER, R.G., HENNING, J.A., 1967, The Determinants of Residential Property Values With Special Reference to Air Pollution, Review of Economics and Statistics, 49, 246-257.
• ROWE, R.D., SCHULZE, W.D., BREFFLE, W.S., 1996, A Test for Payment Card Biases, Journal of Environmental Economics and Management, 31, 178-185.
• SARKER, R., McKENNEY, D., 1992, Measuring Unpriced Values: An Economic Perspective and Annotated Bibliography for Ontario, Forestry Canada Ontario Region Great Lakes Forestry Centre, Information Report O-X-422,1-32.
• SHOGREN, J.F., 2013, Encyclopedia of Energy, Natural Resource and Environmental Economics, Elsevier Science, Volume 1, p.1056.
• SMITH, V.K., 1983, Option Value: A Conceptual Owerview, Southern Economic Journal, 49(3), 654-668.
• ŠPAČEK, J., ANTOUŠKOVÁ, M., 2013, Individual Single-Site Travel Cost Model for Czech Paradise Geopark, Acta Universitatis Agriculturae Et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 61(7), 2851-2858.
• STOECKL, N., MULES, T., 2006, A Travel Cost Analysis of the Australian Alps, Tourism Economics, 12(4), 495-518.
• TALAY, İ., AKPINAR, N., BELKAYALI, N., 2010, Doğal Kaynakların Rekreasyonel ve Turizm Amaçlı Kullanımının Ekonomik Değerinin Tespiti: Göreme Tarihi Milli Parkı Örneği, Coğrafi Bilimler Dergisi, 8(2), 137-146.
• TIETENBERG, T., LEWIS, L., 2012, Environmental & Natural Resource Economics, Pearson, 9th Edition, p.696.
• TYRVAINEN,&& L., 2001, Economic Valuation of Urban Forest Benefits in Finland, Journal of Environmental Management 62, 75–92.
• TURNER, R.K., PEARCE, D., BATEMAN, I.., 1994, Environmental Economics, an Elementary Introduction, Harvester Wheatsheaf, Hertfordshire, UK, p.324.
• USIP (United States Institute of Peace), 2007, Natural Resources, Conflict, and Conflict Resolution, Education and Training Center: Domestic Programs, Washington.
• USLU, C., 2002, Adana Sofulu Çöp Depolama Alanı Örneğinde Faaliyet Sonrası Alternatif Kullanımların Toplumsal Fayda ve Maliyet Değerlendirmeleri: Doktora Tezi, Adana, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.
• VENKATACHALAM, L., 2004, The Contingent Valuation Method: A Review, Environmental Impact Assessment Review, 24, 89-124.
• YAĞAN, O., 1993, Çevresel Etki Değerlendirmesinin Genel Esasları ve Çevre Ekonomisi,
• TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, DSİ Genel Md XIX. Bölge Md (Teksir), s.1- 68, Sivas.
• YILMAZ, F., 2004, Seyahat Maliyet Yöntemi ile Doğal Kaynakların Ekonomik Değerinin Belirlenmesi; Kastro Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi ABD.
• WALSH, R.G., LOOMIS, J.B., GILLMAN, R.A., 1984, Valuing Option, Existence and Bequest Demands for Wilderness, Land Economics, 60, 14-29.
• WILLIS, K., GARROD, G., 1991a, Valuing Open Access Recreation on Inland Waterways: On-Site Recreation Surveys and Selection Effects, Reg. Studies, 25, 511-524.
• WILLIS, K.G., GARROD, G.D., 1991b, An Individual Travel-Cost Method of Evaluating Forest Recreation, Journal of Agricultural Economics, 42(1), 33-42.
• WILSON, M.A., CARPENTER, S.R., 1999, Economic Valuation of Freshwater Ecosystem Services In The United States: 1971-1997, Ecological Applications, 9(3), 772-783.